चीनमध्ये (China) कम्युनिस्ट पक्षाच्या (Communist Party) एका उच्चपदस्थ अधिकाऱ्यावर लैंगिक छळाचा आरोप करणारा टेनिसपटू पेंग शुआई (Peng Shuai) बेपत्ता झाल्याची बातमी चर्चेत आहे. पेंग यांच्या बेपत्ता झाल्याने पुन्हा एकदा चीनची कम्युनिस्ट पार्टी चर्चेत आली आहे. मात्र, चीनमध्ये कम्युनिस्ट पक्षाविरोधात आवाज उठवल्याबद्दल हद्दपार होण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. याआधीही कम्युनिस्ट पक्षाच्या म्हणजेच सत्तेच्या विरोधात कोणत्याही प्रकारचा निषेध केल्यास लोकांना मोठी शिक्षा भोगावी लागली आहे. लोकशाही व्यवस्थेचा निषेध करणारा चीन आपल्या नागरिकांना सरकार किंवा कम्युनिस्ट पक्षाविरुद्ध बोलू देत नाही. शेवटी, चीनमध्ये अशी व्यवस्था कशी आहे?

चीनमधील नागरिकांना जगातील इतर लोकशाही देशांप्रमाणे मूलभूत अधिकार आहेत का?

चीनमध्ये कम्युनिस्ट पक्षाचा अर्थ काय आहे?

1- प्रा. हर्ष व्ही पंत (Pvt. Harsh V Pant) म्हणतात की, चीनमध्ये एका पक्षाचे म्हणजेच कम्युनिस्ट पक्षाचे राज्य आहे. चीनमधील कम्युनिस्ट राजवटीचा क्रम हा कायदा आहे. चीनमध्ये सरकार किंवा त्याच्याशी संबंधित कोणत्याही व्यक्तीविरुद्ध भाषण स्वातंत्र्य नाही. चीनमधील प्रेस आणि सोशल मीडियावरही अनेक प्रकारे रक्षण केले जाते. ते पुढे म्हणाले की, चीनमध्ये अनेकवेळा असे घडले आहे की, जे सत्तेला विरोध करतात त्यांना हद्दपार केले जाते. चीनमध्ये मूलभूत अधिकारांची संकल्पना नाही. तसेच त्यांच्या संरक्षणासाठी स्वतंत्र न्यायसंस्थेसारखी कोणतीही न्यायिक संस्था अस्तित्वात नाही.

2- ते पुढे म्हणाले की, पेंगपूर्वीही अनेक प्रसिद्ध व्यक्ती देशातून अचानक गायब झाल्या आहेत. त्यांच्या बेपत्ता होण्यामागे चीनच्या कम्युनिस्ट सरकारचा हात आहे. चीनमधील आघाडीचे उद्योगपती आणि ई-कॉमर्स कंपनी अलीबाबा ग्रुपचे संस्थापक जॅक मा आणि लोकप्रिय अभिनेत्री फॅन बिंगबिंग यांचाही यात सहभाग आहे. चीनविरुद्ध कृत्य केल्याबद्दल दोघांनाही शिक्षा झाली आहे. जॅकचा एकच दोष होता की, ऑक्टोबर 2020 मध्ये एका भाषणात त्याने नियामकांना खूप पुराणमतवादी म्हटले.

३- प्रा.पंत पुढे म्हणाले की, पेंगच्या आधीही अनेक प्रसिद्ध व्यक्ती देशातून अचानक गायब झाल्या आहेत. त्यांच्या बेपत्ता होण्यामागे चीनच्या कम्युनिस्ट सरकारचा हात आहे. चीनमधील आघाडीचे उद्योगपती आणि ई-कॉमर्स कंपनी अलीबाबा ग्रुपचे संस्थापक जॅक मा आणि लोकप्रिय अभिनेत्री फॅन बिंगबिंग यांचाही यात सहभाग आहे. चीनविरुद्ध कृत्य केल्याबद्दल दोघांनाही शिक्षा झाली आहे. जॅकचा एकच दोष होता की, ऑक्टोबर 2020 मध्ये एका भाषणात त्याने नियामकांना खूप पुराणमतवादी म्हटले. सरकारच्या निषेधानंतर जॅक सार्वजनिक ठिकाणी दिसला नाही. यानंतर, जानेवारी 2021 मध्ये, तो अलीबाबाने जारी केलेल्या व्हिडिओमध्ये दिसला, परंतु सत्तेची अशी भीती होती की, त्याने त्याच्या गायब झाल्याबद्दल चर्चा झाली नाही.

4- चीनमध्ये आणखी अनेक प्रसिद्ध महिला गायब झाल्या आहेत. 2017 मध्ये चिनी व्यावसायिक महिला वेहांग देखील बेपत्ता झाली होती. वेहांगच्या पतीने खुलासा केला होता की, मी चीनच्या श्रीमंत वर्गातील भ्रष्टाचार उघड करणारे पुस्तक प्रकाशित करण्याच्या तयारीत होतो तेव्हाच पत्नीचा फोन आला आणि पुस्तक प्रकाशित करण्यास मनाई केली. त्याचप्रमाणे मार्च 2020 मध्ये रिअल इस्टेट व्यावसायिक रेन झिकियांग राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग यांची निंदा केल्यानंतर गायब झाले होते. यानंतर त्यांना भ्रष्टाचार प्रकरणात गोवून 18 वर्षांची शिक्षा सुनावण्यात आली.

पेंग कोण, 'असे' सोशल मीडियावर लिहिले होते

1- पेंग यांनी अलीकडेच माजी उपाध्यक्ष आणि कम्युनिस्ट पक्षाच्या सर्वात शक्तिशाली पॉलिटब्युरो स्थायी समितीचे सदस्य झांग गाओली यांच्यावर छळाचा आरोप केला आहे. 2013 मध्ये विम्बल्डन आणि 2014 मध्ये फ्रेंच ओपनमध्ये महिला दुहेरीचे विजेतेपद पटकावणाऱ्या माजी जागतिक नंबर वन पेंग (35) हिनेही तीनदा ऑलिम्पिकमध्ये भाग घेतला आहे. बीजिंगमध्ये 4 फेब्रुवारीपासून हिवाळी खेळ सुरू होणार आहेत आणि या संदर्भात पेंग बेपत्ता झाल्याची चर्चा आहे.

विशेष म्हणजे, 2 नोव्हेंबर रोजी पेंगने सोशल मीडिया पोस्टच्या माध्यमातून म्हटले होते की, झांगने 3 वर्षांपूर्वी माझ्याशी जबरदस्तीने शारीरिक संबंध ठेवण्याचा प्रयत्न केला, परंतु मी वारंवार नकार दिला. तथापि, आता या खळबळजनक खुलाशाचे स्क्रीनशॉट्स चीनमध्ये इंटरनेटवर व्हायरल होत आहेत.