Cancer: शरीरातील गाठ कर्करोगाची आहे की नाही हे कसे ओळखायचे? जाणून घ्या डॉक्टरांचा सल्ला

Not All Lumps Are Cancerous: Types, Causes & When to Worry

भारतात दरवर्षी कर्करोगाच्या रुग्णांमध्ये वाढ होत आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मते, 2023 मध्ये देशात या आजाराचे 14 लाखांहून अधिक नवीन रुग्ण आढळले. कर्करोगाचे बहुतेक रुग्ण शेवटच्या टप्प्यात आढळतात. याचे कारण म्हणजे लोकांना या आजाराची लक्षणे माहित नसणे. कर्करोगाच्या बाबतीत, शरीरात एक गाठ देखील तयार होते. पण प्रत्येक गाठ कर्करोगाची असते का? हे कसे ओळखायचे? चला तर मग याबाबत तज्ञांकडून जाणून घेऊया.

प्रत्येक गाठ कर्करोगाची नसते

गुरुग्राममधील कर्करोग तज्ज्ञ डॉ. रोहन खंडेलवाल यांनी सांगितले की, जर एखाद्या व्यक्तीच्या शरीरात गाठ तयार झाली तर त्याला कर्करोगाचा धोका असतो. पण प्रत्येक गाठ कर्करोगाची नसते. शरीरात अनेक प्रकारच्या गाठी असतात. यापैकी बहुतेक जीवघेण्या ठरत नाहीत. संसर्ग किंवा दुखापतीमुळे त्वचेखाली फ्लूइडने भरलेल्या पिशव्या तयार होऊ शकतात. याला 'सिस्ट' म्हणतात. ते गाठीसारखे दिसते, पण ते कर्करोगाचे (Cancer) कारण ठरु शकत नाही. काही रुग्णांमध्ये बॅक्टेरियाच्या संसर्गामुळे या गाठी दिसतात, ज्या वेदनादायक आणि लाल असू शकतात. पण या गोष्टींनी घाबरु नये.

हार्मोन्समधील बदलांमुळेही गाठी तयार होतात

डॉ. खंडेलवाल यांनी पुढे सांगितले की, हार्मोनल बदलांमुळे महिलांच्या स्तनांमध्ये गाठी तयार होऊ शकतात, ज्या मासिक पाळी दरम्यान वाढतात आणि कमी होतात. यास 'फायब्रोसिस्टिक' म्हणतात. अशा गाठी कर्करोगाच्या नसतात आणि कालांतराने त्या स्वतःहून निघून जातात. पण जर एखादी गाठ वेगाने वाढत असेल आणि बराच काळ म्हणजे एक ते दोन महिने टिकून राहिली तर तात्काळ डॉक्टरांचा (Doctors) सल्ला घेतला पाहिजे. बहुतेक कर्करोग नसलेल्या गाठी मऊ आणि गुळगुळीत असतात, तर कर्करोगाच्या गाठी कठीण आणि घन असतात. जर गाठीचा त्वचेचा रंग बदलला आणि अल्सर सारखे काही वाटले तर ती कर्करोगाची गाठ असू शकते.

डॉक्टरांचा सल्ला कधी घ्यावा?

जर गाठ कायम राहिली किंवा आकार वाढला तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. जर गाठीसोबत अचानक वजन कमी होत असेल तर ते देखील लक्षात ठेवा. याशिवाय, जर तुम्हाला सतत ताप आणि सतत थकवा येत असेल तर तात्काळ डॉक्टरांशी संपर्क साधला पाहिजे. या बाबतीत निष्काळजी राहू नका. हे कर्करोगाचे लक्षण असू शकते.