Nepal President Ram Chandra Poudel Resigned: नेपाळमध्ये गेल्या दोन दिवसांपासून सुरु असलेल्या हिंसक आंदोलनांनी देशाच्या राजकारणात मोठा भूकंप घडवला आहे. मंगळवारी (9 सप्टेंबर) पंतप्रधान केपी शर्मा ओली यांनी आपल्या पदाचा राजीनामा दिल्यानंतर काही तासांतच नेपाळचे राष्ट्रपती राम चंद्र पौडेल यांनीही आपल्या पदावरुन पायउतार होत असल्याची अधिकृत घोषणा केली आहे. 'जनरेशन-झेड' (Gen-Z) तरुणांच्या नेतृत्वाखाली सुरु असलेल्या या अभूतपूर्व निदर्शनांनी नेपाळमधील सरकारला हादरवून सोडले आहे, ज्यामुळे देशाचे सर्वोच्च राजकीय नेतृत्व एकाच दिवसात कोसळले.

दरम्यान, सोमवारी (8 सप्टेंबर) सुरु झालेल्या या आंदोलनांना मंगळवारी अधिकच हिंसक वळण लागले. राजधानी काठमांडूसह देशभरातील अनेक शहरांमध्ये संतप्त निदर्शकांनी तोडफोड आणि जाळपोळ केली. निदर्शकांनी संसदेच्या इमारतीत जबरदस्तीने घुसून आग लावली. याशिवाय, पंतप्रधान ओली यांचे खासगी निवासस्थान तसेच नेपाळी काँग्रेसच्या इतर नेत्यांच्या घरांनाही लक्ष्य करण्यात आले. या हिंसाचारात आतापर्यंत 19 लोकांचा मृत्यू झाला असून 500 हून अधिक लोक जखमी झाले आहेत.

पंतप्रधान ओली यांचा राजीनामा आणि पलायन

हिंसक आंदोलनामुळे निर्माण झालेल्या अनियंत्रित परिस्थितीमुळे पंतप्रधान केपी शर्मा ओली यांना राजीनामा देण्यास भाग पाडले गेले. मंगळवारी दुपारी त्यांनी आपल्या पदाचा त्याग केला. त्यानंतर सुरक्षेच्या कारणास्तव तातडीने त्यांना लष्करी हेलिकॉप्टरमधून काठमांडूहून अज्ञात स्थळी हलवण्यात आले. ओली यांच्यासोबत सात मंत्री देखील असल्याची माहिती मिळाली आहे. मात्र, ते नेमके कुठे गेले आहेत, हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही. सूत्रांनुसार, ते वैद्यकीय उपचाराच्या नावाखाली देशाबाहेर जाण्याचा विचार करत असल्याचीही चर्चा आहे.

दुसरीकडे, या गंभीर परिस्थितीच्या पार्श्वभूमीवर नेपाळ सैन्याने तातडीने कारवाई सुरु केली आहे. सैन्याने राजधानीतील मंत्र्यांच्या सरकारी निवासस्थानांना रिकामे करण्यास सुरुवात केली आहे. मंत्र्यांना त्यांच्या घरांतून हेलिकॉप्टरने सुरक्षित ठिकाणी हलवले जात आहे. याव्यतिरिक्त, संसद भवनाच्या आजूबाजूची सुरक्षा व्यवस्था वाढवण्यात आली आहे. तसेच, उच्चपदस्थ अधिकाऱ्यांसाठी लष्करी छावण्यांमध्ये सुरक्षित निवासाची व्यवस्था करण्यात आली आहे, ज्यामुळे राजकीय नेतृत्वावरील धोका स्पष्ट होतो.

राष्ट्रपतींचा राजीनामा: नेपाळी राजकारणातील अभूतपूर्व घटना

पंतप्रधान ओली यांच्या राजीनाम्यानंतर काही तासांतच राष्ट्रपती पौडेल यांनीही राजीनामा दिल्याने देशातील राजकीय संकटाची खोली दिसून येते. नेपाळच्या इतिहासात असे क्वचितच घडले असेल, जिथे सत्ता आणि राष्ट्रपतीपद एकाच वेळी रिक्त झाले. राष्ट्रपती पौडेल यांचा राजीनामा म्हणजे सरकारचे संपूर्ण प्रशासकीय आणि संवैधानिक नियंत्रण तुटल्याचे स्पष्ट लक्षण आहे. त्यांनी ओली यांचा राजीनामा स्वीकारल्यानंतर लगेचच स्वतःही राजीनामा दिल्याने देशात नेतृत्वाची मोठी पोकळी निर्माण झाली आहे.

दरम्यान, या राजकीय अस्थिरतेमागे अनेक कारणे आहेत. सोशल मीडियावरील बंदी हे या आंदोलनाचे तात्कालिक कारण असले तरी, गेल्या अनेक वर्षांपासून सुरु असलेला भ्रष्टाचार, घराणेशाही (Nepotism), बेरोजगारी आणि देशातील तरुणांना भेडसावणाऱ्या अनेक समस्यांमुळे हा असंतोष निर्माण झाला होता. नेपाळ सरकारचा चीनकडे वाढलेला कल आणि भारतापासून दूर जाण्याची नीती हेही तरुणाईच्या संतापाचे एक मोठे कारण आहे.