यूएस स्पेस एजन्सी नासा (NASA) ने आज एक अतिशय खास मोहीम सुरू केली आहे ज्यामुळे अंतराळात उपस्थित असलेल्या उल्कापिंडाला त्याच्या अंतराळ यानाने जोरदार धडक दिली जाईल. एजन्सी त्याचे DART (डबल अ‍ॅस्टरॉइड रीडायरेक्शन टेस्ट) अंतराळयान उल्कापाशी (Spacecraft Asteroid Collision) टक्कर देईल. अशा प्रकारची ही पहिलीच मोहीम आहे. जर ते यशस्वी झाले तर भविष्यात त्या प्रचंड उल्का पृथ्वीवर येण्यापासून रोखल्या जातील, जे येथील जीवसृष्टीला धोका निर्माण करू शकतात.

नासाने आज हा महान प्रयोग केला असून, त्याचा परिणाम पुढील वर्षापर्यंत दिसून येईल. बुधवारी सकाळी 11.51 वाजता अवकाशयानाची प्रक्षेपण खिडकी उघडण्यात आली. यानंतर हवामान आणि तांत्रिक परिस्थिती लक्षात घेऊन ही मोहीम सुरू करण्यात आली. कॅलिफोर्निया, यूएसए (Dart Mission Launch Date) येथे SpaceX च्या Falcon 9 रॉकेटवरून हे प्रक्षेपित करण्यात आले आहे. या मोहिमेअंतर्गत नासाचे अंतराळ यान डिमॉर्फोस नावाच्या उल्काशी टक्कर घेऊन त्याचा वेग आणि दिशा बदलणार आहे.

डिमॉर्फोस 525 फूट रुंद आहे

या 330 दशलक्ष प्रकल्पावर बोलताना, नासाचे सर्वोच्च शास्त्रज्ञ थॉमस झुबेर्कन म्हणाले, 'आम्ही जे शिकण्याचा प्रयत्न करत आहोत ते म्हणजे धोका कसा दूर करायचा.' डिमॉर्फोस सुमारे 525 फूट रुंद आहे, जो डिडिमोस आहे. डार्ट मिशन लॉन्च नावाचा एक खूप मोठा उल्का प्रदक्षिणा घालत आहे. ही जोडी सूर्याभोवती एकत्र प्रदक्षिणा घालते. या दोन्ही उल्कापिंडांपासून आपल्या ग्रहाला कोणताही धोका नसल्याचे शास्त्रज्ञांनी म्हटले आहे.

टक्कर किती अंतरावर होईल?

NASA च्या प्लॅनेटरी डिफेन्स कोऑर्डिनेशन ऑफिसने सांगितले की त्याचा प्रभाव पुढील वर्षी 26 सप्टेंबर ते 1 ऑक्टोबर 2022 दरम्यान दिसून येईल. उल्का प्रणाली त्या वेळी पृथ्वीपासून 6.8 दशलक्ष मैल (11 दशलक्ष किलोमीटर) दूर असेल. या टक्करमुळे किती ऊर्जा हस्तांतरित होईल हे स्पष्ट नाही. कारण डिमॉर्फोस उल्कापिंडाच्या अंतर्गत संरचनेबद्दल फारशी माहिती नाही.

डार्ट स्पेसक्राफ्टच्या आकाराबद्दल सांगायचे तर, त्याचा आकार एका मोठ्या फ्रीजएवढा आहे. याच्या दोन्ही बाजूला लिमोझिन आकाराचे सोलर पॅनल्स आहेत. ते 15,000 mph (किंवा 24,140 kmph) वेगाने डिमॉर्फॉसला धडकेल. शास्त्रज्ञांनी प्रयोगशाळेत असे छोटे प्रयोग केले आहेत. पण आता प्रत्यक्ष परिस्थितीत त्याची चाचणी घ्यायची आहे. नासाच्या शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की Didymos-Dimorphos प्रणाली अधिक चांगली आहे कारण ती पृथ्वीवरील दुर्बिणीद्वारे शोधली जाऊ शकते. जसे की त्यांची चमक कशी आहे किंवा त्यांना फिरण्यासाठी किती वेळ लागतो.