अफगाणिस्तानमध्ये (Afghanistan) पाकिस्तानची (Pakistan)भूमिका कोणापासून लपलेली नाही. तालिबानला (Taliban) मदत करण्यापासून ते अफगाणिस्तानच्या नवीन सरकारमध्ये हक्कानी नेटवर्कची बाजू मांडण्यापर्यंत पाकिस्तान खूप सक्रिय आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की अफगाणिस्तानमधील समस्येचे खरे मूळ पाकिस्तान आहे. युरोपियन फाउंडेशन फॉर साऊथ एशियन स्टडीज (EFSAS) च्या तज्ञांच्या मते, तालिबानमध्ये पाकिस्तानचे हित जगापासून लपलेले नाही. पाकिस्तानचे पंतप्रधान इम्रान खान यांनी ताज्या मुलाखतीत तालिबानला जागतिक मान्यता देण्याचे आवाहन केले होते. त्याचवेळी, पाकिस्तानचे परराष्ट्र मंत्री शाह महमूद कुरेशी यांनी संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेत (UNGA) तालिबान राजवटीला मान्यता देण्याची बाजू मांडली आहे.

दरम्यान, चीनने तालिबानवरील निर्बंध उठवण्याची मागणी केली. युनायटेड ग्रेटवर राजकीय दबाव आणण्यासाठी अमेरिकेने युद्धग्रस्त देशाचे रोखलेले परकीय चलन साठा वापरू नये असे आवाहन केले. ईएफएसएएस थिंक टँक म्हणते की पाकिस्तान कट्टरपंथी विचारसरणीत खोलवर गुंतलेला आहे. पाकिस्तानी अण्वस्त्रे कट्टरपंथी इस्लामवाद्यांच्या हातात पडल्याने आश्चर्य वाटणार नाही.

अमेरिकेचे राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार (एनएसए) जॉन आर बोल्टन आणि इटालियन लेखक फ्रान्सिस्का मारिनो यांच्यासह तज्ञांनी यावर जोरदार चर्चा केली आहे. बोल्टनने पाकिस्तानचे वर्णन अग्निशामक आणि अग्निशमन दलाचे बनलेले एकमेव सरकार असे केले. त्यात म्हटले आहे की, इंटर-सर्व्हिसेस इंटेलिजन्स (आयएसआय) दीर्घ काळापासून 'कट्टरपंथीकरणाचे केंद्र' आहे, जे संपूर्ण सैन्यात उच्च पदांवर पसरले आहे.

बोल्टन यांनी आपल्या लेखात म्हटले आहे की, अमेरिकन युती फौजांनी 2001 मध्ये अफगाणिस्तानातून तालिबानचा पाडाव केल्यानंतर, आयएसआयनेच त्यांना पाकिस्तानमध्ये निवास आणि शस्त्रे पुरवली होती. यासह, पाकिस्तानने दहशतवादी गटांना काश्मीरवरील मुख्य प्रादेशिक प्रतिस्पर्धी भारताला लक्ष्य करण्यास सक्षम केले.

अफगाणिस्तानला दहशतवादाचे अड्डे बनवण्याच्या इस्लामाबादच्या भूमिकेवर त्यांनी भर दिला, ते म्हणाले की समस्येची तीव्रता इतकी उंचीवर पोहोचली आहे की पश्चिम आता त्याकडे दुर्लक्ष करू शकत नाही. पाकिस्तानने दहशतवादाला सातत्याने पाठिंबा दिल्याने ते एक वास्तविक दहशतवादी राज्य बनले आहे. अशा देशांच्या हातात अण्वस्त्रे असण्याचे परिणाम कोणत्याही युद्धापेक्षा अधिक भयंकर असतील असे त्यांनी सुचवले.