काय आहे भारतीय रेल्वेची 'कवच' तंत्रज्ञान प्रणाली?

Railway Kavach Technique: भारतीय रेल्वेसाठी आजचा दिवस ऐतिहासिक दिवस ठरला आहे. रेल्वेने कवच तंत्रज्ञानाची (Kavach Technique) यशस्वी चाचणी केली. दोन गाड्या समोरासमोर चालवण्यात आल्या, त्यात एका ट्रेनमध्ये रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव तर दुसऱ्या ट्रेनमध्ये रेल्वे बोर्डाच्या अध्यक्षांसह इतर अधिकारी उपस्थित होते. रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी त्यांच्या ट्विटर अकाऊंटवर या चाचणीचे अनेक व्हिडिओ शेअर केले आहेत.

रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव ज्या ट्रेनमध्ये चढले होते ती समोरून येणाऱ्या ट्रेनच्या 380 मीटर आधी थांबली. कवच तंत्रज्ञानामुळे ट्रेनमध्ये आपोआप ब्रेक लागणे शक्य झाले आहे. रेल्वेमंत्र्यांनी एक मिनिटाचा व्हिडिओ शेअर केला आहे, ज्यामध्ये रेल्वेमंत्री आणि इतर अधिकारी लोकोपायलटच्या केबिनमध्ये दिसत आहेत. 'रीअर-एंड टक्कर चाचणी यशस्वी. कवचने आपोआप लोकोला इतर लोकोच्या 380 मीटर पुढे थांबवले,' असे ट्विट रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी केले.

भारतीय रेल्वे सतत कवच तंत्रज्ञानावर काम करत आहे, ज्या अंतर्गत भविष्यात होणारे अपघात टाळता येणार आहे. या अंतर्गत शुक्रवारी रेल्वे टक्कर संरक्षण प्रणालीच्या कवच तंत्रज्ञानाची चाचणी घेण्यात आली.

जाणून घ्या काय आहे कवच तंत्रज्ञान

ट्रेन कोलिजन प्रोटेक्शन सिस्टीम. जर दोन गाड्या विरुद्ध दिशेने येत असतील तर त्यांचा वेग कितीही असला तरी 'कवच'मुळे या दोन गाड्या एकमेकांना धडकणार नाहीत. हे तंत्रज्ञान ओव्हर स्पीडिंग टाळण्यासाठी स्वयंचलित ब्रेकिंगसाठी तयार करण्यात आले आहे. त्याचवेळी ट्रेन फाटकाजवळ पोहोचली की आपोआप शिटी वाजणार. हे कवच तंत्रज्ञान ट्रेनमध्ये बसवलेल्या दोन इंजिनमध्ये टक्कर होऊ देणार नाही. तसेच, आणीबाणीच्या परिस्थितीत SOS संदेश पाठवेल. यात नेटवर्क मॉनिटर सिस्टमद्वारे ट्रेनची हालचाल देखील समाविष्ट करण्यात आली आहे.

हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की 2022 च्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात शस्त्रास्त्र तंत्रज्ञानाबाबत घोषणा करण्यात आली होती. 'आत्मनिर्भर भारत' अभियानांतर्गत दोन हजार किलोमीटर रेल्वेचे जाळे कवच तंत्रज्ञानाखाली आणले जाणार आहे. आतापर्यंत, दक्षिण मध्य रेल्वेच्या सुरू असलेल्या प्रकल्पांमध्ये 1098 किलोमीटरहून अधिक मार्गावर आणि 65 लोकोमोटिव्हवर कवच बसवण्यात आले आहे. याशिवाय, कवच दिल्ली-मुंबई आणि दिल्ली-हावडा कॉरिडॉरवर कार्यान्वित करण्याची योजना सरकार आखत आहे, ज्याचा एकूण मार्ग सुमारे 3000 किमी आहे.