देशभरात कोळसा संकट आणि वाढता उन्हाळा यामुळे विजेची मागणी वाढली आहे. यामुळे महाराष्ट्रातील अनेक भागात 30 जूनपर्यंत दिवसातून 8 तास लोडशेडिंग सुरू झाले आहे . वीज वितरण महावितरणची (Mahavataran) सरकारी कंपनीने तीन महिन्यांचे लोडशेडिंगचे (Load shedding in maharashtra) वेळापत्रक जाहीर करून महाराष्ट्रातील जनतेला मोठा धक्का दिला आहे.
कुठेतरी सर्वसामान्यांची झोप खराब होणार आहे तर कुठे काम खराब होईल. दिवसा विविध भागात लोडशेडिंग (Power cut in Maharashtra) असेल तर रात्री काहीच ठिकाणी लाईट असेल. ज्या ठिकाणी वीज वितरणात कंपनीचा तोटा आहे, ज्या ठिकाणी लोक वेळेवर वीजबिल भरत नाहीत अशा ठिकाणी लोडशेडिंग जास्त होईल अशी बातमी आली होती. अशा परिस्थितीत मुंबई आणि आसपासच्या परिसरात स्थिती बरी असल्याने मुंबई, ठाणे आणि नवी मुंबईत लोडशेडिंगचा कोणताही परिणाम होणार नाही. मुंबई आणि आजूबाजूचा परिसर महावितरणच्या कक्षेत येत नसल्याने मुंबई आणि आजूबाजूच्या परिसराला याचा फटका बसणार नाही, असेही सांगण्यात आले. पण आता मुंबईतही लोडशेडिंगचा धोका वाढला आहे.
मुंबईतील बहुतांश वीजनिर्मिती आणि वितरण खासगी कंपन्यांकडून केले जाते. येथील वीज वितरणाबाबत महावितरणचा कोणताही हस्तक्षेप नाही. अशा स्थितीत मुंबईकरांना लोडशेडिंगला सामोरे जावे लागणार नाही, असा अंदाज होता. पण एकंदरीत, कोळसा संकटाशी निगडीत परिस्थिती पाहिली, तर उशिरा का होईना त्याचा परिणाम मुंबई आणि आसपासच्या भागातही होणार आहे. याचे कारण मुंबई आणि आसपासची बहुतांश वीज कोळशापासून निर्माण केली जाते.
मुंबई शहरात आणि आजूबाजूला अदानी इलेक्ट्रिसिटी मुंबई लिमिटेड (AEML), टाटा पॉवर आणि बेस्ट या तीन कंपन्यांकडून वीज पुरवठा केला जातो. पण महावितरण भांडुप ते मुलुंड आणि बृहन्मुंबईच्या अनेक भागात वीजपुरवठा करते. सध्या मुंबईतील दैनंदिन विजेची मागणी 3500 मेगावॅटवर पोहोचली आहे. त्यापैकी सर्वाधिक 1250 ते 1300 मेगावॅट वीज कोळशापासून निर्माण केली जाते. 447 मेगावॅट वीज जलविद्युत आणि 250 मेगावॅट पेट्रोलियम आणि पवन ऊर्जेवर आधारित वीज एकत्र केली जाते. अशा परिस्थितीत मुंबईला बाहेरून 1500 मेगावॅट वीज खरेदी करावी लागू शकते.
विजेची किंमत किती असावी?
जलविद्युत एका मर्यादेपेक्षा जास्त वापरता येत नाही. यासंबंधी काही नियम आहेत. बहुतेक वीज पुरवठा कोळशापासून होतो. डहाणू जनरेटिंग स्टेशनमधून अदानी इलेक्ट्रिसिटी दररोज 500 मेगावॅट वीज निर्मिती करते. येथे सर्वाधिक स्वदेशी कोळसा वापरला जातो. मात्र देशात कोळशाच्या तुटवड्याची समस्या आहे. टाटा पॉवर कंपनी मुख्यतः इंडोनेशियन कोळसा वापरते. टाटाचा ट्रॉम्बे प्लांट दररोज 750 मेगावॅट वीज निर्मिती करतो. मात्र देशात कोळशाचा तुटवडा असल्याने कोळशाची किंमत गगनाला भिडत आहे.
अशा परिस्थितीत सर्वसामान्यांच्या गरजेपोटी त्याची किंमत लगेच वाढवता येत नाही. या समस्या पाहता कमी उत्पादन हा एकमेव मार्ग उरतो. त्यामुळे कोळसा टंचाईच्या संकटाचा फटका मुंबईत लोडशेडिंगच्या रूपानेही दिसू शकतो.
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.
