सांगे-पणसय मळ येथील ‘त्या’ चिरेखाणी बेकायदाच!

पणजी: सांगे तालुक्यातील उसगाळी मळ गावातील पणसय मळ येथे सुरू असलेले चिरेखाणीचे उत्खनन हे बेकायदा असून त्यासंदर्भात पोलिस स्थानकात गुन्हा नोंद झाला आहे. हे प्रागैतिहासिक खडकांवरील कोरीव काम सुमारे 6 ते 8 हजार वर्षांपूर्वीचे आहे. तेथील जागा खडकाळ पठाराची असल्याने तेथे आणखी असे कोरीव खडक असण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे त्याच्या तपासणीसाठी नामांकित पूर्व इतिहासकारांची मदत घेणार असल्याची माहिती आज सरकारतर्फे देण्यात आली.

(mining in sanguem is illegal)

पुराभिलेख व पुरातत्व खात्याने सुरक्षित क्षेत्र म्हणून घोषित केलेल्या जागेपासून सुमारे 300 मीटर अंतरावर सुरू असलेल्या चिरेखाणींमुळे खडकावरील कोरीव कामाला धोका निर्माण झाला असल्याने मुंबई उच्च न्यायालयाच्या गोवा खंडपीठाने त्याची दखल घेतली होती. खंडपीठाने याप्रकरणी दखल घेताच पोलिसांनी या बेकायदा चिरेखाणी उत्खननप्रकरणी संबंधिताविरुद्ध गुन्हा दाखल केला होता व पुढील तपास सुरू केला आहे, यासंदर्भातची माहिती आज पोलिसांनी सीलबंद लिफाफ्यात न्यायालयाला सादर केली.

दरम्यान, पुराभिलेख व पुरातत्व खात्याचे संचालक श्रीमती ब्लॉसम मदेरा यांनी खंडपीठासमोर प्रतिज्ञापत्र सादर केले आहे. पणसय मळ येथील चिऱ्यांच्या दगडावर विविध कोरीव चित्रे आहेत. त्यामध्ये काही प्राणी तसेच ससंकृतीशी संबंधित आहेत.

या जागेतील खडकांवर कोरीव चित्रे असल्याचा शोध 1993साली लागला होता. जेव्हा या ठिकाणी चिरेखाणी उत्खननाचा प्रयत्न करण्यात आला होता. हे सरकारच्या निदर्शनास आणून दिल्यावर ही जागा 1999 साली पुरातन स्मारके व पुराभिलेख परिसर म्हणून घोषित करण्यात आली होती. सध्या त्याचा समावेश जागतिक वारसास्थळांमध्ये करण्याची शिफारस केंद्र सरकारने केली आहे, असे खंडपीठाला दिलेल्या प्रतिज्ञापत्रात सरकारने म्हटले आहे.

पुराभिलेख खात्याच्या अधिकाऱ्यांनी 24 मे 2022 रोजी पणसय मळ येथील चिरेखाणी सुरू असलेल्या परिसराची पाहणी केली होती. सुरक्षिततेच्या जागेपासून 300 मीटरवर ही चिरेखाण सुरू असल्याचे आढळून आले.