पाच राज्यांतील विधानसभा निवडणुकांचे निकाल जाहीर होण्यास थोडाच अवधी शिल्लक आहे. प्रचार आणि मतदानाच्या प्रदीर्घ फेऱ्यांनंतर, पंजाब, उत्तर प्रदेश, गोवा, मणिपूर आणि उत्तराखंड मध्ये कोण सरकार स्थापन करणार हे गुरुवारी निश्चित केले जाईल. आता विशेष बाब म्हणजे या निवडणुका केवळ पाच राज्यांसाठीच नव्हे, तर राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीसाठीही महत्त्वाच्या आहेत. राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांचा कार्यकाळ 24 जुलै रोजी संपत असून पुढील निवडणुकांमध्ये या पाच राज्यांचे निकाल राष्ट्रपती निवडणुकीत कोणता पक्ष किंवा आघाडी निर्णायक भूमिका बजावतील हे ठरवतील.

आजची परिस्थिती पाहिली तर भारतीय जनता पक्ष देशाच्या सर्वोच्च पदावर आपला उमेदवार सहज निवडून आणू शकतो, परंतु अशा परिस्थितीत यूपी निवडणुकीचे निकाल राजकीय खेळ खराब करू शकतात. हीच स्थिती राहिल्यास मोठ्या संख्येने मतांवर नियंत्रण असलेले बिजू जनता दल, तेलंगणा राष्ट्र समिती, वायएसआर काँग्रेस (Congress) पक्षही मोठ्या भूमिकेत येतील.

यूपीची निवडणूक का महत्त्वाची?

राष्ट्रपतीपदाच्या (President) निवडणुकीसाठी यूपी विधानसभा निवडणुका (Assembly Election) आवश्यक आहेत, कारण येथील सर्वात जास्त लोकसंख्या पाहता, आमदाराच्या मताचे मूल्य सर्वाधिक (208) आहे. राज्यात एकूण 403 आमदार आहेत. ही संख्या देशातील सर्वाधिक आहे.

इतर निवडणूक राज्य खेळ

पंजाबमधील (Punjab) आमदारांचे मत मूल्य 116, उत्तराखंडचे 64, गोव्याचे 20 आणि मणिपूरचे 18 इतके आहे. अनेक आकडेमोडीनुसार, राष्ट्रीय लोकशाही आघाडीचे संख्याबळ 50 टक्क्यांपेक्षा थोडे कमी आहे. अशा स्थितीत राष्ट्रपतीपदाच्या दावेदारीसाठी मित्रपक्षांच्या पाठिंब्यावर अवलंबून राहावे लागणार आहे.

असे संपूर्ण गणित समजून घ्या

इलेक्टोरल कॉलेजमध्ये राष्ट्रपतींच्या निवडणुकीसाठी लोकसभा, राज्यसभा आणि विधानसभेचे निवडून आलेले सदस्य असतात. विशेष म्हणजे विधान परिषद आणि नामनिर्देशित सदस्य हे इलेक्टोरल कॉलेजचा भाग नसतात. आकडेवारीनुसार, इलेक्टोरल कॉलेज हे राज्यसभेचे 233, लोकसभेचे 543 आणि विधानसभेचे 4,120 सदस्यांचे बनलेले आहे. येथील एकूण मतदारांची संख्या 4896 आहे.

विजयी उमेदवाराला किमान 50 टक्के आणि एक मत मिळाले पाहिजे. देशातील विधानसभेत भाजपचे 1431 आमदार आहेत. तर काँग्रेसच्या आमदारांची (MLA) संख्या 766 आहे. येथे लोकसभेत NDA सदस्यांची संख्या 334 आणि राज्यसभेत 115 आहे. राज्यसभेच्या 115 सदस्यांपैकी भाजपचे (BJP) 9 सदस्य नामनिर्देशित श्रेणीतील आहेत आणि त्यांना मतदान करता येत नाही. अशा स्थितीत एनडीएचा आकडा 106 वर आला आहे. येथे प्रत्येक खासदाराच्या मताचे मूल्य 708 आहे.