पणजी: शेतकऱ्यांची व्यथा मांडताना अन्न ‘डाउनलोड’ करता येते का? असा प्रश्‍न हल्ली सोशल मीडियातून विचारला जातो. शेतीमाल कोणत्याच ॲपवरून डाउनलोड करता येत नसला, तरी शेतकरी आता ‘डिजिटल’ झाला आहे. सर्वच क्षेत्रांचे झपाट्याने डिजिटलायझेशन होत आहे. त्यात आता शेतकरीदेखील मागे राहिलेला नाही. राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी कृषी संशोधन संस्था, कृषी, पशू वैद्यकीय खात्याने विविध डिजिटल प्लॅटफॉर्म उपलब्ध करून दिले आहेत. त्याला मिळणारा शेतकऱ्यांचा प्रतिसाद चकीत करणारा आहे.

शेतकऱ्यांना शेती आणि शेती विषयक योजनांची माहिती व कृषी उत्पादनाविषयी जागृती यासह हवामानाची माहिती देण्यासाठी विविध प्रकारचे ॲप, वेबपोर्टल, डिजिटल प्रकाशने आणि विशेष म्हणजे व्‍हॉट्सॲप ग्रुप मोठ्या प्रमाणात कार्यरत आहेत. कृषी संबंधित खात्याकडून व्हॉट्सॲप ग्रुपच्या माध्यमातून विविध कार्यक्रमांची माहिती शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचविली जाते. याबाबत कृषी खात्याचे अधिकारी सांगतात, कोविड महामारीच्या काळात शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचण्यासाठी या व्हॉट्सॲप ग्रुपचा फायदा झाला.

डिजिटल प्‍लॅटफॉर्मवर शेतकरी त्यांच्या समस्या मांडतात, तेव्‍हा त्या समस्यांवर चर्चा होते. त्यातून त्या समस्येवर उपायही निघतो. अधिकची माहिती शेतकऱ्यांना मिळते. म्हणूनच हल्ली या प्लॅटफॉर्मचा वापर शेतकऱ्यांकडून वाढला आहे. भारतीय किनारी कृषी संस्थेच्या फर्टिलायझर कॅल्क्युलेटर ॲपमुळे पिकांना कधी, किती खत, कीटकनाशक द्यावे हे कुणालाही न विचारता घरबसल्या जाणून घेता येते. अशा ॲपना चांगला प्रतिसाद लाभत आहे.

डिजिटल माध्यमांमुळे एकाचवेळी अनेक शेतकऱ्यांशी संपर्क साधला जातो. विशेष म्हणजे विविध ॲप आणि वेबसाईटमुळे शेतकऱ्यांना घरबसल्या अचूक माहिती मिळते. 7 हजार शेतकरी व्हॉट्सॲपवर जोडले गेले आहेत. त्‍यांना प्रत्येक आठवड्याला हवामानावर आधारित कृषीविषयक माहिती दिली जाते. - डॉ. गोपाळ महाजन, शास्त्रज्ञ (माती परीक्षण)