IFFI 2023 : पणजी, अभिनेत्याला जेव्हा यश मिळते तेव्हा त्याने आपले पाय जमिनीवर ठेवण्यासाठी आध्यात्माची कास धरणे गरजेचे आहे. यामुळे कलाकाराचा तोल जात नाही. अभिनयात सतत काहीतरी नवनवीन प्रयोग करणे आवश्यक आहे.

माझ्यासाठी सर्व विश्‍‍व हे रंगमंच आहे, असे उद्‌गार सुप्रसिद्ध अभिनेते पंकज त्रिपाठी यांनी कला अकादमीतच्या ‘मास्टर क्लास’मध्ये काढले.

५४व्या आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवात अभिनेते पंकज त्रिपाठी, सत्यजित रे फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूटच्‍या (कोलकाता) सहकार्याने समृद्ध करणारा मास्टर क्लास घेण्यात आला. सत्राचे सूत्रसंचालन प्रसिद्ध चित्रपट समीक्षक आणि पत्रकार मयंक शेखर यांनी केले.

अभिनयाच्या कलेवर चिंतन करताना त्रिपाठी म्हणाले की, जग हे एक रंगमंच आहे आणि आपण आपल्या जीवनात वेगवेगळ्या भूमिका बजावतो. अभिनय म्हणजे वास्तविक जीवनातील भूमिका आणि भावनांचे मनोरंजन. कुशल अभिनेता होण्यासाठी सहानुभूती असणे आवश्यक आहे.

त्रिपाठी यांनी नैसर्गिक अभिनयासाठी शरीर आणि मन संरेखित करण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले. स्वतःला चारित्र्यानुसार घडवण्यासाठी मनाची आणि शरीराची लवचिकता आणि मोकळेपणा महत्त्वपूर्ण आहे. पडद्यावर भावनांचे मनोरंजन तेव्हाच होऊ शकते जेव्हा तुम्ही मेंदूतील पात्राच्या काल्पनिक परिस्थितीला भाग पाडता आणि स्वतःला असे करण्यास प्रशिक्षित करता.

एक अभिनेता म्हणून सुरूवातीच्या काळाबद्दल बोलताना त्रिपाठी यांनी कबूल केले की, त्यांना अनेक संघर्षांवर मात करावी लागली. जेव्हा हे सर्व जगण्याबद्दल होते तेव्हा अभिनय दुय्यम बनतो. तथापि, त्यांनी आशेच्या महत्त्वावर भर दिला. पण फक्त आशा पुरेशी नाही, आत्म-मूल्यांकन देखील आवश्यक आहे.

पंधरा वर्षांपूर्वीचा ‘तो’ किस्‍सा

पंकज त्रिपाठी यांनी पंधरा वर्षापूर्वीचा त्यांच्या गोवा भेटीचा किस्सा सांगितला. ते म्हणाले की, पंधरा वर्षापूर्वी ते इफ्‍फीत अभिनयाचे धडे घेण्यासाठी कला अकादमीत भरवलेल्या सत्राला आले होते. त्यावेळी त्यांना कोणी ओळखत नव्हते.

अशा वेळी एका युवकाने त्यांना राहण्यासाठी खोलीचा बंदोबस्त केला होता. तो युवक मला बुधवारी याच महोत्सवात भेटला. त्याला मी माझ्या मास्टर क्लासला बोलावले होते. तो युवक आता पत्रकार आहे हे पाहून आनंद होतोय.

जेव्हा माणसाजवळ कीर्ती येते तेव्हा अनेकदा तो आपले पूर्वीचे जीवन विसरतो. पंधरा वर्षांपूर्वी कोणीही मला ओळखत नव्हते आणि १५ वर्षांनंतर कोणीही मला आठवणीत ठेवेल याची शाश्वती नाही. जेव्हा प्रसिद्धी आणि पैशाचा सदुपयोग चांगल्या हेतूने केला जातो तेव्हाच जीवन सार्थक होते.

- पंकज त्रिपाठी, सुप्रसिद्ध अभिनेते