जगातील सर्वात संहारक शस्त्रास्त्रांमध्ये जेव्हा कोणत्याही शस्त्राची चर्चा होते तेव्हा अणुबॉम्बचे नाव अग्रस्थानी असते. त्यामागचे कारणही तसेच आहे, कारण जपानमधील (Japan) हिरोशिमा (Hiroshima) आणि नागासाकी या शहरांवर झालेल्या अण्वस्त्र हल्ल्याच्यावेळी या शस्त्राची ताकद जगाने पाहिली आहे. अण्वस्त्रांची शर्यत दुसऱ्या महायुद्धात (World War II) सुरु झाली होती. पण 1945 मध्ये जपानवर झालेल्या अणुहल्ल्यानंतर 1961 हे वर्ष या शर्यतीचा सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा होता. वास्तविक, 30 ऑक्टोबर 1961 रोजी 'झार बॉम्ब' (Tsar Bomb) च्या माध्यमातून सर्वात मोठी अणुचाचणी करण्यात आली होती. हे जगातील सर्वात शक्तिशाली आणि शक्तिशाली अण्वस्त्र होते.
जपानवरील अण्वस्त्र हल्ल्यानंतर अमेरिका (America) शस्त्रास्त्रांच्या शर्यतीत आघाडीवर असल्याचे दिसत होते. पण लवकरच सोव्हिएत युनियनने त्याला स्पर्धा देण्यास सुरुवात केली. युद्धादरम्यान, सोव्हिएत युनियनने अण्वस्त्रांच्या निर्मितीवर बंदी घातली, परंतु 1945 मध्ये सोव्हिएत नेते जोसेफ स्टॅलिन यांनी बांधकामाला गती देण्याचे आदेश दिले. सोव्हिएत युनियनने 29 ऑगस्ट 1949 रोजी आपल्या पहिल्या अण्वस्त्राची यशस्वी चाचणी घेतली. यानंतर, 12 ऑगस्ट 1953 रोजी कझाकस्तानमधील सेमीपलाटिंस्क चाचणी साइटवर हायड्रोजन बॉम्बची चाचणी घेण्यात आली. अशा प्रकारे प्रत्येक क्षेत्रात अमेरिकेला स्पर्धा दिली.
जेव्हा रशियाने स्फोटाची तयारी केली
त्याच वेळी, अमेरिका आणि रशियामध्ये सर्वात मोठे अण्वस्त्र तयार करण्याची शर्यत सुरू झाली होती आणि 30 ऑक्टोबर 1961 ही तारीख एक महत्त्वाची घटना म्हणून इतिहासात नोंदली गेली होती. सोव्हिएत Tu-95 बॉम्बरने आर्क्टिक महासागरात असलेल्या नोवाया झेम्ल्याच्या दिशेने उड्डाण केले. कॅमेरे आणि इतर आवश्यक उपकरणांसह अनेक लहान विमाने देखील चाचणी स्थळाच्या दिशेने निघाली. पण ही काही सामान्य अणुचाचणी नव्हती. त्यापेक्षा यावेळी थर्मोन्यूक्लियर बॉम्ब चाचणीसाठी नेण्यात आला. हा बॉम्ब इतका मोठा होता की तो सामान्य आतील बॉम्ब खाडीच्या आत बसू शकत नव्हता.
जार बॉम्बाची शक्ती हिरोशिमावर टाकलेल्या बॉम्बपेक्षा 3,800 पट जास्त
हे अण्वस्त्र 26 फूट लांब आणि 27 मेट्रिक टन वजनाचे होते. या बॉम्बचे अधिकृत नाव izdeliye 602 होते, परंतु इतिहासात तो जॉर्ज बॉम्ब म्हणून ओळखला जातो. जार बॉम्बा हा ५७ मेगाटनचा बॉम्ब होता. एका अंदाजानुसार, हा बॉम्ब 1945 मध्ये हिरोशिमा नष्ट करणाऱ्या 15 किलोटन अणुबॉम्बच्या 3,800 पट शक्तीचा होता. 30 ऑक्टोबर रोजी, पॅराशूटद्वारे ते सोडण्यात आले, जेणेकरून ते सोडणारे विमान आणि उर्वरित विमान लवकरात लवकर स्फोटाच्या ठिकाणापासून दूर जाऊ शकले. त्याच वेळी, जेव्हा स्फोट झाला तेव्हा तो इतका शक्तिशाली होता की त्याने 35 किमीच्या त्रिज्यामधील सर्व काही नष्ट केले. स्फोटामुळे मशरूमचा ढग तयार झाला, ज्याची उंची 60 किलोमीटर होती.
दैनिक गोमंतकचे सदस्य व्हा
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.
