आयपीएल (IPL 2022) अर्धा टप्पा गाठला आहे. आज 40 वा सामना खेळवला जाणार आहे. हा सामना गुजरात टायटन्स आणि सनरायझर्स हैदराबाद यांच्यात आहे. या लीगमध्ये क्रिकेट चाहत्यांना सर्वात जास्त चकित करणारी कोणती गोष्ट असेल तर ती म्हणजे मुंबई इंडियन्स आणि चेन्नई सुपर किंग्जची कामगिरी. मुंबई आणि चेन्नई (MI vs CSK) हे IPL च्या इतिहासातील सर्वात यशस्वी संघ आहेत. मुंबई इंडियन्सने पाच वेळा तर चेन्नई सुपर किंग्जने चार वेळा विजेतेपद पटकावले आहे. मात्र यावेळी हे दोन्ही संघ शेवटच्या स्थानावर आहेत. मुंबईच्या संघाने आतापर्यंत खेळलेले सर्व 8 सामने गमावले आहेत.

चॅम्पियन चेन्नई संघाने 8 सामन्यांत 6 सामने गमावले आहेत. दोन विजय आणि केवळ 4 गुणांसह तो गुणतालिकेत नवव्या क्रमांकावर आहे. दोन्ही संघ स्टार खेळाडूंनी भरलेले आहेत. रोहित शर्मा, जसप्रीत बुमराह, रवींद्र जडेजा, इशान किशन, कायरन पोलार्ड असे खेळाडू असूनही चेन्नई आणि मुंबईच्या संघाची अवस्था वाईट आहे. आता सर्वात मोठा प्रश्न असा आहे की चेन्नई आणि मुंबईच्या संघांना चकमा देणारा कोण? शेवटी, दोन्ही संघांची सर्वात मोठी चूक कोणती होती?

दर्जेदार फिरकीपटूंचा अभाव ही दोन्ही संघांची सर्वात मोठी समस्या

मेगा लिलावानंतरच चेन्नई आणि मुंबईचा संघ फिरकी गोलंदाजीत कमकुवत असल्याचे दिसून आले. ज्यामध्ये चेन्नई संघात एकापेक्षा एक दिग्गज फिरकीपटू होते. यावेळी तो मिचेल सँटनर, महेश टीक्षाना आणि मोईन अली यांच्यावर अवलंबून होता. रवींद्र जडेजाच्या रूपाने आणखी एक फिरकीचा पर्याय होता. मात्र महेश तेक्षाना वगळता तिघांनीही निराशा केली. मिचेल सँटनरला केवळ तीन सामने खेळण्याची संधी मिळाली. मोईन अलीने पाच सामने खेळले, पण त्याला मर्यादित गोलंदाजी देण्यात आली. रवींद्र जडेजाने पाच विकेट घेतल्या आहेत. महेश टीक्षानाने 5 सामन्यात 8 विकेट घेतल्या आहेत. अशीच काहीशी मुंबई इंडियन्स च्या फिरकी विभागाची सरासरी कामगिरी आहे. मुरुगन अश्विन मुंबईच्या संघात आहे. त्याने 6 सामन्यात 6 विकेट्स घेतल्या आहेत. मयंक मार्कंडेय मुंबईच्या संघात आहे पण त्याला अजून खेळण्याची संधी मिळालेली नाही. पांड्या, जयंत यादव, राहुल चहर या फिरकीपटूंची उणीव मुंबईच्या संघाला स्पष्टपणे जाणवत आहे.

फिरकी गोलंदाजाचा योग्य वापर करण्यातही चूक

चेन्नई सुपर किंग्ज संघाकडून फिरकी गोलंदाजांच्या वापरातही चूक झाली आहे. मिचेल सँटनरची भूमिका स्पष्ट नाही. त्याला तिसऱ्या क्रमांकावर फलंदाजीसाठी पाठवले जात आहे. फलंदाजीच्या क्रमवारीत वर जाऊन धावा करणाऱ्या खेळाडूंमध्ये मिचेल सँटनरला कधीच ओळखले गेले नाही. पण चेन्नईच्या संघाने धोका पत्करला. एकेकाळी सुनील नरेनच्या भूमिकेत मिचेल सँटनरला ठेवण्याची संघाची रणनीती असेल. पण ही रणनीती योग्य ठरली नाही. रवींद्र जडेजा त्याच्या पूर्ण कोट्यातील षटकेही टाकत नाही. चेन्नई संघात धोनी जडेजाच्या गोलंदाजीचा ट्रम्प कार्ड म्हणून वापर करत आहे. मात्र यावेळी जडेजा बॅकफूटवर आहे. त्याने आतापर्यंत 8.19 च्या इकॉनॉमीने धावा दिल्या आहेत. कर्णधारपदाच्या दडपणामुळे तो धावा देऊ नये अशी भीती त्याच्या मनात निर्माण होत आहे का?

फिरकी गोलंदाजांचे वर्चस्व

उर्वरित संघाचे फिरकी गोलंदाज मुंबई आणि चेन्नईपेक्षा सरस कामगिरी करत आहेत. या मोसमात सर्वाधिक बळी घेणाऱ्या गोलंदाजांच्या यादीत अव्वल 5 गोलंदाजांपैकी तीन फिरकीपटू आहेत. अनेक दिवसांपासून पर्पल कॅपवर कब्जा करणाऱ्या युझवेंद्र चहलने 18 विकेट्स घेतल्या आहेत. चहल राजस्थान रॉयल्सकडून खेळत आहे. त्याचा इकॉनॉमी रेट 7.09 आहे. पहिल्या पाचमध्ये चौथ्या आणि पाचव्या क्रमांकावर फिरकी गोलंदाज आहेत. कुलदीप यादव चौथ्या क्रमांकावर आहे. कुलदीप दिल्ली कॅपिटल्सकडून खेळत आहे. त्याने 8.47 च्या इकॉनॉमीने 13 विकेट्स घेतल्या आहेत. श्रीलंकेचा फिरकीपटू हसरंगा 13 बळींसह पाचव्या क्रमांकावर आहे. तो रॉयल चॅलेंजर्स बंगळुरूकडून खेळत आहे. हसरंगाचा इकॉनॉमी रेट 8.16 आहे. या मोसमात असो, 'रिस्ट स्पिनर्स'च्या वर्चस्वाची बरीच चर्चा आहे.

फिरकी गोलंदाज प्रभावी का आहेत?

कोरोना चा धोका कमी करण्यासाठी या मोसमातील सर्व सामने केवळ चार स्टेडियममध्ये खेळवण्याचा निर्णय घेण्यात आला. या निर्णयाचा थेट परिणाम असा झाला की खेळपट्टीला आवश्यक देखभालीसाठी वेळ मिळत नाही. खेळपट्टी संथ खेळत आहे. चेंडू अडकून येत आहे. अशा परिस्थितीत फिरकी गोलंदाजांची भूमिका खूप वाढली आहे. मुंबई आणि पुण्यातही उष्मा सातत्याने वाढत आहे. अशा स्थितीत खेळपट्टीला तडे जाणे स्वाभाविक आहे. कमी वेळ असल्याने ग्राउंड कर्मचारी पाण्याचा वर्षाव करतात, पण जमिनीवर 'शिंपडणे' आणि चांगले पाणी ओतणे यात फरक आहे.