Heera Mandi: महिलाच नव्हे पाकिस्तानमध्ये पुरुषांच्या वेश्याव्यवसायातही वाढ! 'हिरामंडी'चा इतिहास काय?

पाकिस्तानमध्ये वेश्याव्यवसाय बेकायदेशीर आहे, परंतु देशाच्या अनेक भागांमध्ये हा व्यवसाय वेगाने वाढत आहे. कायदेशीर बंधन असूनही, वेश्या भूमिगतपद्धतीने काम करतात आणि स्वतःचे घर चालवतात. यामध्ये महिलांव्यतिरिक्त पुरुषांचाही सहभाग आहे.

वेश्याव्यवसायासाठी गरिबी आणि बेरोजगारी हे प्रमुख कारण असल्याचे सांगितले जाते. देशात व्यावसायिक देहव्यापार वाढल्याने गैर-सरकारी संस्थांना भेदभाव आणि एड्ससारख्या समस्या निर्माण झाल्या असून, याबाबत चिंता व्यक्त केली जात आहे.

चित्रपट निर्माते संजय लीला भन्साळी यांच्या 'हीरा मंडी' या चित्रपटाची सध्या जोरात चर्चा आहे. भन्साळी या चित्रपटाच्या माध्यमातून डिजिटल प्लॅटफॉर्मवरती पदार्पण करत आहेत.

चित्रपट निर्माते संजय लीला भन्साळी यांच्या 'हिरामंडी'ची कथा पाकिस्तानवर आधारीत आहे. हिरामंडी हे लाहोर, पाकिस्तान येथील एक रेडलाइट क्षेत्र आहे. देशाच्या फाळणीपूर्वी हीरामंडीच्या गणिका खूप प्रसिद्ध होत्या. कोठडीही प्रचलित होती, जिथे राजकारणाव्यतिरिक्त प्रेम आणि विश्वासघाताच्या अनेक कथा सांगितल्या जातात.

मुघल काळात अफगाणिस्तान आणि उझबेकिस्तानमधील महिलाही हिरामंडी येथे स्थायिक झाल्याचं सांगितलं जातं. त्या काळात या व्यवसायाकडे तुच्छतेने पाहिले जायचे. मुघल काळात, वेश्याव्यवसाय गीत-संगीत, नृत्य आणि संस्कृतीशी संबंधित होता.

18 व्या शतकाच्या मध्यात ब्रिटीश सरकारने दक्षिण आशियामध्ये वेश्याव्यवसायाला प्रथम औपचारिक मान्यता दिली. पाकिस्तानमध्ये वेश्याव्यवसाय वाढण्याचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे गरिबी आणि बेरोजगारी. बहुतेक विश्लेषक वेश्याव्यवसायाकडे वळण्यासाठी गरिबी हा एक प्रमुख घटक मानतात. अलीकडच्या काळात केवळ महिलाच नाही तर पुरुषही या व्यवसायात जात आहेत.

UNAIDS च्या 2017 च्या अहवालानुसार देशात 2 लाख 29 हजारांहून अधिक वेश्या आहेत. देशाच्या काही भागांमध्ये वेश्याव्यवसाय बाबतचा कायदा अतिशय कडक आहे, यात मृत्यूदंडाची तरतूद आहे. विशेषत: खैबर-पख्तुनख्वा आणि बलुचिस्तान भागात याबाबत कठोरता नियम पाळले जातात.

दरम्यान, 'हिरामंडी' या वेबसिरीजचा फक्त पहिला व्हिडिओ लूक नुकताच रिलीज झाला असून OTT वर हा चित्रपट पाहण्यासाठी प्रेक्षकांना अजून थोडी प्रतीक्षा करावी लागणार आहे.