सात राजवंशांनी राज्य केलं, पण संस्कृती टिकली! गोव्याचा ऐतिहासिक वारसा जपण्यासाठी मठांचं कार्य महत्त्वाचं; CM सावंतांचं प्रतिपादन

काणकोण: गोव्यातील श्री संस्थान गोकर्ण पर्तगाळी जीवोत्तम मठाच्या 550व्या वर्षपूर्ती समारंभाच्या निमित्ताने बोलताना मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत यांनी राज्याच्या सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक वारसा रक्षणात मठाने दिलेल्या महत्त्वपूर्ण योगदानावर प्रकाश टाकला. गोव्यावर वर्षानुवर्षे विविध राजवटींनी राज्य केले, ज्यापैकी काहींनी गोव्याच्या मूळ संस्कृतीला नष्ट करण्याचा प्रयत्न केला, मात्र अशा कठीण काळातही मठाचे कार्य अत्यंत महत्त्वाचे ठरले, असे मुख्यमंत्र्यांनी नमूद केले.

राजघराण्यांची लांबलचक साखळी

मुख्यमंत्री डॉ. सावंत यांनी गोव्यावर राज्य केलेल्या विविध राजघराण्यांची साखळी विशद केली. ते म्हणाले की, गोव्यावर गेल्या अनेक शतकांपासून सात प्रमुख राजघराण्यांनी राज्य केले. या राजघराण्यांमध्ये भोज, कदंब, चालुक्य, राष्ट्रकूट या प्राचीन भारतीय सत्तांचा समावेश होता. त्यानंतर विजयनगर साम्राज्य, आणि त्यानंतर बहमनी सुलतान तसेच विजापूरचे सुलतान यांनी गोव्याच्या काही भागांवर आपले वर्चस्व ठेवले. अखेरीस, पोर्तुगीज राजवटीने गोव्यावर प्रदीर्घकाळ राज्य केले.

संस्कृती लादण्याचे आणि मंदिरे उद्ध्वस्त करण्याचे प्रयत्न

इतिहास साक्षी आहे की, गोव्यावर राज्य केलेल्या काही परकीय सत्तांनी आपली संस्कृती आणि धर्म गोव्याच्या मूळ रहिवाशांवर लादण्याचा प्रयत्न केला. डॉ. सावंत यांनी स्पष्टपणे सांगितले की, यापैकी काही शासकांनी येथील मंदिरे उद्ध्वस्त करण्याचे आणि गोव्याची स्थानिक संस्कृती नष्ट करण्याचे प्रयत्न केले. अशा काळात गोव्याच्या अस्मितेला मोठा धोका निर्माण झाला होता.

मठाचे महत्त्वपूर्ण कार्य

अशा आव्हानात्मक ऐतिहासिक परिस्थितीत श्री संस्थान गोकर्ण पर्तगाळी जीवोत्तम मठाचे कार्य गोव्यासाठी संस्कृतीचे आधारस्तंभ ठरले. मुख्यमंत्री सावंत यांनी जोर देऊन सांगितले की, "गोव्याच्या परंपरा, संस्कृती आणि वारसा जपण्यात मठाचे कार्य खूप महत्त्वाचे राहिले आहे." परकीय सत्तांच्या दबावाखाली असताना या मठाने केवळ धार्मिक केंद्र म्हणून नव्हे, तर सांस्कृतिक संरक्षकाची भूमिका निभावली. मठाने गोव्यातील लोकांच्या धार्मिक श्रद्धा आणि प्रथा जपण्यासाठी अथक प्रयत्न केले. अनेक शतकांपासून धार्मिक आणि सांस्कृतिक मूल्ये जतन करत, मठाने गोव्यातील जनतेला प्रेरणा आणि मार्गदर्शन केले.

डॉ. प्रमोद सावंत यांचे हे विधान ऐतिहासिकदृष्ट्या महत्त्वाचे आहे. गोव्याचा सांस्कृतिक वारसा नष्ट करण्याचा प्रयत्न झाला असताना, या मठासारख्या संस्थांनी दिलेल्या योगदानामुळेच आज गोव्याची हिंदू परंपरा आणि संस्कृती इतक्या वर्षांनंतरही टिकून राहिली आहे.