महाराष्ट्रात पुन्हा एकदा राजकीय संकट निर्माण झाले आहे . शिवसेनेतील गदारोळाचा परिणाम म्हणून राज्याला पुन्हा एकदा नवा मुख्यमंत्री मिळू शकतो. पण, महाराष्ट्राच्या राजकारणात हे नवीन नाही आणि यापूर्वीही अनेकदा असे घडले आहे. 2019 मध्ये उद्धव ठाकरे मुख्यमंत्री असतानाही महाराष्ट्राने अनेक चढउतार पाहिले होते आणि आता पुन्हा तीच परिस्थिती निर्माण झाली आहे. (Maharashtra Political Crisis)

तसे, या गदारोळामुळे महाराष्ट्रात तीनदा राष्ट्रपती राजवटही लागू झाली आहे. महाराष्ट्राच्या इतिहासात राजकीय संकटाचा काळ असा होता, जेव्हा 112 दिवस राज्याला एकही मुख्यमंत्री मिळाला नव्हता. होय, त्यावेळी राज्यात 112 दिवस राष्ट्रपती राजवट होती. त्या वेळीही राष्ट्रवादीचे अध्यक्ष शरद पवार हे त्या संपूर्ण परिस्थितीत महत्त्वाची भूमिका बजावत होते.

राज्यात आतापर्यंत तीन वेळा राष्ट्रपती राजवट लागू करण्यात आली आहे. 17 फेब्रुवारी 1980 रोजी राज्यात पहिल्यांदा राष्ट्रपती राजवट लागू करण्यात आली होती. राज्यात 17 फेब्रुवारी ते 8 जून 1980 म्हणजेच 112 दिवसांसाठी राष्ट्रपती राजवट लागू करण्यात आली होती. यानंतर 28 सप्टेंबर 2014 रोजी राष्ट्रपती राजवट लागू करण्यात आली. त्यावेळी राज्यातील सत्ताधारी काँग्रेस पक्षाने त्याचा मित्रपक्ष राष्ट्रवादी काँग्रेससह इतर पक्षांशी फारकत घेतली आणि विधानसभा बरखास्त झाली. त्यानंतर 2019 मध्ये देवेंद्र फडणवीस तीन दिवसांसाठी मुख्यमंत्री असताना तिसऱ्यांदा राष्ट्रपती राजवट लागू करण्यात आली.

1980 मध्ये 112 दिवस मुख्यमंत्री नव्हते

एकदा 1980 मध्ये असेच राजकीय संकट गडद झाले आणि त्यानंतर सरकार पडले आणि 112 दिवस कोणीही मुख्यमंत्री झाला नाही. बीबीसीच्या रिपोर्टनुसार, 1980 मध्ये उद्भवलेले हे संकट 1978 मध्ये सुरू झाले. तेव्हा आजचे राष्ट्रवादीचे अध्यक्ष शरद पवार यांनी काँग्रेसमध्ये बंडखोरी केली. त्या काळात त्यांनी तत्कालीन मुख्यमंत्री वसंतदादा पाटील यांच्या सरकारशी फारकत घेतली. त्यावेळी देशात आणीबाणीचा काळ संपला होता आणि त्या वेळी वसंतदादा पाटील महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री झाले. वसंतदादा पाटील यांच्या सरकारमध्ये शरद पवार होते, पण 1978 मध्ये ते वेगळे झाले.

त्या काळात शरद पवार यांनी पुरोगामी लोकशाही आघाडीची तयारी केली होती आणि ते स्वतः सरकारचे प्रमुख झाले होते. पण, त्यांचे राजकारणही फार काळ कमाल दाखवू शकले नाही. 1980 मध्ये त्यांचे सरकारही गेले. आणीबाणीनंतर इंदिरा गांधी पुन्हा पंतप्रधान झाल्या. हे सुमारे 112 दिवस चालले आणि त्यानंतर राज्यात निवडणुका झाल्या, त्यानंतर काँग्रेसला चांगली जागा मिळाली आणि पवारांच्या समाजवादी काँग्रेसला निवडणुकीत पराभवाला सामोरे जावे लागले. त्यानंतर ए.आर.अंतुले महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री झाले.

2019 मध्येही संकट आले

2019 मध्येही विधानसभा निवडणुकीत बहुमत न मिळाल्यास सरकार स्थापन करण्याची स्पर्धा सर्वच पक्षांमध्ये होती. यावेळी देवेंद्र फडणवीस यांनी घाईगडबडीत मुख्यमंत्रीपदाची शपथ घेतल्याने ते केवळ 3 दिवस मुख्यमंत्री राहू शकले. यानंतर त्यांना मुख्यमंत्र्यांची खुर्ची गमवावी लागली. कारण, शिवसेना, राष्ट्रवादी आणि काँग्रेसने मिळून भाजपविरोधातील पातळी वाढवली होती.