PM Narendra Modi Us Uisit: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या तीन दिवसीय अमेरिका दौऱ्यात अनेक मोठे करार करण्यात आले आहेत. गुरुवारी व्हाईट हाऊसच्या ओव्हल ऑफिसमध्ये पंतप्रधान मोदी आणि राष्ट्राध्यक्ष जो बायडन यांच्यात बैठक झाली आणि एकापाठोपाठ एक अनेक करारांवर स्वाक्षऱ्या झाल्या. यामध्ये भारतातील सेमीकंडक्टर प्लांट, रेल्वे, तंत्रज्ञान, ड्रोन, जेट इंजिन आणि स्पेस क्षेत्रात करार करण्यात आले आहेत.

भारत (India) आणि अमेरिका यांच्यात जटिल तंत्रज्ञानाचे संरक्षण आणि सामायिकरणाचा करारही झाला आहे. यादरम्यान पंतप्रधान मोदींनी मोठ्या कंपन्यांच्या सीईओंची बैठक घेतली आणि त्यांना भारतात गुंतवणूक करण्याचे निमंत्रण दिले. चला तर मग पाहूयात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या दौऱ्यातून काय साध्य झाले आहे.

1. गुजरातमध्ये सेमीकंडक्टर प्लांट उभारला जाईल

अमेरिकन सेमीकंडक्टर कंपनी मायक्रॉन (US Chip Company Micron) गुजरातमध्ये आपला प्लांट उभारणार आहे. या अंतर्गत कंपनी 2.7 अब्ज डॉलर्सची गुंतवणूक करणार आहे. पंतप्रधान मोदींच्या अमेरिका दौऱ्यादरम्यान ही बातमी समोर आली आहे.

मंत्रिमंडळाने नवीन सेमीकंडक्टर चाचणी आणि पॅकेजिंग युनिटसाठी मायक्रोनच्या भारतात गुंतवणुकीला मान्यता दिली आहे. अहवालानुसार, या करारानुसार, अमेरिकन सेमीकंडक्टर कंपनीला $1.34 अब्ज डॉलर्सच्या उत्पादन-लिंक्ड इन्सेंटिव्ह (PLI) चा लाभ देखील मिळेल.

2. भारतीय रेल्वेने महत्त्वपूर्ण करार केला

भारतीय रेल्वेने (Indian Railways) युनायटेड स्टेट्स एजन्सी फॉर इंटरनॅशनल डेव्हलपमेंट/इंडिया (USAID/India) सोबत सामंजस्य करार केला आहे. क्लीन एनर्जी आणि ऊर्जा कार्यक्षमतेच्या उपायांवर USAID/भारतासह पुढील सहकार्याची कल्पना आहे. त्याचवेळी, मिशन नेट झिरो कार्बन उत्सर्जनाचे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी भारतीय रेल्वेचे कार्बन फूटप्रिंट कमी करण्यासाठी प्रयत्न केले गेले आहेत.

3. आर्टेमिस एकॉर्ड्स करार

PM मोदींच्या अमेरिका दौऱ्यात ज्या महत्त्वाच्या करारांवर शिक्कामोर्तब झाला आहे. त्यापैकी एक 'आर्टेमिस अॅकॉर्ड्स'चाही समावेश आहे. हे नागरी अवकाश संशोधनाच्या मुद्द्यावर समविचारी देशांना एकत्र आणते.

NASA आणि ISRO यांनी 2024 मध्ये आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर संयुक्त मोहिमेवर सहमती दर्शवली आहे. दोन्ही देशांमधील अंतराळ सहकार्याला चालना देणे हा या कराराचा उद्देश असेल. याद्वारे भारत अवकाश क्षेत्रात अमेरिकेचे सहयोगी असलेल्या देशांमध्ये सामील होईल.

4. फायटर जेट्स इंजिन प्लांट

जीई एरोस्पेस कंपनीचा इंजिन निर्मिती प्रकल्प भारतात उभारला जाणार आहे. यानंतर लढाऊ विमानांचे इंजिनही भारतात बनण्यास सुरुवात होईल. यामध्ये भारतातील हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (एचएएल) जीई एरोस्पेसला मदत करेल.

या प्लांटमध्ये भारतीय वायुसेनेच्या तेजस या हलक्या लढाऊ विमानाच्या मेक-2 (LCA तेजस-Mk2) प्रकारासाठी इंजिन तयार केले जातील. म्हणजे भारतीय हवाई दल मजबूत होईल. त्याचबरोबर त्याची ताकदही वाढेल.

5. इंडस-एक्स लाँच

आणखी एका मोठ्या कराराबद्दल बोलताना, भारत आणि अमेरिकेने यूएस-इंडिया डिफेन्स एक्सीलरेशन इकोसिस्टम (INDUS-X) सुरु करण्यास सहमती दर्शवली आहे. या नेटवर्कमध्ये दोन्ही देशांतील विद्यापीठे, स्टार्टअप्स, उद्योग आणि थिंक टँक यांचा समावेश असेल.

या कराराद्वारे संरक्षण तंत्रज्ञानाशी संबंधित नवनवीन शोध संयुक्तपणे पाहिले जाणार आहेत. या क्रमाने, यूएस डिपार्टमेंट ऑफ डिफेन्स स्पेस फोर्सने भारताच्या स्टार्टअप्स 114AI आणि 3rdiTech सोबत करार केला आहे.

6. iCET सुरु झाल्याची घोषणा

भारत आणि अमेरिका यांच्यात जटिल तंत्रज्ञानाचे संरक्षण आणि सामायिकरणाचा करारही झाला आहे. यासोबतच इनिशिएटिव्ह ऑन क्रिटिकल अँड इमर्जिंग टेक्नॉलॉजी (iCET) देखील सुरु करण्यात आली आहे. या वर्षी जानेवारीमध्ये याची सुरुवात झाली असली तरी पंतप्रधान मोदींच्या अमेरिका दौऱ्यादरम्यान याची अधिकृत घोषणा करण्यात आली आहे.

7. प्रिडेटर ड्रोन (MQ-9 रीपर)

पंतप्रधान मोदी आणि अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बायडन यांनी जनरल अॅटॉमिक्स MQ-9 रीपर सशस्त्र ड्रोनच्या खरेदीवर एक मोठा करारही जाहीर केला आहे. MQ-9 रीपर ड्रोन भारताच्या राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. त्याच्या तैनातीमुळे हिंदी महासागर, चिनी सीमेसह इतर आंतरराष्ट्रीय सीमांची सुरक्षा सुनिश्चित होईल. सुमारे 29 हजार कोटींच्या या डीलमुळे भारताला 30 कॉम्बॅट ड्रोन मिळणार आहेत.

8. भारतात दोन नवीन अमेरिकन दूतावास

अमेरिका भारतात बंगळुरु आणि अहमदाबाद येथे दोन नवीन वाणिज्य दूतावास उघडणार आहे. याशिवाय भारतीयांमधील संबंध वाढवण्यासाठी सिएटलमध्ये एक मिशन स्थापन केले जाणार आहे. या बैठकीत दोन्ही नेत्यांनी विविध करारांवर आपली संमती दर्शवली.

दरम्यान, राष्ट्राध्यक्ष बायडन आणि पंतप्रधान मोदी यांनी पुन्हा एकदा एअर इंडियाच्या बोईंगसोबत 200 हून अधिक अमेरिकन बनावटीची विमाने घेण्याच्या ऐतिहासिक कराराचे स्वागत केले. त्याचवेळी, सुरक्षित आणि विश्वासार्ह दूरसंचार, लवचिक पुरवठा साखळी आणि जागतिक डिजिटल समावेश सक्षम करण्यावर एकमत होते.

AI वर ग्लोबल पार्टनरशिपचे अध्यक्ष म्हणून भारताच्या नेतृत्वाला अमेरिकेनेही पाठिंबा दिला. दोन्ही नेत्यांनी $10 अब्ज इंडिया डिजिटायझेशन फंडाच्या माध्यमातून भारतात गुंतवणूक सुरु ठेवण्याच्या Google च्या पुढाकाराचे कौतुक केले. भारतातील AI संशोधन केंद्राद्वारे, Google 100 हून अधिक भारतीय भाषांना समर्थन देण्यासाठी मॉडेल तयार करत आहे.