भारताच्या अंदमान-निकोबार द्वीपसमूहामध्ये एक वैशिष्ट्यपूर्ण आदिवासी जमात राहते. नॉर्थ सेंटिनल आयलंड हे जगातील सर्वात रहस्यमय बेटांपैकी एक मानले जाते. या बेटावर सेंटिनेलिज नावाची आदिवासी जमात राहते, जी हजारो वर्षांपासून बाह्य जगापासून पूर्णपणे अलग आहे. या आदिवासींचा त्यांच्या बेटाबाहेरील लोकांशी कोणताही संपर्क नसतो, आणि जे कोणी तिथे पोहोचण्याचा प्रयत्न करतात, त्यांच्यावर ते थेट हल्ला करतात.

सेंटिनल बेट चहुबाजूंनी समुद्राने वेढलेले असून, घनदाट जंगल आणि जंगली प्राणी यांनी समृद्ध आहे. सामान्य नागरिकांसाठी हा भाग अत्यंत दुर्गम असून, निसर्गानेदेखील या जमातीच्या अलिप्त राहण्यास जणू साथ दिली आहे.

लोकसंख्या अद्याप गूढ

या जमातीची लोकसंख्या नेमकी किती आहे हे माहीत नाही. प्रत्यक्ष संपर्क अशक्य असल्याने प्रशासन हवाई छायाचित्रांच्या आधारे अंदाज व्यक्त करते. सुमारे ५० ते १०० लोकांचा हा समूह बेटावर राहतो असे मानले जाते. तीस ते साठ हजार वर्षांपूर्वी हे लोक इकडे स्थलांतरित झाल्याचा अंदाज आहे.

अन्न

सेंटिनेलिज हे निग्रो वंशीय असून, त्यांच्या व्यवहारात शेतीचा कोणताही मागोवा मिळालेला नाही. मासेमारी, जंगली प्राण्यांची शिकार आणि वनस्पतींवर त्यांचा उदरनिर्वाह चालतो असा अंदाज आहे. ते झावळ्या आणि मातीच्या भिंतींनी निवारे तयार करतात.

भाषा, अवजारे

या जमातीची भाषा सेंटिनल म्हणून ओळखली जाते, परंतु तिची कोणतीही लिपी नाही. धातूंची त्यांना मर्यादित माहिती असून, समुद्रातून वाहून आलेल्या धातूंचा वापर हत्यार तयार करण्यासाठी करतात. धनुष्य-बाण आणि भाले ही त्यांची प्रमुख शस्त्रे आहेत.

सरकारी संरक्षण

भारत सरकारने या जमातीला विशेष संरक्षण दिले आहे. अंदमान आणि निकोबार द्वीपसमूह (आदिवासी जमातींचे संरक्षण) नियमन, १९५६ अंतर्गत त्यांच्या पारंपरिक क्षेत्रात प्रवेश फक्त अधिकाऱ्यांनाच परवानगी आहे. त्यांचे छायाचित्रण, चित्रीकरण किंवा संपर्क करणे गुन्हा मानला जातो. तसेच, या जमातीच्या सदस्यांनी बाहेरील व्यक्तीचा खून केला तरी त्यांच्यावर गुन्हा दाखल केला जात नाही.

1. नॉर्थ सेंटिनल आयलंड कुठे आहे?
   नॉर्थ सेंटिनल आयलंड भारताच्या अंदमान-निकोबार द्वीपसमूहामध्ये आहे. हे बेट बंगालच्या उपसागरात असून चारही बाजूंनी समुद्राने वेढलेले आहे.

2. या बेटावर कोण राहतात?
   या बेटावर सेंटिनेलिज नावाची आदिवासी जमात राहते. ही जमात हजारो वर्षांपासून बाह्य जगापासून पूर्णपणे अलग असून, बाहेरच्या लोकांशी कोणताही संपर्क ठेवत नाही.

3. सेंटिनेलिज लोक बाहेरील लोकांना का हल्ला करतात?
   ते आपली संस्कृती आणि जीवनशैली जपण्यासाठी बाहेरील लोकांशी संपर्क टाळतात. त्यांना बाहेरून आलेले लोक त्यांच्या जीवनपद्धतीस धोका वाटतो, त्यामुळे ते धनुष्य-बाणासारख्या शस्त्रांनी हल्ला करतात.

4. या बेटावर जाण्याची परवानगी आहे का?
   नाही. अंदमान आणि निकोबार द्वीपसमूह (आदिवासी जमातींचे संरक्षण) नियमन, १९५६ अंतर्गत या बेटावर सामान्य नागरिकांना जाण्यास सक्त मनाई आहे. फक्त अधिकृत सरकारी अधिकारीच तेथे जाऊ शकतात.

5. सेंटिनेलिज लोकांचा उदरनिर्वाह कशावर चालतो?
   ते मासेमारी, जंगली प्राण्यांची शिकार आणि वनस्पतींवर अवलंबून असतात. ते झावळ्या व मातीच्या भिंतींनी बनवलेल्या झोपड्यांमध्ये राहतात आणि त्यांना शेतीची माहिती नाही.