सांगे तालुक्यात नारळ लागवडीमुळे ऊस पीक धोक्यात

सांगे: सांगे तालुक्यातील व खास करून साळावली धरणग्रस्त भागातील शेतकऱ्यांचा मुख्य व्यवसाय म्हणजे ऊस पीक. या ऊस पिकावर गेली अनेक वर्षे शेतकऱ्यांनी आपल्या कुटुंबाचा उदरनिर्वाह आणि मुलांबाळांचे शिक्षण पूर्ण केले. ऊस नगदी पीक असल्यामुळे शेतकऱ्यांनी ऊस पिकाशिवाय अन्य पिकाकडे वळण्याचा विचार केला नव्हता. मात्र, आता संजीवनी सहकारी साखर कारखाना सुरू होण्याची चिन्हे दिसत नसल्याने शेतकऱ्यांनी ऊस पिकाऐवजी नारळ व पोफळी लागवडीकडे लक्ष केंद्रीत केले आहे. त्यामुळे संजीवनी साखर कारकाना सुरू झाला तरी ऊस मिळणे मुश्कील होणार आहे.

खारखाना बंद असला, तरी ऊस लागवड करू किंवा न करू शेतकऱ्यांना ठरल्याप्रमाणे प्रति टन दर देणार असल्याचे संजीवनी कारखान्याने सुरवातीला जाहीर केले होते, परंतु नंतर फक्त ऊस लागवड करणाऱ्याच्या शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत देण्याचे स्पष्ट केले आहे. त्यामुळे ऊस पिकाला मिळणारी तुटपुंजी रक्कम परवडणारी नसल्याने शेतकऱ्यांनी नारळ आणि पोळीच्या लागवडीवर भर दिला आहे. ही स्थिती केवळ सांगेतच नसून राज्यभर हेच चित्र निर्माण झाल्याने संजीवनीचे भवितव्य अंधारमय झाले आहे.

सर्वाधिक ऊस पीक लागवड सांगे भागात केली जात होती. साळावली धरण निर्मिती करताना उपजीविकेचे साधन म्हणून प्रत्येक धरणग्रस्ताला दहा हजार चौरस मीटर जमीन देण्यात आली. गेली अनेक वर्षे कष्टकरी समाज ऊस पीक लागवड करीत आपला उदरनिर्वाह करीत आले. काहीजणांना ऊस पिकाशिवाय अन्य पर्याय नाही. काहीजणांना सरकारी नोकऱ्या आहेत, तर कित्येकजणांना कुटुंब मोठे असल्यामुळे एकाच भूखंडावर उपजीविका करण्यावाचून पर्याय नाही. आज ऊस पीक बंद झाल्याने शेकडो कुटुंबांच्या रोजीरोटीचा प्रश्न निर्माण झाला आहे. एकत्र कुटुंब असलेल्यांनी आता भूखंडांची विभागणी करून ऊस पिकाला भविष्य नसल्याने आणि संजीवनी साखर कारखाना नव्याने सुरू होण्याची आशा नसल्याने अनेक शेतकऱ्यांनी ऊस पिकाचे समूळ उच्चाटन करून नारळ, सुपारी लागवड सुरू केली आहे.

आता ऊस पिकासाठी दिलेल्या भूखंडात नारळ आणि पोफळी किंवा अन्य पीक घेण्यासाठी सुरवात केली, तर उत्पादन मिळण्यासाठी तब्बल किमान पाच वर्षे प्रतीक्षा करावी लागणार असल्यामुळे ज्यांना उत्पन्नाचा