कोविडच्या दुसऱ्या लाटेमध्ये हर्ड इम्युनिटीची सर्वाधिक चर्चा

कोविड-19: कोरोनाच्या पहिल्या लाटेत हा बैल कोणता आणि तो कुठून आला यावर संशोधन झाले. कारण या संसर्गावर औषधांचा आणि प्रार्थनांचा कोणताही परिणाम झालेला दिसत नव्हता. त्याच वेळी, कोरोनाच्या दुसऱ्या लाटेत, हर्ड इम्युनिटीवर बरीच चर्चा झाली. संसर्ग पसरला तरी फायदा होईल या आशेवर लोक जगण्याची आशा बाळगून राहिले.

(Herd immunity most talked about in Kovid's second wave)

कारण यामुळे कळपाची प्रतिकारशक्ती वाढेल आणि एका मर्यादेनंतर संसर्गाची वाढ थांबेल. पण कोरोनाच्या बाबतीत असे काहीही प्रत्यक्ष जमिनीवर होताना दिसले नाही. यामागची कारणे काय आहेत आणि याबद्दल तज्ञ काय म्हणतात, येथे जाणून घ्या...

प्रतिकारशक्ती म्हणजे काय?

हर्ड इम्युनिटी म्हणजे प्रतिकारशक्ती जी विशिष्ट व्यक्तीमध्ये नसून समूह किंवा समूहामध्ये असते. म्हणजेच जेव्हा जेव्हा एखादा विषाणू किंवा इतर संसर्गजन्य रोग बहुतेक लोकांना संक्रमित करतात तेव्हा त्यांच्या शरीरात त्या रोग किंवा विषाणूविरूद्ध प्रतिकारशक्ती विकसित होते. जेव्हा समाजातील बहुतेक लोकांना ही प्रतिकारशक्ती मिळते तेव्हा त्या संसर्गाचा प्रसार थांबतो. हर्ड इम्युनिटी म्हणजे समूह किंवा समाजाची सामूहिक प्रतिकारशक्ती.

प्रतिकारशक्ती कशी कार्य करते?

वर म्हटल्याप्रमाणे, जेव्हा एखाद्या समूहाच्या किंवा समाजातील बहुतेक लोकांच्या शरीरात एखाद्या संसर्गजन्य रोगाची प्रतिकारशक्ती निर्माण होते, तेव्हा तो रोग आपोआप पसरणे थांबते.

आरोग्य तज्ज्ञांचे असे मत आहे की कोणत्याही समाजात कळपाची प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी तेथील 60 ते 80 टक्के लोकांमध्ये प्रतिकारशक्ती विकसित करणे आवश्यक आहे. ही क्षमता नैसर्गिकरित्या विकसित होते जेव्हा बहुतेक लोक या आजाराने ग्रस्त होऊन बरे होतात.

लसीकरण हा कळपाची प्रतिकारशक्ती विकसित करण्याचा आणखी एक मार्ग आहे. जरी बहुतेक लोक लस लागू करून रोगास कारणीभूत असणा-या विषाणूंविरूद्ध बळकट होतात, तेव्हा संक्रमणाचा प्रसार थांबतो.

कोरोना पुन्हा का वाढत आहे?

कोरोना हा असा संसर्ग आहे, जो प्रत्येक वेळी नवीन स्वरूपात समोर येत आहे. हा संसर्ग पूर्णपणे थांबवण्यासाठी, हा संसर्ग अत्यंत कमी वेगाने पसरत असताना, लोकांनी प्रतिबंध करण्यासाठी उपायांचे पालन करणे आवश्यक आहे. मात्र असे होत नाही. कोविड-19 च्या प्रसाराचे प्रमाण कमी होताच लोक मास्क घालणे बंद करतात. ते स्वच्छतेबाबत बेफिकीर होतात आणि खाण्यापिण्यात पूर्वीसारखी खबरदारी घेत नाहीत. अशा निष्काळजीपणामुळे हा संसर्ग पूर्णपणे थांबू शकत नाही.