सणासुदीचा हंगाम सुरू आहे आणि दिवाळीचे निमित्त आहे. या काळात मिठाईची खरेदी मोठ्या प्रमाणात होते. दिवाळीला नातेवाईक वेगवेगळ्या प्रकारची मिठाई गिफ्ट म्हणून देतात. मिठाईवर चांदीचे काम असेल तर काय बोलावे! लोक चांदीची मिठाई मोठ्या आवडीने खातात.
चांदीचे वर्क होताच मिठाईचे भावही वाढतात. हे पाहून लहान मुलांसह मोठ्यांच्याही तोंडाला पाणी सुटते. चांदीचे वर्क असलेली मिठाई खाताना हा प्रश्न नक्कीच मनात येतो की, चांदीचे वर्क असलेल्या मिठाईने पोटाला त्रास तर होणार नाही ना?
चांदीचे काम काय आहे? ते कसे बनवले जाते आणि चांदीचे काम फायदे किंवा नुकसान करते? ही चांदी खरी आहे की चांदीच्या नावाखाली काही भेसळयुक्त पदार्थ आपल्याला खायला दिले जात आहेत? या प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेऊया
सिल्व्हर वर्क खरं तर सिल्व्हर लीफ हा चांदीपासून बनलेला अतिशय बारीक थर असतो. काजू कतली, बेसन लाडू, बंगाली मिठाई इत्यादी मिठाई बनवल्यानंतर ते लावले जाते. काम करून बनवलेली मिठाई बघायला अप्रतिम दिसते, जी कुणाच्याही तोंडाला पाणी सुटते. मिठाई व्यतिरिक्त ही चांदी पान, गोड सुपारी, वेलची, खजूर, च्यवनप्राश इत्यादी सजावटीसाठी वापरली जाते.
चांदीचे वर्क का वापरले?
चांदीमध्ये अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म असतात. जे मिठाईला बराच काळ खराब होण्यापासून वाचवतात. मुख्यत: या गुणवत्तेमुळे मिठाईवर चांदी लावण्याची प्रथा सुरू झाली. आजकाल त्याचा वापर सजावटीसाठीही केला जात आहे. त्याच्या प्रतिजैविक गुणधर्मांमुळे, बॅक्टेरियाच्या वाढीची शक्यता खूप कमी होते, ज्यामुळे मिठाई किंवा अन्न विषबाधा होण्यापासून संरक्षण होते.
अशा प्रकारे चांदीचे वर्क केले जाते
चांदीचे वर्क करण्यासाठी चामड्याचा वापर केला जातो. चामड्यात चांदी ठेवून, ते विशेष हॅमरने बराच काळ पातळ केले जाते. असे केल्याने चांदीचा पातळ पडद्यासारखा थर तयार होतो. हे चांदीचे काम आहे. त्यानंतर ते बाहेर काढून पेपरमध्ये पॅक करून विकले जाते. प्राण्यांच्या चामड्यात बनवलेली चांदीची कामे पूजा, उपवास इत्यादीसाठी योग्य नाहीत. त्यामुळे प्राण्यांचा कोणताही भाग बनवण्यासाठी वापरण्यास बंदी घालण्यात आली आहे. ते बनवण्यासाठी आता जर्मन बटर पेपर किंवा खास तयार केलेला ब्लॅक पेपर नावाचा शीट वापरला जातो. आजकाल ते यंत्राच्या साहाय्याने बनवले जात आहे.
वास्तविक चांदीचे काम कसे ओळखावे
सणासुदीच्या काळात मिठाईत भेसळ होते. चांदीचे काम केवळ चांदीचेच बनत नाही, तर त्यात काही विषारी धातूही मिक्स केले जातात. चांदीच्या मूळ कामाच्या नावाखाली अॅल्युमिनियमची वर्कही बाजारात विकली जात असल्याचे अन्न नियामकाला तपासात आढळून आले. चांदीचे अनुकरण केल्याने यकृत, फुफ्फुस किंवा किडनीच्या आजाराचा धोका वाढतो. मिठाईवरील बनावट चांदीचा लेप कसा ओळखायचा ते आम्ही तुम्हाला सांगतो -
चांदीच्या वर्कसह कोणतीही गोड घ्या आणि आपल्या बोटाने पुसण्याचा प्रयत्न करा. जर ते तुमच्या हाताला चिकटले तर याचा अर्थ त्यात अॅल्युमिनियम आहे. जर ते चिकटून नाहीसे झाले तर ते पूर्णपणे सुरक्षित आहे.
गोडावर चांदीचे काम गरम केले तर ते चांदीच्या गोळ्यासारखे फिरते. भेसळयुक्त काम जळल्यावर काळे पडतात.
घरगुती मिठाईमध्ये चांदीचे काम वापरण्यासाठी, चांदीचे वर्क जाळण्याचा प्रयत्न करा आणि जर ते गोळे बनले तर समजा की ते शुद्ध आहे
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.
