जसजसे 2021 हे वर्ष संपत आले आहे, तसतसे खगोलशास्त्राचे (Astronomy) प्रेमी ह्या खगोल घटनेचा क्षण होण्यासाठी तयार आहेत. आंशिक चंद्रग्रहण (lunar Eclipse) 19 नोव्हेंबर 2021 रोजी, शुक्रवारी पौर्णिमेच्या रात्री होईल. हे चंद्रग्रहण या वर्षीचे दुसरे चंद्रग्रहण आहे, ग्रहणाचा कालावधी 3 तास 28 मिनिटे आणि 24 सेकंद असेल, जे 580 वर्षांनंतरचे सर्वांत मोठे ग्रहण असणार आहे.

पहिले संपूर्ण चंद्रग्रहण 26 मे 2021 रोजी झाले. जेव्हा पृथ्वी सूर्य आणि चंद्राच्या मध्ये येते तेव्हा चंद्रग्रहण होते. हे आंशिक चंद्रग्रहण असल्याने, ग्रहांच्या संरेखनामुळे पृथ्वी चंद्राला पूर्णपणे झाकू शकणार नाही. त्यामुळे ग्रहणाच्या काळात चंद्राचा एक छोटासा भाग दिसुन येणार आहे.

भारतीय प्रमाणवेळेनुसार (IST) ग्रहणाची वेळ दुपारी 12:48 ते 4:17 पर्यंत आहे. जास्तीत जास्त आंशिक ग्रहण दुपारी 2:34 वाजता दिसेल कारण त्यावेळी चंद्राचा 97% भाग झाकलेला असेल. चंद्रग्रहणाचा एकूण कालावधी 3 तास 28 मिनिटे आहे.

आज होणारे चंद्रग्रहण हे 15 व्या शतकानंतरचे सर्वात मोठे चंद्रग्रहण असेल! यामुळे हे या शतकातील सर्वात मोठे आंशिक चंद्रग्रहण आहे आणि 580 वर्षांतील सर्वात मोठे चंद्रग्रहण आहे. एवढ्या वेळ होणारे चंद्र ग्रहन किमान पुढील 600 वर्षांनंतर होण्याची अपेक्षा आहे.

नासाचे शास्त्रज्ञ या ग्रहणाला 'जवळपास संपुर्ण' चंद्रग्रहण म्हणून संबोधत आहेत, कारण चंद्राचा 99.1% भाग पृथ्वीने व्यापलेला असेल. पश्चिम गोलार्धातील काही भागांमध्ये चंद्र पृथ्वीच्या सावलीत गेल्याने तो खोल लाल झालेला दिसतो.

चंद्रग्रहण उत्तर आणि दक्षिण अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया, आशिया आणि युरोपच्या काही भागातूनही दिसणार आहे. भारतामध्ये, देशाच्या पूर्व आणि ईशान्य भागांमध्ये शेवटच्या टप्प्यात ग्रहणाची झलक पाहायला मिळू शकते. अरुणाचल प्रदेश आणि आसाममधील काही भागांमध्येही ग्रहण दिसुन येण्याची शक्यता आहे. आंशिक ग्रहण उत्तर प्रदेश, बिहार आणि झारखंडमधून देखील दिसू शकते परंतु केवळ थोड्या काळासाठी.

ग्रहणाच्या काळात खाणे किंवा पिणे योग्य नाही असा सल्ला आपण सर्रास ऐकला आहे. काहींचे म्हणणे आहे की चंद्रग्रहणाच्या वेळी शरीर हानिकारक किरणोत्सर्गाच्या संपर्कात येऊ शकते, म्हणूनच आपण घराबाहेर पडू नये. तज्ज्ञ तुम्हाला भूक लागल्यावर खाण्याचा सल्ला देतात आणि शक्य असल्यास जड अन्न खाणे टाळण्यास सांगतात.

पोषणतज्ञ आणि मॅक्रोबायोटिक हेल्थ कोच शिल्पा अरोरा यांनी चंद्रग्रहणाच्या वेळी तुमची ऊर्जा बरी होण्यासाठी हलका आहार घेण्याची शिफारस केली आहे. शिल्पा अरोरा म्हणते, "दिवसभरासाठी केळी आणि नारळ पाण्याचा आहार घेणे अत्यंत शिफारसीय आहे जेणेकरून शरीराला अन्न पचवण्याचे काम सतत करावे लागणार नाही."

चंद्रग्रहण थेट डोळ्यांनी पाहणे देखील पूर्णपणे सुरक्षित आहे. तथापि, तज्ञांनी आपल्याला ग्रहण पाहण्यासाठी वेब स्ट्रीमिंग किंवा दुर्बिणी वापरण्याचा सल्ला दिला आहे.

आंशिक चंद्रग्रहण या वर्षातील दुसरे आणि शेवटचे चंद्रग्रहण आहे. चंद्रग्रहण, पुढील दोन आठवड्यांत सूर्यग्रहण देखील जवळून पाळले जाते. या वर्षातील पुढील संपूर्ण सूर्यग्रहण 4 डिसेंबर 2021 रोजी असणार आहे.