कला आणि साहित्याच्या क्षेत्रात खळबळ माजवणारी ‘दादा’ एक महत्त्वाची चळवळ

20 व्या शतकाच्या सुरुवातीला कला आणि साहित्याच्या क्षेत्रात खळबळ माजवणारी ‘दादा’ ही महत्त्वाची चळवळ सुरू झाली. ‘दादईजम’च्या ‘रेझन द’येट्र’ ने तत्कालीन सामाजिक नियमांना आव्हान दिले आणि हेतुपूर्वक अशा रचनांना लोकांसमोर मांडले. दर्शक गोंधळून गेले (आणि संतापलेदेखील) झुरीचमधल्या ‘कॅबरे व्हॉल्तेअर’या कलात्मक नाईटक्लबशी संबंधित असलेल्या साऱ्या कलावंतांना आणि साहित्यिकांना ‘दादाईजम’ने प्रेरित केले. (‘Dada’ is an important movement in the field of art and literature)

पणजीच्या (Panjim) ‘सुनापरान्त गोवा सेंटर ऑफ आर्ट’ ने झुरीच येथील कलासंयोजक ॲड्रियन नॉझ यांचे ‘जेनेसिस दादा - लेसन्स लर्न्ट’ या विषयावर आज संध्याकाळी 6 वाजता व्याख्यान आयोजित केले आहे.

‘दादा’ चळवळीचे जन्मस्थान ठरलेला ‘कॅबरे व्होल्तेआर’ हा क्लब जवळजवळ 100 वर्षानंतर 2004 साली, झुरीच इथे पुन्हा सुरू करण्यात आला. या ‘चळवळीच्या सांस्कृतिक वारशाचा कारभार अ‍ॅड्रियन यांनी सांभाळला. ‘सुनापरान्त...’मध्ये होणाऱ्या व्याख्यानात अ‍ॅड्रियन, आपला ह्या कामाचा अनुभव आणि आजच्या काळात, कलेतली ही चळवळ पुन्हा कशी सक्रिय केली जाऊ शकते याबद्दल आपल्या व्याख्यानातून आपले विचार मांडतील. ‘दादाइजम’चे सक्रिय होणे, भूतकाळातील उच्च सांस्कृतिक आणि कलात्मक आघाड्यांना पूर्ववत बनवेल असा विश्‍वास त्यांना वाटतो. कलाविश्‍वातल्या ह्या अत्यंत महत्त्वाच्या चळवळीचे स्वरूप समजून घेण्यासाठी आणि कलेतले भविष्यकालीन प्रवाह समजून घेण्यासाठी हे व्याख्यान निश्‍चितच उपयोगी ठरू शकते.