Gujarat Assembly Elections: भारतीय जनता पक्षाने (BJP) 1980 मध्ये स्थापनेपासून गुजरातमध्ये झालेल्या नऊ विधानसभा निवडणुकांमध्ये फक्त एकदाच एका मुस्लिम व्यक्तीला उमेदवारी दिली. गेल्या 27 वर्षांपासून राज्यात सत्तेवर असलेल्या भाजपने 24 वर्षांपूर्वी भरुच जिल्ह्यातील वागरा विधानसभा जागेवर अखेरचा मुस्लिम उमेदवार उभा केला होता, ज्याला पराभवाला सामोरे जावे लागले होते.

दरम्यान, मुस्लिमांना उमेदवार म्हणून उभे करण्यात काँग्रेसचा (Congress) भाजपपेक्षा चांगला रेकॉर्ड आहे, पण लोकसंख्येनुसार त्यांना तिकीट देण्यातही त्यांनी टाळाटाळ केली आहे. 1980 ते 2017 या काळात झालेल्या गुजरात विधानसभा निवडणुकीत (Assembly Elections) काँग्रेसने एकूण 70 मुस्लिम नेत्यांना उभे केले आणि त्यापैकी 42 विजयी झाले.

तसेच, गेल्या विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेसने सहा मुस्लिमांना तिकीट दिले होते, त्यापैकी चार विजयी झाले होते. 2012 च्या निवडणुकीत त्यांनी पाच मुस्लिमांना (Muslim) तिकीट दिले आणि दोन जिंकले. 2007 च्या निवडणुकीत काँग्रेसने सहा उमेदवार उभे केले होते, त्यापैकी तीन विजयी झाले. त्याचप्रमाणे 2002 मध्ये पाचपैकी तीन उमेदवार, 1998 मध्ये आठपैकी पाच, 1995 मध्ये एक, 1990 मध्ये 11 पैकी दोन, 1985 मध्ये 11 पैकी आठ आणि 1980 मध्ये 17 पैकी 12 उमेदवार विजयी झाले.

दुसरीकडे, 2011 च्या जनगणनेनुसार, मुस्लिम हा गुजरातमधील सर्वात मोठा अल्पसंख्याक समुदाय आहे, जो राज्य विधानसभेच्या एकूण 182 जागांपैकी सुमारे 30 जागांवर लोकसंख्येच्या 10 टक्के आणि लोकसंख्येच्या 15 टक्क्यांहून अधिक आहे. या वर्षाच्या अखेरीस गुजरात विधानसभेच्या निवडणुका होणार आहेत. 182 सदस्यीय गुजरात विधानसभेचा कार्यकाळ 18 फेब्रुवारी 2023 रोजी संपत आहे. अशा परिस्थितीत निवडणूक आयोग कधीही विधानसभा निवडणुकीच्या तारखा जाहीर करु शकतो.

गुजरातच्या राजकारणात भाजपचे वर्चस्व आहे

नव्वदच्या दशकापासून गुजरातच्या राजकारणात भाजपचे वर्चस्व राहिले आहे. 1990 च्या निवडणुकीत विधानसभा त्रिशंकू होऊन भाजप आणि जनता दलाचे युतीचे सरकार स्थापन झाले होते. त्यानंतर 1995 पासून ते 2017 पर्यंतच्या सर्व विधानसभा निवडणुका भाजपने जिंकल्या. पंतप्रधान होण्यापूर्वी नरेंद्र मोदी 2001 ते 2014 पर्यंत गुजरातचे मुख्यमंत्री होते.

शिवाय, 1998 च्या विधानसभा निवडणुकीत वाघरा विधानसभा मतदारसंघातून भाजपने अब्दुल काझी कुरेशी यांना तिकीट दिले होते. या निवडणुकीत त्यांचा काँग्रेसच्या इक्बाल इब्राहिमकडून पराभव झाला होता. इब्राहिम यांना 45,490 मते मिळाली, तर कुरेशी यांना 19,051 मतांवर समाधान मानावे लागले होते. त्यानंतर भाजपने आजपर्यंत एकही मुस्लिम उमेदवार दिलेला नाही.

भाजप अल्पसंख्याक मोर्चाने तिकीट न देण्याचे कारण सांगितले

यासंदर्भात भाजप अल्पसंख्याक मोर्चाचे राष्ट्रीय अध्यक्ष जमाल सिद्दीकी म्हणाले की, 'गेल्या अनेक निवडणुकीत भाजपने मुस्लिमांना तिकीट दिले नाही हे खरे असले तरी त्यांना तिकीट देणार नाही, असे घटनेत लिहिलेले नाही.' ते पुढे म्हणाले की, 'भाजप धर्म आणि जातीच्या आधारावर उमेदवार ठरवत नाही, तर उमेदवारांची स्थानिक लोकप्रियता आणि त्यांच्या विजयी क्षमतेच्या आधारे उमेदवार ठरवते.'

सिद्दीकी पुढे म्हणाले की, 'भाजप अल्पसंख्याक मित्र कार्यक्रमाच्या माध्यमातून बूथ आणि जिल्हा स्तरावर मुस्लिमांना पक्षाशी जोडत असून त्यांना केंद्र आणि राज्य सरकारच्या सर्व योजनांचा लाभ मिळावा याची काळजी घेत आहे.' 2022 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजप मुस्लिमांनाही त्यांच्या जिंकण्याच्या क्षमतेच्या जोरावर तिकीट देईल, अशी आशा त्यांनी व्यक्त केली.

तसेच, 1960 मध्ये गुजरात राज्याच्या निर्मितीनंतर 1962 ते 1985 या निवडणुकांमध्ये काँग्रेसचे वर्चस्व होते. मात्र, या काळातही राजकीय पक्षांनी मुस्लिमांना तिकीट देण्यास टाळाटाळ केली होती. यादरम्यान विधानसभेत पोहोचलेल्या मुस्लिम उमेदवारांची संख्या तीन डझनाच्या जवळपास होती.

शिवाय, गुजरातमध्ये विधानसभा निवडणुकीच्या इतिहासात केवळ दोनदा त्रिशंकू विधानसभा झाली आहे. 1975 च्या निवडणुकीत प्रथमच बाबूभाई पटेल यांच्या नेतृत्वाखाली जनता मोर्चा आणि दुसर्‍यांदा 1990 च्या निवडणुकीत चिमन भाई पटेल यांच्या नेतृत्वाखाली किसान मजदूर लोक पक्ष (KMLP), जनता दल आणि भाजप यांच्या युतीचे सरकार स्थापन झाले होते.