Solar Eclipse 2023: वर्षातील पहिले सूर्यग्रहण गुरुवार, 20 एप्रिल 2023 रोजी होणार आहे. हे ग्रहण मेष आणि अश्विनी नक्षत्रात होईल. ज्योतिषशास्त्रानुसार सुमारे 19 वर्षांनी मेष राशीत सूर्यग्रहण होणार आहे. सूर्यग्रहण धार्मिक दृष्टिकोनातून अशुभ मानले जाते. दुसरीकडे, विज्ञानाच्या दृष्टीने ग्रहणाची घटना अशी आहे की वैज्ञानिकांना काहीतरी नवीन मिळते. म्हणूनच विज्ञानाच्या वापरासाठी ग्रहण महत्त्वाचे मानले जाते.
पौराणिक आणि वैज्ञानिक मान्यता सूर्यग्रहण आणि चंद्रग्रहण या दोन्हीशी संबंधित आहेत. म्हणूनच ग्रहणाचा अर्थही धर्म आणि विज्ञानाच्या दृष्टिकोनातून वेगळा आहे. धार्मिक आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून सूर्यग्रहण म्हणजे काय हे जाणुन घेउया.
विज्ञानानुसार पृथ्वी सूर्याभोवती फिरते तर चंद्र पृथ्वीभोवती फिरतो. पृथ्वी आणि चंद्र फिरतात आणि अशा वेळी अशा ठिकाणी येतात जेव्हा सूर्य, पृथ्वी आणि चंद्र हे सर्व एका सरळ रेषेत राहतात. जेव्हा चंद्र सूर्य आणि पृथ्वीच्या मध्ये येतो आणि सूर्याला झाकतो तेव्हा त्याला सूर्यग्रहण म्हणतात.
हे देखील समजू शकते की सूर्य हा सर्व ग्रहांचा केंद्र आहे. पृथ्वी आणि इतर ग्रह सूर्याभोवती फिरतात. तर चंद्र पृथ्वीभोवती फिरतो. पृथ्वीला सूर्याभोवती फिरायला 365दिवस लागतात म्हणजे एक वर्ष आणि चंद्राला सूर्याभोवती फिरायला 27 दिवस लागतात. चंद्राभोवती प्रदक्षिणा घालताना अनेक वेळा सूर्य आणि पृथ्वी यांच्यामध्ये येऊन सूर्याचा प्रकाश रोखला जातो. याला सूर्यग्रहण म्हणतात.
सूर्यग्रहणाचे पौराणिक कारण
सूर्य किंवा चंद्रग्रहण होण्याचे कारण समुद्रमंथनाशी संबंधित आहे. यानुसार समुद्रमंथनातून निघालेले अमृत पिण्यासाठी देव आणि दानवांमध्ये वाद झाला. तेव्हा भगवान विष्णूंनी मोहिनीचे रूप धारण केले आणि प्रथम देवतांना अमृत पाजले. पण एका असुरानेही देवतांच्या पंक्तीत बसून अमृत प्यायले. पण सूर्य आणि चंद्राने त्याला ओळखले आणि विष्णूजींना याबद्दल सांगितले.
तेव्हा भगवान विष्णूंनी आपल्या सुदर्शन चक्राने त्या राक्षसाचा शिरच्छेद केला. पण अमृत प्यायल्याने त्याचा मृत्यू झाला नाही. या राक्षसाच्या डोक्याच्या भागाला राहू आणि धड भागाला केतू म्हणतात. या घटनेनंतर सूर्य-चंद्र हे राहू-केतूचे शत्रू झाले आणि राहू-केतू सूर्य-चंद्राचे सेवन करतात, यालाच ग्रहण म्हणतात.
सूर्यग्रहणाशी संबंधित धार्मिक आणि वैज्ञानिक समजुती
ग्रहणकाळात गर्भवती महिलांनी तीक्ष्ण वस्तूंचा वापर करू नये, अशी धार्मिक मान्यता आहे. पण शास्त्रज्ञांच्या म्हणण्यानुसार तीक्ष्ण वस्तूंचा वापर न जन्मलेल्या बालकावर होत नाही.
धार्मिक दृष्टिकोनातून सूर्यग्रहणाची घटना अशुभ मानली जाते. परंतु विज्ञानासाठी, सूर्यग्रहण ही नवीन शोधाची संधी आहे.
ग्रहणकाळात तुळशीची पाने ठेवावे अशी धार्मिक मान्यता आहे. यामुळे खाण्यापिण्यावर ग्रहणाचा कोणताही नकारात्मक परिणाम होत नाही.
सूर्यग्रहणाची नकारात्मक ऊर्जा टाळण्याचे उपाय
सूर्यग्रहण काळात घराबाहेर पडू नका. विशेषत: गर्भवती महिलेने घराबाहेर पडू नये.
अधिकाधिक मंत्रांचा जप करा आणि ग्रहणकाळात देवदेवतांचे स्मरण करावे.
ग्रहण काळात आधीच शिजवलेले पदार्थ खाऊ नका.
सूर्यग्रहण संपल्यानंतर स्नान करावे.
सूर्यग्रहण काळात पूजा, यज्ञ किंवा आरती करू नये.
ग्रहण लागण्यापूर्वीच खाण्यापिण्यावर तुळशीची पाने टाकावे. यामुळे ग्रहणाचा नकारात्मक प्रभाव दूर होतो.
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.