How to register marriage, what is its process?

आता देशात विवाह प्रमाणपत्र बनवणे बंधनकारक करण्यात आले आहे, त्यामुळे भारतातील प्रत्येक नागरिकाला लग्नानंतर बनवलेले प्रमाणपत्र घ्यावे लागणार आहे. हे प्रमाणपत्र विवाह नोंदणीद्वारे मिळू शकते.

विवाहानंतर, विवाहित जोडप्याने विशेष विवाह कायदा, 1954 (Special Marriage Act) आणि हिंदू विवाह कायदा, 1955 (Hindu Marriage Act) अंतर्गत त्यांच्या विवाहाची नोंदणी करणे बंधनकारक आहे.

ही नोंदणी करून घेण्याचे अनेक फायदे आहेत. सरकारकडे प्रत्येक राज्यातील नागरिकांसाठी नोंदणीसाठी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही व्यवस्था आहेत. त्याची प्रक्रिया काय आहे ते जाणून घेऊया.

विवाहानंतर सर्व विवाहित जोडप्यांना नोंदणी करणे बंधनकारक आहे. विवाह नोंदणीनंतर, सरकारकडून विवाह प्रमाणपत्र जारी केले जाते, ज्याद्वारे महिलांच्या हक्कांचे संरक्षण केले जाऊ शकते.

विवाह नोंदणीचा ​​उद्देश

तुम्हाला माहिती आहेच की, लग्नानंतर महिलांना अनेक समस्यांना तोंड द्यावे लागते, जसे की घरगुती हिंसाचार, पतीच्या मृत्यूनंतर घराबाहेर काढणे इत्यादी.

या समस्या लक्षात घेऊन महिलांवर होणारा हा अन्याय थांबून त्यावर कठोर कारवाई करता यावी यासाठी केंद्र सरकारने विवाह नोंदणी अनिवार्य केली आहे.

आता प्रत्येक धर्माच्या प्रत्येक नागरिकाला ही नोंदणी करणे बंधनकारक आहे. अधिकृत वेबसाईट द्वारे देखील तुम्ही घरबसल्या विवाह नोंदणी करू शकता. विवाह नोंदणीच्या माध्यमातून महिलांना सामाजिक सुरक्षा मिळेल आणि त्या सक्षम होतील.

विवाह नोंदणीसाठी पात्रता

नोंदणीसाठी, पुरुष अर्जदाराचे वय 21 वर्षांपेक्षा कमी आणि महिलांचे वय 18 वर्षांपेक्षा कमी नसावे. अर्जदार किंवा अर्जदाराचा जोडीदार भारताचा कायमचा रहिवासी असणे अनिवार्य आहे.

लग्नानंतर 1 महिन्याच्या आत विवाह नोंदणी करणे बंधनकारक आहे. जर वधू किंवा वर यांचा घटस्फोट झाला असेल तर त्यांना घटस्फोटाचे प्रमाणपत्र सादर करणे बंधनकारक आहे.

विवाह नोंदणीसाठी महत्त्वाची कागदपत्रे:

• वधू-वरांचे आधारकार्ड

• लग्नाच्या वेळी दोघांचा फोटो

• लग्नाची निमंत्रण पत्रिका

• दोघांचे वय प्रमाणपत्र

• वधू-वरांचे पासपोर्ट आकाराचे फोटो

• लग्नाच्या वेळी दोन साक्षीदारांची संपूर्ण माहिती

• परदेशात लग्न झाल्यास, दूतावासाकडून ना हरकत प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.

विवाह नोंदणीची ऑफलाइन प्रक्रिया

ऑफलाइन मोडमध्ये, तुम्हाला सब रजिस्ट्रारच्या कार्यालयात जावे लागेल, त्यानंतर तुम्हाला तेथून विवाह नोंदणी फॉर्म घ्यावा लागेल.

तुम्हाला या फॉर्ममध्ये विचारलेली सर्व महत्त्वाची माहिती जसे की तुमचे नाव, ईमेल आयडी, मोबाइल नंबर इ. भरावी लागेल.

यानंतर तुम्हाला सर्व महत्त्वाची कागदपत्रे जोडावी लागतील. आता तुम्हाला हा फॉर्म सब रजिस्ट्रारच्या कार्यालयात जमा करावा लागेल.

यानंतर तुम्हाला एक संदर्भ क्रमांक दिला जाईल. या संदर्भ क्रमांकाद्वारे तुम्ही तुमच्या नोंदणीची स्थिती तपासू शकता आणि विवाह प्रमाणपत्र मिळवू शकता.

ऑनलाइन प्रक्रिया

सर्वप्रथम तुम्हाला तुमच्या राज्याच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल. त्यानंतर, तुम्हाला वेबसाइटच्या होम पेजवर Apply Now या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.

नोंदणी फॉर्म तुमच्या समोर उघडेल. तुम्हाला या नोंदणी फॉर्ममध्ये विचारण्यात आलेली सर्व महत्त्वाची माहिती जसे की तुमचे नाव, मोबाइल नंबर, ईमेल आयडी इ. प्रविष्ट करावी लागेल.

यानंतर तुम्हाला सर्व महत्त्वाची कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील.

आता तुम्हाला सबमिट पर्यायावर क्लिक करावे लागेल. अशा प्रकारे तुम्ही विवाह नोंदणी करू शकाल.