मराठाच नव्हे, मुघलांनीही वापरलेला मार्ग होणार बंद; गोवा-कर्नाटकला जोडणारा केळघाट इतिहासजमा!

Goa Karnataka historical route: गोवा आणि कर्नाटक राज्यांना जोडणारा आणि शतकाहून अधिक जुना असलेला ऐतिहासिक 'केळघाट' मार्ग आता कायमचा बंद होणार आहे. कर्नाटक सरकारने हा मार्ग बंद करण्याचा निर्णय घेतला असून, यामुळे अनेक शतकांपासून व्यापार, प्रवास आणि सैन्यासाठी वापरला जाणारा हा महत्त्वपूर्ण मार्ग इतिहासाच्या पानांमध्ये जमा होणार आहे.

मार्ग बंद होण्याचे कारण

हा मार्ग बंद करण्याचा निर्णय कर्नाटक सरकारने घेतला आहे. भिमगड वन्यजीव अभयारण्याच्या गाभा क्षेत्रातील कृष्णपूर, ताळेवाडी आणि गावली या गावांचे पुनर्वसन नुकतेच पूर्ण झाले आहे. यामुळे आता या भागातील वाहतूक पूर्णपणे थांबवली जाणार आहे.

२०१९ साली भिमगड अभयारण्य १९० चौ. किमी परिसरात घोषित झाल्यानंतर या मार्गाचा वापर कमी झाला होता, मात्र आता पूर्णपणे बंद करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.

रेल्वे येण्यापूर्वीचा महत्त्वाचा मार्ग

१८७८ साली अँग्लो-पोर्तुगीज करारानुसार लोंडा ते वास्को द गामा रेल्वे लाईन तयार होण्यापूर्वी केळघाटचा मार्ग मोठ्या प्रमाणात वापरला जायचा. गोव्यातील वाळपई ते कर्नाटकातील केलील या भागांना जोडणारा हा एक महत्त्वाचा दुवा होता.

ऐतिहासिक आणि लष्करी महत्त्व

केळघाटचा मार्ग केवळ व्यापारासाठीच नव्हे, तर लष्करी हालचालींसाठीही वापरला गेला होता. मराठा साम्राज्य, मुघल आणि इतर अनेक सैन्यांनी या मार्गाचा वापर छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या ताब्यात असलेल्या भिमगडावरील नैसर्गिक किल्ल्याकडे जाण्यासाठी केला होता.

कोविडकाळात पुन्हा चर्चेत

अनेक वर्षांपासून दुर्लक्षित असलेला हा मार्ग कोविड-१९ महामारीच्या काळात पुन्हा चर्चेत आला. त्यावेळी कर्नाटक आणि गोव्याच्या सीमा बंद करण्यात आल्या होत्या, तेव्हा अनेक लोकांनी छुप्या मार्गाने गोव्यात प्रवेश करण्यासाठी या ऐतिहासिक केळघाटचा वापर केला होता.