World Nature Conservation Day: जागतिक निसर्ग संवर्धन दिनानिमित्त...

डॉ. एम. आर. रमेशकुमार

World Nature Conservation Day: गोव्याचे जंगल क्षेत्र सुमारे 1424 चौरस किलोमीटर आहे. जैवविविधतेसाठी जगात महत्त्वाचे गणले गेलेल्या क्षेत्राचा- पश्चिम घाटाचा एक भाग गोव्यात आहे.

राष्ट्रीय उद्यान (भगवान महावीर राष्ट्रीय उद्यान) आणि सहा वन्यजीव अभयारण्ये (बोंडला, भगवान महावीर, खोतीगाव, म्हादई नेत्रावती व चोडण येथील सलीम अली पक्षी अभयारण्य) आहेत.

दरवर्षी 28 जुलै या दिवशी जागतिक निसर्ग संवर्धन दिवस साजरा केला जातो. खरे तर निसर्गात माणसाने हस्तक्षेप केला नाही तर निसर्ग स्वतःचे संरक्षण व संवर्धन करण्यास समर्थ आहे.

निसर्गात अवास्तव ढवळाढवळ न करणे इतके लहानसे जरी योगदान मानवाने दिल्यास निसर्ग आणि निसर्गाची अपत्ये असलेले जीव भयमुक्तपणे बहरू-बागडू शकतात.

गोव्यातील एखाद्या अभयारण्याला भेट द्यायचा प्रसंग आल्यास आणि तिथले बारकाईने निरीक्षण केल्यास अनेक वन्यजीव आपल्या नजरेस येऊ शकतात. फुलपाखरे, सर्प, चतुष्पाद, कीटक, पक्षी यांनी समृद्ध असलेले तिथले रान विस्मयकारक असते.

बोंडला अभयारण्य तर लोकप्रिय स्थळ आहे जिथे पर्यटक आणि विद्यार्थी उत्साहाने भेट देत असतात. पश्चिम घाटात आढळणारे सांबर हरीण, गवा, मलबार खार, मोर, तऱ्हेतरेचे साप, बिबटे, नाचणारे अस्वल हे बोंडला अभयारण्याचे निवासी आहेत.

गोव्यातील या सुंदर वन्य जीवांची कीर्ती भारतीय टपाल खात्याने त्यांच्या टपाल साहित्यात- लिफाफा, तिकीट, रद्दीकरण इत्यादीमध्ये स्थान घेऊन जगभर पोहोचवली आहे.