आतापर्यंत अपेंडिक्स कर्करोग हा एक अत्यंत दुर्मिळ आजार मानला जात होता. हा आजार पूर्वी प्रामुख्याने वृद्धांमध्ये आढळत होता. परंतु अलिकडच्या एका अभ्यासातून धक्कादायक आकडेवारी समोर आली आहे. आता हा कर्करोग तरुणांमध्येही वेगाने वाढत आहे. अपेंडिक्स हा आपल्या शरीराच्या पचनसंस्थेचा एक छोटासा भाग आहे. त्याच्या कार्याबद्दल शास्त्रज्ञांमध्ये अद्याप पूर्ण एकमत नसले तरी ते सामान्यतः अपेंडिसाइटिस म्हणजेच जळजळ यासाठी अधिक ओळखले जाते. आता हे अपेंडिक्स कर्करोगाचे रुप धारण करत आहे, जे चिंतेचा विषय बनले आहे. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे हा कर्करोग तरुण पिढीमध्ये वेगाने पसरत आहे.

अ‍ॅनल्स ऑफ इंटरनल मेडिसिन या जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार, 1970 नंतर जन्मलेल्या लोकांमध्ये अपेंडिक्स कर्करोगाच्या (Cancer) प्रकरणांमध्ये तीन ते चार पट वाढ झाली आहे. पूर्वी हा कर्करोग प्रामुख्याने 50 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांमध्ये होत असे, परंतु आता 30 आणि 40 च्या दशकातील लोक मोठ्या संख्येने बाधित होत आहेत.

तथापि, हा आजार अजूनही खूप कमी लोकांना प्रभावित करतो. दरवर्षी दर दशलक्ष लोकांमागे फक्त काही प्रकरणे नोंदवली जातात, परंतु त्याची वाढती प्रकरणे तज्ञांना सावध करत आहेत. अपेंडिक्स कर्करोगाचे रुग्ण का वाढत आहे याचे अद्याप कोणतेही स्पष्ट कारण सापडलेले नाही, परंतु तज्ञ काही संभाव्य कारणे दर्शवतात.

अपेंडिक्स कर्करोगाचे रुग्ण का वाढत आहेत?

संशोधनातून असे दिसून आले की, गेल्या काही दशकांमध्ये लोकांच्या जीवनशैलीत मोठा बदल झाला आहे. 1970 पासून लठ्ठपणाचे प्रमाण झपाट्याने वाढले आहे. लठ्ठपणा हा अनेक प्रकारच्या कर्करोगाचे एक प्रमुख कारण बनला आहे. प्रक्रिया केलेले अन्न, गोड पेये, लाल मांस आणि प्रक्रिया केलेले मांस यांचे सेवन वाढले आहे. या सर्व गोष्टींमुळे पचनसंस्थेच्या कर्करोगाचा धोका वाढतो. लोक आता कमी हालचाल करतात आणि तासनतास स्क्रीनसमोर बसतात. यामुळे शरीरातील चयापचय विस्कळीत होतो आणि कर्करोगाचा धोका वाढतो. अन्न उत्पादनात रसायनांचा वापर, प्लास्टिकचा जास्त वापर, पाण्याच्या गुणवत्तेत होणारा बिघाड आणि प्रदूषण यासारखी नवीन पर्यावरणीय कारणे देखील जबाबदार असू शकतात.

अपेंडिक्स कर्करोगाचे निदान करणे कठीण का आहे?

कर्करोग सर्जन डॉ. अंशुमन कुमार सांगतात, अपेंडिक्स कर्करोगाची सर्वात मोठी समस्या म्हणजे त्याची लक्षणे खूपच अस्पष्ट असतात. सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये सौम्य पोटदुखी, सूज किंवा आतड्यांच्या सवयींमध्ये बदल यांचा समावेश असू शकतो. ही लक्षणे सहसा इतर किरकोळ आजारांमध्ये देखील आढळतात, म्हणून त्यांना गांभीर्याने घेतले जात नाही. बहुतेकदा जेव्हा रुग्णावर अपेंडिसाइटिसचा संशय असल्यास शस्त्रक्रिया केली जाते आणि शस्त्रक्रियेदरम्यान हा कर्करोग आढळतो. तोपर्यंत, हा आजार बराच वाढलेला असतो.

तपासणीचा अभाव हे देखील एक मोठे कारण

सध्या, अपेंडिक्स कर्करोगासाठी नियमित तपासणी चाचणी नाही. हा आजार इतका दुर्मिळ आहे की मोठ्या प्रमाणात तपासणीची व्यवस्था करणे शक्य झालेले नाही. कोलोनोस्कोपी सारख्या सामान्य चाचणीत देखील अपेंडिक्सच्या आत पाहता येत नाही. म्हणून, सर्वात प्रभावी उपाय म्हणजे त्याची सुरुवातीची लक्षणे ओळखणे आणि वेळेवर डॉक्टरांचा सल्ला घेणे.

रुग्ण आणि डॉक्टरांनी सतर्क राहणे

अभ्यासानुसार, बदलत्या जीवनशैली (Lifestyle) आणि वातावरणात, रुग्णांनी त्यांच्या शरीरात होणारे कोणतेही असामान्य बदल दुर्लक्षित करु नयेत हे आता खूप महत्वाचे झाले आहे. पोटात वारंवार सौम्य वेदना, सूज किंवा पचनाशी संबंधित समस्या येत असल्यास, ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा. त्याचवेळी, डॉक्टरांनी आता तरुण रुग्णांमध्ये या कर्करोगाची शक्यता लक्षात ठेवून तपासणी करावी, जेणेकरुन ते सुरुवातीच्या टप्प्यावरच शोधता येईल.