NCRB Report: नॅशनल क्राइम रेकॉर्ड ब्युरो (NCRB) ने 2022 वर्षाचा अहवाल जाहीर केला आहे. या अहवालात देशातील 19 महानगरांमधील गुन्ह्यांची आकडेवारी ठळकपणे मांडण्यात आली आहे. ज्यामध्ये एक धक्कादायक बाबही समोर आली आहे. खून प्रकरणांमध्ये प्रेमप्रकरण हे तिसरे सर्वात मोठे कारण असल्याचे सांगितले गेले आहे.

2022 मध्ये एकूण दखलपात्र गुन्हे

अहवालात 8,53,470 दखलपात्र गुन्ह्यांची नोंद करण्यात आली आहे, जी 2021 च्या 9,52,273 गुन्ह्यांपेक्षा 10.4% कमी आहे.

IPC आणि SLL प्रकरणे:

यापैकी 72.7% भारतीय दंड संहिता (IPC) 6,20,356 गुन्हेगारी प्रकरणे होती, तर 27.3% विशेष आणि स्थानिक कायदे (SLL) अंतर्गत 2,33,114 गुन्हेगारी प्रकरणे होती.

मोठे गुन्हे:

आयपीसी गुन्ह्यांच्या यादीत चोरी हा गुन्हा अव्वल स्थानावर आहे (44.6%), तर प्रतिबंध कायद्यामध्ये बहुतांश SLL गुन्ह्यांचा समावेश आहे (28.5%).

मानवी शरीरावर परिणाम करणारे गुन्हे:

2021 च्या तुलनेत 2022 मध्ये इजा पोहोचवणे (49.2%), अपहरण (16.1%), महिलांवर अत्याचार (10.0%) यांसारखे गुन्हे 2021 च्या तुलनेत 5.1% वाढले आहेत.

हत्या:

2022 च्या अहवालात, 2,031 हत्येचे गुन्हे नोंदवले गेले आहेत, जे 2021 च्या तुलनेत 3.9% अधिक आहे. ज्यामध्ये 'वाद' (846 प्रकरणे) हे मुख्य कारण आहे. त्यानंतर वैयक्तिक सूड किंवा शत्रुत्व आणि प्रेम प्रकरणांशी संबंधित प्रकरणे आहेत.

अपहरण:

2022 मध्ये अपहरणाच्या 13,984 गुन्ह्यांची नोंद झाली होती, जी 6.6% ची वाढ होती. यासह, 12,727 अपहरण केलेल्या व्यक्तींना परत मिळवण्यात आले. ज्यामध्ये 12,638 जिवंत आणि 89 मृतांचा समावेश आहे.

महिलांवरील गुन्हे:

महिलांवरील गुन्ह्यांची नोंदणीकृत प्रकरणे 12.3% ने वाढून 48,755 झाली, ज्यात 'पती किंवा नातेवाईकांकडून क्रूरता' (32.6%) आणि 'अपहरण आणि बंदिवास' (19.4%) यांचा समावेश आहे.

मुलांवरील गुन्हे:

मुलांवरील हिंसाचाराच्या घटनांमध्ये 7.8% वाढ झाली आहे. एकूण 20,550 प्रकरणे नोंदवली गेली, त्यापैकी बहुतांश 'अपहरण आणि ओलीस' (56.3%) आणि लैंगिक अपराधांपासून मुलांचे संरक्षण (32.2%) प्रकरणे समाविष्ट आहेत.

वृद्धांवरील गुन्हे:

ज्येष्ठ नागरिकांविरुद्धच्या गुन्ह्यांमध्ये 6.3% घट झाली आहे. अशी एकूण 3,996 प्रकरणे नोंदवली गेली, ज्यात प्रामुख्याने चोरी (26.4%) आणि बनावटगिरी, फसवणूक (23.9%) यांचा समावेश आहे.

एससी आणि एसटी विरुद्ध गुन्हे:

SC (33.3%) आणि ST (24.6%) नोंदणीकृत प्रकरणांमध्ये वाढ झाली आहे. सर्वाधिक नोंदवलेल्या गुन्ह्यांमध्ये गुन्हेगारी धमकी आणि बलात्कार यांचा समावेश होतो.

आर्थिक गुन्हे:

आर्थिक गुन्ह्यांमध्ये प्रामुख्याने फसवणूक (88.4%) प्रकरणी 15.8% वाढ झाली आहे.

सायबर गुन्हे आणि मालमत्ता गुन्हे:

सायबर गुन्ह्यांमध्ये 42.7% ची लक्षणीय वाढ झाली आहे, विशेषत: संगणकाशी संबंधित गुन्ह्यांमध्ये 50.0% वाढ झाली आहे.

मालमत्तेविरुद्ध गुन्हे:

अशा प्रकरणांमध्ये 10.1% ची वाढ झाली आहे, ज्यामध्ये चोरी प्रमुख गुन्हा आहे (90.7%). दिल्ली, मुंबई, जयपूर आणि बंगळुरु सारख्या शहरांमध्ये अशी प्रकरणे जास्त आहेत.

अटक, शिक्षा आणि निर्दोष मुक्तता:

2022 च्या अहवालानुसार एकूण 6,96,088 लोकांना अटक करण्यात आली. ज्यामध्ये IPC गुन्ह्यांसाठी 4,37,761 लोक आणि SLL गुन्ह्यांसाठी 2,58,327 लोकांचा समावेश होता. या प्रकरणांमध्ये दोषी ठरवणे आणि निर्दोष सुटणे वेगळे होते.