इंडियन मार्केटला मोठा झटका, परदेशी गुंतवणूकदार 'खफा'

भारतीय शेअर बाजाराच्या चढ-उतारात मोठी भूमिका बजावणाऱ्या परदेशी गुंतवणूकदारांचा आता भ्रमनिरास होत आहे. शेअर बाजारातून परदेशी गुंतवणूकदारांची सतत माघार हे त्याचे वैशिष्ट्य आहे. परिस्थिती अशी आहे की, गेल्या 7 वर्षात आलेली परकीय गुंतवणूक (FPI) अवघ्या 8 महिन्यांत संपली आहे.

मनीकंट्रोलच्या अहवालानुसार, नॅशनल सिक्युरिटी डिपॉझिटरी लिमिटेड (NSDL) ने अलीकडेच डेटा जारी केला आणि सांगितले की परदेशी गुंतवणूकदारांनी ऑक्टोबर 2021 पासून भारतीय भांडवली बाजारातून 2.5 लाख कोटी रुपये किंवा सुमारे 32 अब्ज काढले आहेत. शेअर्स विकून पैसे काढण्याचा हा आतापर्यंतचा सर्वात मोठा विक्रम आहे, जो इतक्या कमी वेळात काढण्यात आला आहे.

आकडेवारीवर नजर टाकल्यास 2014 ते 2020 या कालावधीत विदेशी गुंतवणूकदारांनी भारतीय शेअर बाजारात 2.2 लाख कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली आहे. NSDL ने सांगितले की, 2010 ते 2020 पर्यंत, मार्केटमध्ये एकूण 4.4 लाख कोटी रुपयांची विदेशी गुंतवणूक आली आहे, तर ऑक्टोबरपासून अवघ्या आठ महिन्यांत, त्यातील निम्म्याहून अधिक रक्कम काढण्यात आली आहे.

या कारणांमुळे होतोय भ्रमनिरास

विदेशी गुंतवणूकदारांनी भारतीय बाजारातून भांडवल काढून घेण्याचे सर्वात मोठे कारण महागाई देखील आहे. किंबहुना, या काळात जगभरातील मध्यवर्ती बँकांनी त्यांचे व्याजदर वाढवले ​​आहेत आणि पाश्चात्य देशांतील चलनवाढही अनेक दशकांच्या उच्चांकावर पोहोचली आहे. तसेच रशिया-युक्रेनसह सर्वच देशांदरम्यान सुरू असलेल्या तणावामुळे परदेशी गुंतवणूकदारांनाही आपले भांडवल बुडण्याची भीती वाटत असून, त्यामुळे ते भारतीय बाजारातून कोणताही विचार न करता पैसे काढून घेत आहेत.

विदेशी गुंतवणूकदारांकडून पैसे काढण्याची प्रक्रिया केवळ भारतीय बाजारपेठेतच सुरू नाही, तर दक्षिण कोरिया आणि तैवानसारख्या उदयोन्मुख अर्थव्यवस्थांनाही या आव्हानाचा सामना करावा लागत आहे. 2022 मध्ये विदेशी गुंतवणूकदारांनी तैवानच्या शेअर बाजारातून 28 अब्ज आणि दक्षिण कोरियातून 12.8 अब्ज काढले आहेत.

देशांतर्गत आणि किरकोळ गुंतवणूकदारांचा बाजारावर कब्जा

ऑक्टोबरपासून अमेरिका, चीन आणि युरोपच्या बाजारात मोठी घसरण झाली आहे, तर भारताचा मोठा बेंचमार्क निफ्टी या काळात केवळ 8 टक्क्यांनी तुटला आहे. बाजार कोसळण्यापासून वाचवण्याचे संपूर्ण श्रेय देशांतर्गत संस्थात्मक आणि किरकोळ गुंतवणूकदारांना जाते. अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी किरकोळ गुंतवणूकदारांना शॉक अब्‍जॉर्बर बनण्याचा सल्ला दिला आहे. कारण 2021 आणि 2022 मध्ये जिथे विदेशी गुंतवणूकदारांनी बाजारातून 2.2 लाख कोटी रुपये काढून घेतले आहेत, तिथे किरकोळ गुंतवणूकदारांनी 2.1 कोटी रुपयांची खरेदी केली आहे.

शेअर बाजाराव्यतिरिक्त किरकोळ गुंतवणूकदारांनी म्युच्युअल फंडातही मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक केली असून म्युच्युअल फंडाच्या एकूण मालमत्तेमध्ये किरकोळ गुंतवणूकदारांचा हिस्सा 55 टक्क्यांवर पोहोचला आहे. 2021 आणि 2022 मध्ये किरकोळ गुंतवणूकदारांनी म्युच्युअल फंडांमध्ये 1.1 लाख कोटी रुपयांची गुंतवणूक केली आहे.