Muhammad Ali Jinnah: सध्या पाकिस्तानात अनेक राजकीय पक्ष सक्रीय आहेत, परंतु स्वतंत्र देशाची मागणी करणारी मुस्लिम लीग दिसत नाही. पाकिस्तान मुस्लिम लीग-नवाज, पाकिस्तान पीपल्स पार्टी आणि इम्रान खान यांचा पाकिस्तान तहरीक-ए-इन्साफ हे प्रमुख पक्ष आहेत.
पण एकेकाळी मोहम्मद अली जिना यांच्या नेतृत्वाखालील मुस्लिम लीग आता अस्तित्वात नाही. त्यांच्या मागणीवरुन भारताची फाळणी झाली आणि पाकिस्तान हा नवा देश म्हणून अस्तित्वात आला.
अशा स्थितीत प्रश्न असाही पडतो की, त्या मुस्लिम लीगचे काय झाले? चला तर मग जाणून घेऊया, काय होता जिना यांच्या मुस्लिम लीगचा इतिहास...
दरम्यान, 1906 मध्ये ढाका येथे ख्वाजा सलीमुल्ला यांच्या नेतृत्वाखाली 3,000 प्रतिनिधींच्या उपस्थितीत मुस्लिम लीगची स्थापना झाली होती. भारतातील सांप्रदायिक राजकारणाची ही संघटनात्मक सुरुवात मानली जाते. याचे कारण हिंदू महासभेचीही स्थापना यानंतरच झाली.
1937 च्या निवडणुकीत काँग्रेसच्या मोठ्या विजयानंतर, मुस्लिम लीगचा दृष्टिकोन बदलला आणि त्यांनी पंजाब, सिंध, बंगाल आणि खैबर पख्तूनख्वा यांचा समावेश असलेल्या वेगळ्या मुस्लिम देशाची मागणी केली.
मोहम्मद अली जिना (Muhammad Ali Jinnah) यांच्यासह अनेक नेत्यांचे म्हणणे होते की, हिंदूबहुल भारतात मुस्लिमांच्या हितसंबंधांवर परिणाम होईल. त्यामुळे मुस्लिमांना वेगळे राष्ट्र मिळायला हवे.
दुसरीकडे, डायरेक्शन दिवसापासून ते फाळणीपर्यंतचा एक मोठा हिंसक इतिहास आणि भीषण हत्याकांड यामागे आहे. फाळणीमुळे, विशेषतः पंजाब आणि बंगालमध्ये मोठ्या लोकसंख्येचे एका देशातून दुसऱ्या देशात स्थलांतर झाले.
या काळात झालेल्या हिंसाचारात 10 लाख लोकांचा मृत्यू झाल्याचे सांगण्यात येत आहे. मात्र, पाकिस्तान बनण्याचे उद्दिष्ट पूर्ण झाल्यावर जिनांची मुस्लिम लीगही विसर्जित झाली.
पाकिस्तानच्या निर्मितीनंतर मोहम्मद अली जिना देशाचे गव्हर्नर जनरल बनले. जुनी मुस्लिम लीग विसर्जित झाली, त्यानंतर पश्चिम पाकिस्तानमध्ये मुस्लिम लीग आणि पूर्व पाकिस्तानमध्ये ऑल पाकिस्तान अवामी मुस्लिम लीग अस्तित्वात आली.
आज, फक्त पश्चिम पाकिस्तानलाच 'पाकिस्तान' असे म्हटले जाते, कारण पूर्वेकडील भाग आता बांगलादेश म्हणून वेगळे राष्ट्र बनले. नव्याने स्थापन झालेल्या मुस्लिम लीगने पाकिस्तानला पहिले सहा पंतप्रधान दिले. त्यांचा कार्यकाळ छोटा होता.
1958 मध्ये जनरल अयुब खान यांनी मार्शल लॉ लागू केल्यावर पक्ष विसर्जित झाला. अशा प्रकारे जीनांची मुस्लिम लीग आता अस्तित्वात नाही. भारतातील केरळमध्ये इंडियन युनियन मुस्लीम लीग नावाचा पक्ष असला तरी पाकिस्तानमध्ये असा कोणताही पक्ष अस्तित्वात नाही.
1958 नंतर पाकिस्तानातील मुस्लीम लीगचे विघटन झाल्यावर ती अनेक गटांमध्ये विभागली गेली. त्याचे वेगवेगळे गट नवीन नावाने अस्तित्वात आले, पण मुस्लिम लीग नावाचा पक्ष नव्हता. सध्या, पाकिस्तान मुस्लिम लीगचा सर्वात प्रसिद्ध गट नवाझ शरीफ यांचा पक्ष आहे, ज्याचे अध्यक्ष शाहबाज शरीफ आहेत. सध्या ते पंतप्रधान देखील आहेत. पाकिस्तान मुस्लिम लीग नवाज असे या पक्षाचे नाव आहे.
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.