Goa Agriculture: धारबांदोड्यातून होणार मधक्रांतीला सुरवात

Goa Agriculture: धारबांदोडा तालुक्यापासून राज्यात मधक्रांतीची सुरवात करून प्रगतिशील शेतकऱ्यांनी मधमाशी पालक समाजाची स्थापना केली. या संस्थेने राज्यभरातील दोन हजारांहून अधिक शेतकऱ्यांना मधमाशी पालनात सहभागी करून पुढील दोन वर्षांत सुमारे 2 लाख लिटर मध उत्पादनाचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.

त्याहीपुढे जाऊन या संस्थेने धारबांदोडा तालुक्यातील मोले येथील रसराज फार्म येथे इच्छुक शेतकऱ्यांसाठी दोन दिवसीय प्रशिक्षण सत्र आयोजित केले होते, ज्यामध्ये मोठ्या संख्येने शेतकऱ्यांनी सहभाग घेतला आणि मधमाशी पालनात आपली नोंदणी केली.

मधमाशी पालन तज्ज्ञ पी. शेलियो यांच्या मार्गदर्शनाखाली हे प्रशिक्षण घेण्यात आले. शेलियो यांना मधमाशी पालनाचा सुमारे 40 वर्षांचा अनुभव असून ते राज्यभर ‘मधमाशी पालन मास्टर’ म्हणून ओळखले जात आहेत.

या दोन दिवसीय प्रशिक्षणा दरम्यान पहिल्या दिवशी मधमाशी पालनाविषयीचे ज्ञान, मधमाशी पालनाशी संबंधित इतिहास व भौगोलिक महत्त्व, मधमाशांचा स्वभाव व निसर्ग समजून घेण्यात आला. दुसऱ्या दिवशी मधमाशांच्या देखभालीचा (कंघी नूतनीकरण, साफसफाई), हार्वेस्टरसह मध काढणे, मध प्रवाहाच्या हंगामाची तयारी, कॉलनीचे थेट विभाजन इत्यादींची माहिती देण्यात आली.

लोकांच्या मनात मधमाशांच्या स्वभावाशी संबंधित अनेक समज आहेत. त्याबरोबरच अनेक शेतकऱ्यांनी मधमाशी पालनाचा प्रयत्न केला ते अयशस्वी झाले आहेत. कारण त्यांनी चुकीच्या पद्धतीचा अवलंब केला किंवा योग्य प्रशिक्षण घेतले नाही.

मधमाशांच्या वर्तनाबद्दल योग्य ज्ञान मिळवणे आणि त्यांच्या जीवनाचे वर्ष चक्र समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. राज्यात असे अनेक शेतकरी आहेत, ज्यांना मधमाशी पालनामध्ये यश मिळत आहे. कारण त्यांनी प्रथम मधमाशी पालनाशी संबंधित मूलभूत गोष्टी समजून घेण्यावर भर दिला आणि त्यांना चांगले मार्गदर्शन केले गेले.

त्यामुळे नव्याने स्थापन झालेली संस्था केवळ मधमाशी पालनामध्ये शेतकऱ्यांची नावनोंदणी करण्यावर भर देणार नाही, तर मधमाशी पालनामध्ये स्वारस्य असलेल्या शेतकऱ्यांना प्रशिक्षण, मार्गदर्शन, प्रवृत्त आणि सर्व आवश्यक मदत देण्याची योजना आखत आहे. जेणे करून राज्यात मधुक्रांती सुरू होईल, असे पी. शेलियो यांनी सांगितले.

25 किलो मधाची निर्मिती

गेल्या हंगामात शेतकरी वंदित नाईक यांनी सुमारे 60 किलो मधाची काढणी केली होती. सांगोड - मोले येथील सौरभ कामत यांनी सुमारे 10 किलो मध तसेच शेतकरी नरेंद्र तळवलकर आणि अतुल नाईक या दोघांनीही सुमारे 5 किलो मध काढणी केली,

जे त्यांना त्यांच्या पहिल्या वेळेच्या चाचण्यांमध्ये मिळाले. त्यामुळे या शेतकऱ्यांमध्ये उत्साहाची भावना निर्माण झाली आहे. त्यांना अजून प्रगती करायची आहे.