भारताचे स्विर्त्झलँड एकदा बघायलाच हवे; जिथे होते आझाद हिंद सेनेचे मुख्यालय

मणिपूर विधानसभा निवडणूक 2022 शिगेला पोहोचली आहे. या बहाण्याने आम्ही भारताच्या या स्वित्झर्लंडचा (Switzerland Of India) खास पर्यटन दौरा आपण करणार आहोत. स्थानिक भाषेत मणिपूर म्हणजे पृथ्वीवरचा दुर्मिळ अलंकार. हिरवाईने नटलेल्या ईशान्येकडील या राज्यात एकापेक्षा एक सुंदर पर्यटन स्थळे आहेत. येथील डोंगर आणि जंगले मिळून निसर्गाच्या सौंदर्यात भर पाडतात. मणिपूरमध्ये (Manipur) शहीद मिनार, आझाद हिंद फौजेचे मुख्यालय, कांगला किल्ला, विष्णुपूर शहरासह अनेक महत्त्वाची ठिकाणे आहेत. मणिपूरमधील काही खास प्रेक्षणीय स्थळांच्या शाब्दिक फेरफटका मारूया.

शहीद मिनार

मणिपूर राज्यात स्थित शहीद मिनार 11 मीटर लांब आहे. हे वीर टिकेंद्रजीत पार्कमध्ये आहे. 1891 मध्ये अँग्लो-मणिपुरी युद्धात शहीद झालेल्या मणिपूर आर्मीच्या सैनिकांच्या स्मरणार्थ हे बांधण्यात आले आहे. या युद्धात क्राउन प्रिन्स टिकेंद्रजीत आणि जनरल थंगल यांना ब्रिटिशांनी जाहीर फाशी दिली होती. पर्यटकांसाठी हे प्रमुख ठिकाण मानले जाते. हे एक उंच स्मारक आहे. मिनारमध्ये तीन उभ्या खांबांचा समावेश आहे जे वरच्या दिशेने एकत्र येतात, जे तीन पौराणिक ड्रॅगनच्या कोरीव कामांनी सुशोभित केलेले आहेत.

कांगला किल्ला

कांगला किल्ला इम्फाळ नदीच्या काठावर वसलेला आहे. कांगला हा शब्द मेयेती या शब्दापासून आला आहे, ज्याचा अर्थ कोरडी जमीन असा होतो. हा किल्ला एकेकाळी मणिपूर राज्याची राजधानी म्हणून ओळखला जात होता. 1891 मध्ये तो ब्रिटिशांनी ताब्यात घेतला होता त्यानंतर 1947 मध्ये देशाच्या स्वातंत्र्यानंतर ते आसाम रायफल्सचे मुख्यालय बनले. सध्या हा किल्ला 2004 मध्ये पर्यटकांसाठी खुला करण्यात आला आहे. या किल्ल्यात राजघराण्यांची स्मृतिचिन्हे पाहायला मिळतात.

महिला बाजार इमा कैथल

इमा कैथल म्हणजे महिलांनी चालवलेला बाजार. 5000 महिलांनी चालवलेला हा बाजार आशियातील सर्वात मोठा महिला बाजार म्हणून ओळखला जातो. मणिपूरच्या पारंपारिक पोशाखात महिला या बाजारात दिसतात. मासे, भाजीपाला, मसाले, फळे याशिवाय स्थानिक वस्तू बाजारात उपलब्ध असतात. तसे, या बाजाराची सुरुवात 500 वर्षांपूर्वीची असल्याचे मानले जाते. या बाजारात काम करणाऱ्या महिलांची एक संघटनाही आहे. जे त्यांना गरजेच्या वेळी आर्थिक कर्जही उपलब्ध करून देते.

लोकटक तलाव

मणिपूरच्या या सुंदर तलावाला सँड्रा बेट असेही म्हणतात. हा सुंदर तलाव पाहण्यासाठी दरवर्षी लाखो पर्यटक येथे येतात. इथले हिरवेगार दृश्य पाहून पर्यटकांना खूप आनंद होतो. हा तलाव 300 चौरस किलोमीटर परिसरात पसरलेला आहे. राज्यातील हा गोड्या पाण्याचा एकमेव तलाव आहे. याच ठिकाणी जगातील एकमेव सरोवर आहे जे तरंगत्या बेटावर आहे. या तलावासमोर सुंदर छोटी बेटे देखील आहेत. येथे पर्यटकांना बोटिंग, कॅनोइंग आणि वॉटर स्पोर्ट्सचा आनंद घेण्याची पूर्ण संधी मिळते.

आझाद हिंद फौजेचे मुख्यालय

मोइरांग बाजार ऑरेंज आयलंडजवळ आहे. जिथे एका इमारतीत आझाद हिंद फौजेचे मुख्यालय होते. आता या मुख्यालयाचे संग्रहालयात रूपांतर करण्यात आले आहे. या संग्रहालयात जपान्यांनी दुसऱ्या महायुद्धात सहभागी झालेल्या आझाद हिंद फौजेशी संबंधित अवशेष जतन केले आहेत. त्याचबरोबर युद्धात वापरण्यात आलेली शस्त्रेही येथे पाहायला मिळतात. याशिवाय मणिपूरचे राजे आणि साहित्यिकांची चित्रेही संग्रहालयात ठेवण्यात आले आहेत.

थौबल शहर आणि चंदेल शहर

थौबल शहर हे एक सुंदर पर्यटन स्थळ आहे. पर्यटकांना येथे ट्रेकिंगचा पुरेपूर आनंद मिळतो. मंदिरासोबत इथे धबधबेही आहेत. याशिवाय थौबल नदी, इम्फाळ नदी, आय काप सरोवर, वाठो सरोवर, लुईस तलाव, थौबल बाजार, खोंगजोम वॉर मेमोरियल ही येथील प्रमुख पर्यटन स्थळे आहेत. त्याचबरोबर मणिपूर राज्यातील सुंदर पर्यटन स्थळांमध्ये चंदेल शहराचाही समावेश आहे. हे म्यानमारच्या सीमेला लागून आहे. या ठिकाणाच्या सौंदर्यासोबतच आपल्या खास संस्कृतीसाठी हे एक प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे. येथे पर्यटकांना नृत्य संगीताचाही पुरेपूर आनंद मिळतो.

विष्णुपूर शहर आणि खोंगजोम

विष्णुपूरची घनदाट जंगले पर्यटकांना खूप भुरळ घालतात. विशाल कुरण आणि प्राचीन मंदिरे ही येथील प्रमुख प्रेक्षणीय स्थळे आहेत. जोर बांगला मंदिर, पंचरत्न मंदिर, दाल माडोल, सुसुनिया पहार, श्याम राय मंदिर, सिद्धेश्वर मंदिर येथे आहे. त्याच वेळी, खोंगजोम हे मणिपूर राज्यातील सुंदर पर्यटन स्थळांपैकी एक आहे. येथे शहीद झालेल्या शूर सैनिकांच्या स्मरणार्थ एक मोठे स्मारक बांधण्यात आले आहे. येथे शहीद पर्यटकांना श्रद्धांजली वाहिली जाते.