'त्या' अणुबॉम्बच्या स्फोटने जपानसह सर्व जग कसे हादरले; जाणून घ्या

आजच्या दिवशी जपानमध्ये (Japan) जे घडले ते यापूर्वी कधीच घडले नाही, किंवा नंतर कधीही घडू नये. 1945 हे वर्ष जपानी लोकांसाठी काळ म्हणून आले. कोणालाही माहित नव्हते की, या वर्षात काहीतरी घडेल ज्यामुळे संपूर्ण देश एका क्षणात भस्मसात होईल. जगातील पहिला अणुबॉम्ब 6 ऑगस्ट (Hiroshima Day) च्या सकाळी हिरोशिमा या जपानमधील शहरावर टाकण्यात आला. तेव्हापासून दरवर्षी हिरोशिमा दिन साजरा केला जातो.

6 ऑगस्ट रोजी एका अमेरिकन (America) बॉम्बरने हिरोशिमा शहरावर अणुबॉम्ब टाकला, ज्यामुळे 140,000 लोक मारले गेले. यानंतर बरोबर तीन दिवसांनी म्हणजेच 9 ऑगस्ट रोजी जपानमधील दुसऱ्या सर्वात मोठ्या शहरावर बॉम्ब टाकण्यात आला. काही दिवसांनी दुसऱ्या महायुध्दात जपानने शरणागती पत्करली आणि अशा विध्वंसानं दुसरे महायुद्ध संपले. (Fat Man and Little Boy Bomb Facts) टाकलेल्या बॉम्बचे नाव लिटल बॉय आणि फॅट मॅन असे होते. ज्याने काही सेकंदात आकाशाचा रंग बदलून संपूर्ण देश उद्ध्वस्त केला.

1945 मध्ये काय झाले?

जर्मनीने (Germany) मे 1945 मध्ये सहयोगी सैन्यासमोर शरणागती पत्करली, पण दुसरे महायुद्ध आशियात सुरूच होते. टोकियोने शांततेसाठी पूर्वीचा अल्टिमेटम नाकारल्यानंतर अमेरिकेने विचार केला की, अणुबॉम्ब टाकल्याने जपानचे आत्मसमर्पण होईल आणि अमेरिकेला कोणतेही नुकसान होणार नाही. त्यानंतर अमेरिकेने हिरोशिमावर पहिला बॉम्ब टाकला. त्याचे कोडनेम 'लिटल बॉय' (Nuclear Attack on Japan) होते. ज्याने पाहता क्षणीच 70 हजारांहून अधिक लोकांचा जीव घेतला. आगामी दिवस, महिने आणि आठवडे रेडिएशन विषबाधेमुळे आणखी हजारो लोकांचा मृत्यू झाला. यानंतर लगेच जपानने शरणागती पत्करली नव्हती (दुसऱ्या महायुद्धात जपान). यामुळे 'फॅट मॅन' नावाचा बॉम्ब तीन दिवसांनंतर नागासाकीच्या दुसऱ्या शहरावर टाकण्यात आला. नोंदवलेल्या मृत्यूंची ही लाखोंच्या घरात होती. परंतु असे म्हटले जाते की हिरोशिमाच्या 350,000 लोकसंख्येपैकी 140,000 लोक मरण पावले आणि नागासाकीमध्ये कमीतकमी 74,000 लोक मरण पावले.

हे फक्त दोन अणुबॉम्ब आहेत जे चाचणीसाठी बाहेर वापरले गेले. दुहेरी बॉम्बस्फोटाने आशियातील युद्ध अचानक संपुष्टात आणले आणि त्यानंतर जपानने 14 ऑगस्ट 1945 रोजी मित्र राष्ट्रांना आत्मसमर्पण केले. असेही म्हटले जाते की, जपान आत्मसमर्पणाच्या मार्गावर होता, म्हणून बॉम्ब टाकून इतक्या मोठ्या लोकसंख्येला मारणे हा अत्यंत वाईट निर्णय होता (लिटल बॉय बॉम्ब आणि फॅट मॅन). जपानच्या युद्धकाळातील अनुभवामुळे देशातील एका मजबूत शांततावादी चळवळीला जन्म मिळाला. हिरोशिमाच्या वार्षिक वर्धापन दिनानिमित्त सरकार सहसा अण्वस्त्रमुक्त जगासाठी आपल्या वचनबद्धतेचा पुनरुच्चार करते.

हिरोशिमावर 'लिटल बॉय' ची शक्ती कमी झाली

लिओल बॉय नावाचा बॉम्ब हिरोशिमावर बोइंग बी -29 सुपरफोर्ट्रेस बॉम्बर एनोला गे वरून टाकला गेला. हा निळा-पांढरा अणुबॉम्ब 3.5 मीटर लांब होता, ज्याचे वजन 4.3 टन (लिटल बॉय बॉम्ब) होते. हे अत्यंत गुप्त मॅनहॅटन प्रकल्पाचा भाग म्हणून लॉस अलामोस, न्यू मेक्सिकोच्या प्रयोगशाळांमध्ये तयार केले गेले (लिटल बॉय बॉम्ब अणुबॉम्ब तथ्य). हे इतके प्रमाणात गुप्त ठेवण्यात आले होते की अमेरिकेचे उपराष्ट्रपती असताना हॅरी ट्रूमॅनलाही याची जाणीव नव्हती.

अमेरिकेचे नवे राष्ट्राध्यक्ष म्हणून पदभार स्वीकारल्यावर त्यांना याची माहिती मिळाली. 6 ऑगस्ट रोजी सकाळी 8.15 वाजता पडलेल्या या बॉम्बची शक्ती 12500 टन टीएनटी (लिटल बॉय बॉम्ब स्फोट) च्या बरोबरीची होती. ते फुटताच तापमान दहा लाख सेंटीग्रेडवर पोहोचले. शहराच्या मध्यवर्ती भागातील काँक्रीट इमारती वगळता पृथ्वीवरील सर्व काही नाहीसे झाले. स्फोटाचा प्रभाव इतका जबरदस्त होता की 15 किमी दूरच्या इमारतींचेही मोठे नुकसान झाले.

'फॅट मॅन'ची शक्ती

हिरोश्मावरील हल्ल्याच्या तीन दिवसानंतर 9 ऑगस्ट रोजी अमेरिकेने नागासाकी या जपानी शहराला लक्ष्य केले आणि येथे फॅट मॅन नावाचा अणुबॉम्ब टाकला (फॅट मॅन बॉम्ब फॅक्ट्स). त्याचे वजन 4.8 टन होते. हे बी -29 बॉक्स कार बॉम्बरने मारले. बॉम्ब पडताच, एक मीटरच्या परिघात असलेली जवळजवळ प्रत्येक गोष्ट नष्ट झाली. मोठ्या संख्येने लोक आणि प्राणी एकाच वेळी मरण पावले कारण उष्णतेच्या किरणांनी त्यांच्या शरीरातील पाण्याचा प्रत्येक थेंब शोषून घेतला.

स्फोटातील उष्णता इतकी प्राणघातक होती की, ती थर्ड डिग्री बर्न्सने त्वचा जळाली. हा स्फोट खूप जबरदस्त होता, जिथे बॉम्ब पडला, त्यापासून 500 किमी दूर असलेल्या एका प्राथमिक शाळेचे नाव पुसून टाकण्यात आले. एक किलोमीटरच्या परिघात सर्वकाही बाष्पीभवन होऊ लागले (फॅट मॅन अणुबॉम्ब पॉवर). मग असे वाटले की हे शहर अचानक राखेत बदलले आहे. एका सेकंदापेक्षा कमी वेळात नागासाकी तुरुंगातील तीन इमारती कोसळल्या.