पाच राज्यांतील पराभवानंतर काँग्रेसचे राज्यसभेतही नुकसान?

पाच राज्यांच्या विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेसच्या पराभवाचा परिणाम आता थेट राज्यसभेवर दिसणार आहे. किंबहुना, पाचही राज्यांतील काँग्रेसच्या खराब कामगिरीमुळे आता राज्यसभेतील त्यांच्या संख्येवर परिणाम होणार आहे. वृत्तानुसार, काँग्रेस पक्षाला राज्यसभेतील विरोधी पक्षनेतेपदही गमवावे लागू शकते आणि त्याची शक्यता खूप जास्त आहे. या वर्षी राज्यसभेसाठी निवडणुका होणार आहेत, ज्यामध्ये काँग्रेसची संख्या कमी असल्याचे मानले जाते आणि राज्यसभेत काँग्रेसची संख्या कमी असेल, तर विरोधी पक्षनेतेपद जाण्याची शक्यता आहे.

देशातील सहा राज्यांमध्ये राज्यसभेच्या सुमारे 13 जागा रिक्त होणार आहेत, ज्यासाठी 31 मार्च रोजी निवडणुका होणार आहेत. राज्यसभेच्या जागा रिक्त होणार्‍या राज्यांमध्ये आसाम, हिमाचल प्रदेश, केरळ, नागालँड आणि त्रिपुरा यांचा समावेश आहे. या राज्यांतील राज्यसभेच्या आठ सदस्यांचा कार्यकाळ 2 एप्रिलला तर पंजाबच्या पाच सदस्यांचा कार्यकाळ 9 एप्रिलला पूर्ण होणार आहे. त्यामुळे या जागा रिक्त होत आहेत. पंजाबमध्ये (Punjab) आता काँग्रेसचे सरकार नाही, ज्याचे नुकसान राज्यसभेत होऊ शकते.

राज्यसभेत काँग्रेसच्या 34 जागा आहेत

अहवालानुसार, गुजरातमध्ये या वर्षाच्या अखेरीस होणाऱ्या विधानसभा निवडणुकीत (Assembly Election) आणि पुढील वर्षी कर्नाटकात होणाऱ्या निवडणुकीत काँग्रेस पक्षाची कामगिरी चांगली झाली नाही, तर राज्यसभेच्या निवडणुकीत विरोधी पक्षनेतेपदाची जबाबदारी त्यांच्यावर येईल. काँग्रेसकडे सध्या राज्यसभेत 34 जागा आहेत आणि या वर्षी किमान सात जागा गमावून विक्रमी उच्चांक गाठण्याची शक्यता आहे.

राज्यसभेत विरोधी पक्षनेत्याचा दर्जा मिळण्यासाठी काय नियम आहे?

नियमांनुसार, संसदेच्या कोणत्याही सभागृहात विरोधी पक्षनेत्याचा दर्जा मिळविण्यासाठी, ते सभागृहाच्या एकूण सदस्यसंख्येच्या 10 टक्के असावे, तरच त्या पक्षाला त्यांच्या नेत्याला विरोधी पक्षनेत्याचा दर्जा मिळू शकतो. राज्यसभेत विरोधी पक्षनेतेपद मिळविण्यासाठी किमान 25 जागा असणे आवश्यक आहे. सध्या काँग्रेस (Congress) नेते मल्लिकार्जुन खरगे हे सभागृहात विरोधी पक्षनेते आहेत. काँग्रेसला लोकसभेतील विरोधी पक्षनेत्याचा दर्जा नाही कारण सध्या सभागृहातील त्यांची संख्या एकूण सदस्यांच्या 10 टक्क्यांपेक्षा कमी आहे.