Goa NCPOR to Built New Research center for India at Antarctica: भारत अंटार्क्टिका खंडावर नवीन केंद्राची उभारणी करणार आहे. जानेवारी 2030 पर्यंत हे नवीन वैज्ञानिक संशोधन केंद्र बांधण्याची भारताची योजना आहे. त्यासाठीही जागाही निश्चित्त करण्यात आली आहे.
हे केंद्र उभारण्याची जबाबदारी वास्कोतील नॅशनल सेंटर फॉर ध्रुवीय आणि महासागर संशोधन केंद्राकडे (NCPOR) देण्यात आली आहे.
या केंद्राने मंजुरीसाठीचा प्रस्ताव सादर केला आहे. केंद्रीय भूविज्ञान मंत्रालयाने नवीन स्थानकासाठीच्या डिझाईन स्पर्धेला तत्वतः मान्यता दिली आहे. टाईम्स ऑफ इंडियाने याबाबतचे वृत्त दिले आहे.
अंर्टाक्टिकावर मैत्री संशोधन केंद्र आहे. ते 35 वर्षापासून कार्यरत आहे. याच केंद्राच्या पायाजवळ हे नवीन केंद्र उभारले जाणार आहे. नवीन वैज्ञानिक स्टेशन बांधण्याचे मुख्य कारण म्हणजे ते 1988 मध्ये स्थापन झाले होते आणि त्याचे नियोजित आयुष्य केवळ 10 वर्षे होते.
मैत्री केंद्राचे आयुष्य संपले आहे. नवीन संशोधन केंद्र बांधणे अत्यावश्यक आहे, असे पृथ्वी विज्ञान मंत्री किरेन रिजिजू यांनी राज्यसभेत सांगितले होते.
कसे आहे नवे स्थानक
मैत्री केंद्रातील अनेक पुरातन प्रणाली दुरूस्त होणाऱ्या नाहीत. हे केंद्र समुद्र किनाऱ्यापासून 100 किमी अंतरावर आहे. तिथे उन्हाळ्यात 70 ते 90 आणि हिवाळ्यात 25 संशोधक राहू शकतात.
नवीन स्थानक मैत्री केंद्राच्या जवळच असेल आणि सुमारे 90 शास्त्रज्ञांना सामावून घेऊ शकेल. येथे अत्याधुनिक प्रयोगशाळा आणि वेधशाळा असतील. त्यामुळे ध्रुवीय आणि हवामान संशोधनाला मोठी चालना मिळेल.
अभ्यास सुरू
नवीन तळासाठी सविस्तर स्थलाकृतिक अभ्यास चालू आहे, जो भारतीय सर्वेक्षणाद्वारे केला जात आहे. एनसीपीओआरला मास्टर प्लॅनचा विकास, सल्लागारांची नियुक्ती आणि संशोधन केंद्राची रचना करण्यासाठी 18 महिने लागतील अशी अपेक्षा आहे. एकदा हे पूर्ण झाल्यावर, प्रकल्प कार्यान्वित करण्यासाठी कंत्राटदाराची निवड केली जाईल.
चीनचे पाचवे केंद्र
चीन अंटार्क्टिकामध्ये पाचवे संशोधन केंद्र उभारत आहे. त्यासाठी 450 हून अधिक कर्मचार्‍यांचा समावेश असलेले नवीन वैज्ञानिक मोहीम पथक पाठवले आहे. चीनने नवीन संशोधन तळावर उन्हाळ्यात 80 हिवाळ्यात 30 सदस्य तैनात करण्याची योजना आखली आहे.
भारताची तीन केंद्रे
NCPOR सध्या अंटार्क्टिकामध्ये दोन स्टेशन चालवते. मैत्री आणि भारती. दक्षिण गंगोत्री हे अंटार्क्टिकामध्ये स्थापन झालेले भारताचे पहिले विज्ञान केंद्र होते. हे 1983-84 मध्ये स्थापित केले गेले आणि 1988-89 मध्ये ते बर्फात गाडले गेले.
चार ते पाच वर्षे लागणार
नवीन संशोधन केंद्रासाठी, NCPOR तंत्रज्ञान आणि सुविधांच्या शोधात आहे. त्यात येत्या काही वर्षांमध्ये बांधकामासाठी अंटार्क्टिकाला पाठवले जाणारे साहित्य आणि मॉड्यूल यांचा समावेश असेल. हा प्रकल्प पूर्ण होण्यास चार ते पाच वर्षे लागू शकतात.
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.
