चीनने (Chaina) अलीकडेच आपली महाकाय वाय-20 मालवाहू 6 विमाने रशियन (Russia) मित्रदेश सर्बियाला पाठवली होती. चिनी हवाई दलाने केलेली ही सर्वात मोठी परदेशी कारवाई असल्याचे सांगितले जात आहे. (Russias ally China will give missiles what is Chinas strategy)

पीपल्स लिबरेशन आर्मीच्या (पीएलए) हवाई दलाने युरोपमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाहतूक विमाने तैनात करणे ही अत्यंत दुर्मिळ घटना असल्याचे अहवालात म्हटले गेले आहे. चीन सरकारने अद्याप या मोहिमेला दुजोरा दिलेला नाहीये, परंतु एका सरकारी माध्यमांच्या अहवालात असे म्हटले गेले की हे मिशन एफके -3 च्या वितरणासाठी देखील असू शकते. एफके-3 ही चिनी मुख्यालय-22 जमिनीवरून हवेत मारा करणाऱ्या क्षेपणास्त्र प्रणालीची निर्यात आवृत्तीच आहे.

युक्रेनवर (Ukraine) सुरू असलेल्या रशियन आक्रमणाबद्दल आणि बाल्कन प्रदेशात शस्त्रास्त्रांच्या निर्मितीवर पाश्चिमात्य देशांनी चिंता व्यक्त केली असताना चीनने कथितपणे क्षेपणास्त्र प्रणालीचे वितरण केले. याशिवाय, रशियाचा कट्टर मित्र असलेल्या युक्रेनमधील अशांततेदरम्यान सर्बियातील वाय-20 ताफ्याच्या तैनातीकडे चीनचा धोरणात्मक प्रसार म्हणूनही पाहिले जाते आणि मॉस्कोने कीव्हवर केलेल्या आक्रमणावर टीका करण्यास नकार दर्शवला आहे.

सर्बिया आणि चीनचे सखोल संबंध असून सर्बियाने 2019 मध्ये चीनकडून एफके-3ची खरेदी केली आहे. राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग (Xi Jinping) यांनी या महिन्याच्या सुरुवातीला सर्बियन राष्ट्राध्यक्षपदी पुन्हा निवडून आलेल्या अलेक्झांडर वुसिक यांचे अभिनंदन केल्यानंतर काही दिवसांनी चीनची अघोषित मोहीम त्यांच्या हाती आली. युक्रेनविरुद्धच्या युद्धात मॉस्कोची उघडपणे बाजू घेणाऱ्या वुसिक यांचे अभिनंदन करणाऱ्यांमध्ये रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतीन (Vladimir Putin) यांचाही समावेश असल्याचे सांगितले जात आहे.

व्यावसायिक फ्लाइट ट्रॅकर्सचा हवाला देत अमेरिकेच्या न्यूज वेबसाइट thedrive.com यांनी दिलेल्या वृत्तानुसार, शुक्रवारी उशिरा तुर्कीच्या हवाई हद्दीत सहा वाय-20 विमाने पहिल्यांदा पश्चिमेकडे जाताना दिसली आणि नंतर स्थानिक रहिवाशांनी वाय-20 च्या दशकाचे फोटो काढले, जे बेलग्रेडच्या निकोला टेस्ला विमानतळावर उतरवण्यात आले होते.

चीनच्या सरकारी ग्लोबल टाईम्स वृत्तपत्राने एका वृत्तात म्हटले की, "वाय-20 च्या दशकातील सर्बियातील हे मिशन अज्ञात आहे. दरम्यान, ही विमाने एफके-3 चिनी मुख्यालय-22 च्या जमिनीवरून हवेत मारा करणाऱ्या क्षेपणास्त्र प्रणालीची निर्यात आवृत्ती सर्बियाला पोहोचवू शकतात, असा अंदाज thedrive.comने व्यक्त केला आहे.

विश्लेषकांनी ग्लोबल टाइम्सला सांगितले आहे की, पाठवायचा माल प्रचंड आणि जड आहे, त्यामुळे सहा वाय-20 ची आवश्यकता भासली आहे. एका परदेशी मोहिमेत सहा वाय-20 चा समावेश असतो, हा नवा विक्रम आहे आणि एकाच वेळी इतक्या वाय-20 विमानांचा वापर केला जात आहे, हाही फार दुर्मिळ प्रकार आहे, असे चीनचे लष्करी हवाई वाहतूक तज्ज्ञ फू कियानशाओ यांनी 'ग्लोबल टाइम्स'ला सांगितले आहे.

ते म्हणाले की, "या मोहिमेमुळे पीएलए हवाई दलाच्या लांब पल्ल्याच्या धोरणात्मक वाहतूक क्षमतेत लक्षणीय सुधारणा दिसून येते तसेच आंतरखंडीय उड्डाणांमध्ये मोठ्या वाहतूक विमानांच्या प्रचालन तंत्र सहाय्य आणि देखभाल क्षमतेत लक्षणीय सुधारणा देखील दिसून येते आहे.

द असोसिएटेड प्रेसचा हवाला देत वॉरझोन ऑनलाइन मासिकाने सांगितले आहे की, "वाय-20 च्या उपस्थितीने धक्का बसला आहे कारण ते एकामागोमाग एक उड्डाण करण्याऐवजी एकत्रितपणे उड्डाण करत होते, युरोपमध्ये वाय-20 ची उपस्थिती कोणत्याही संख्येने असणे हा अजूनही एक नवीनच विकास आहे. "