Raj Kapoor's Property Controversy: पेशावरच्या राज कपूर यांच्या हवेलीसंदर्भातली याचिका कोर्टाने फेटाळली.

Raj Kapoor's Property Controversy: 'द शो मॅन' राज कपूर यांच्या पाकिस्तानमधल्या हवेलीचा वाद गेले काही दिवस सुरू आहे. ही तिच हवेली आहे ज्या हवेलीत राज कपूर यांचा जन्म झाला. पाकिस्तानातील पेशावरमधील राज कपूर यांची खानदानी हवेली पुन्हा एकदा चर्चेत आली आहे. 

राज कपूर यांचाही जन्म याच हवेलीत झाल्याचे सांगितले जाते. बरं, खैबर पख्तुनख्वा प्रांताची राजधानी पेशावरमध्ये या हवेलीच्या मालकीसाठी याचिका दाखल करण्यात आली होती, जी पाकिस्तान कोर्टाने फेटाळली आहे.

 2016 मध्ये, या हवेलीला प्रांतीय सरकारने राष्ट्रीय वारसा म्हणून घोषित केले. पेशावर उच्च न्यायालयाचे न्यायमूर्ती इश्तियाक इब्राहिम आणि न्यायमूर्ती अब्दुल शकूर यांच्या खंडपीठाने गुरुवारी याचिकाकर्त्याच्या मालकीच्या दाव्याशी संबंधित खटला फेटाळून लावला.

याच न्यायालयाने यापूर्वी दिवंगत बॉलिवूड अभिनेते दिलीप कुमार यांच्या 'किस्सा ख्वानी बाजार' येथील हवेलीच्या अधिग्रहणाच्या प्रक्रियेशी संबंधित याचिकाही फेटाळून लावली होती. त्या वेळी तत्कालीन पंतप्रधान नवाझ शरीफ यांच्या नेतृत्वाखालील सरकारने याला राष्ट्रीय वारसा म्हणून घोषित केले होते.

खैबर पख्तुनख्वा प्रांताचे अतिरिक्त महाधिवक्ता यांनी न्यायालयाला सांगितले की, प्रांतीय पुरातत्व विभागाने कपूर हवेलीला राष्ट्रीय वारसा म्हणून घोषित करणारी अधिसूचना 2016 मध्ये जारी केली होती.

यावर न्यायाधीश शकूर यांनी पुरातत्व विभागाला विचारले की, राज कपूर यांचे कुटुंब कधीकाळी हवेलीत वास्तव्यास होते हे दाखवणारे काही कागदपत्रे किंवा पुरावे आहेत का? 

याचिकाकर्ते सईद मुहम्मद यांचे वकील सबाहुद्दीन खट्टक यांनी न्यायालयाला सांगितले की त्यांच्या ग्राहकाच्या वडिलांनी 1969 मध्ये लिलावादरम्यान वादग्रस्त वाडा विकत घेतला होता आणि त्यांनी त्याची किंमत दिली होती आणि प्रांतीय सरकारकडून संपादन प्रक्रिया सुरू होईपर्यंत ते पूर्ण मालक राहिले.

दिवंगत राज कपूर आणि त्यांचे कुटुंबीय या हवेलीत कधी राहत होते किंवा मालमत्तेचे मालक होते हे सिद्ध करण्यासाठी प्रांतीय सरकारच्या कोणत्याही विभागाकडे कोणतीही कागदपत्रे नाहीत, असा दावा त्यांनी केला. मात्र, हे प्रकरण दिवाणी न्यायालयात नेले जाऊ शकते, असे खंडपीठाने वकिलांना सांगितले.

ही हवेली आता अत्यंत जीर्ण अवस्थेत आहे आणि सध्याच्या मालकांना हवेली पाडून जागेचे महत्त्व लक्षात घेऊन व्यावसायिक प्लाझा बांधायचा आहे. मात्र, पुरातत्व विभागाला हवेलीचे ऐतिहासिक महत्त्व लक्षात घेऊन त्याचे जतन करायचे असल्याने असे सर्व टप्पे रखडले आहेत.

'कपूर हवेली' या नावाने प्रसिद्ध असलेले राज कपूर यांचे वडिलोपार्जित घर पेशावरच्या प्रसिद्ध किस्सा ख्वानी बाजारात आहे. हे 1918 ते 1922 दरम्यान अभिनेत्याचे आजोबा दिवान बशेश्वरनाथ कपूर यांनी बांधले होते. 

राज कपूर आणि त्यांचे काका त्रिलोक कपूर यांचा जन्म येथे झाला. ऋषी कपूर आणि त्यांचे भाऊ रणधीर कपूर यांनी १९९० च्या दशकात या हवेलीला भेट दिली होती.