America Economy: जगातील सर्वात मजबूत अर्थव्यवस्था असलेल्या अमेरिकेला सध्या गंभीर बँकिंग संकटाचा सामना करावा लागत आहे. अमेरिकेतील सिलिकॉन व्हॅली बँकेपासून सुरु झालेल्या संकटाने आतापर्यंत तीन बँकांना वेठीस धरले आहे.
ताज्या अहवालानुसार, अमेरिकेच्या 186 बँका या रांगेत उभ्या आहेत. अमेरिकेची सेंट्रल बँक फेडरल रिझर्व्ह गेल्या वर्षी एप्रिलपासून व्याजदर वाढवत आहे.
आता संपूर्ण देशासह जगाच्या नजरा बुधवारी रात्री होणाऱ्या फेडच्या बैठकीकडे लागल्या आहेत. त्याच फेडने पुन्हा एकदा व्याजदर वाढवले तर ते तिथल्या बँकिंग व्यवस्थेसाठी आपत्तीपेक्षा कमी नसेल.
दरम्यान, यूएस ते यूके पर्यंत बँकिंग संकट संपले आहे का? उत्तर नाही, असे आहे. याउलट आज जर यूएस फेडने व्याजदरात मोठी वाढ केली तर अमेरिकेतील (America) एकामागून एक बँका कोसळू लागतील. या बँकिंग संकटाचे मूळ मुख्य व्याजदरातील वाढ हे आहे.
गेल्या एका वर्षात, यूएस फेडरल रिझर्व्ह जवळजवळ प्रत्येक महिन्याला व्याजदर वाढवत आहे. याचा थेट परिणाम अमेरिकेतील बॉंड यील्डवर होतो.
त्याचा तोटा तिथल्या बँकांना होत आहे, जे आपला बहुतांश व्यवसाय फक्त बाँडमध्ये करतात. त्यामुळेच व्याजदर वाढीमुळे तज्ज्ञ चिंतेत आहेत.
असे मानले जाते की, फेड महागाईवर (Inflation) नियंत्रण ठेवण्याच्या लक्ष्यामुळे व्याजदर 0.25 टक्क्यांनी वाढवू शकते. दुसरीकडे, बँकिंग संकटाच्या उंबरठ्यावर असलेल्या देशातील परिस्थिती लक्षात घेऊन फेड आपला निर्णय पुढे ढकलू शकते असे काही तज्ञांचे मत आहे.
मार्च 2022 पासून अमेरिकेने व्याजदरात 4.5 टक्क्यांनी वाढ केली आहे. मुख्य व्याजदरात वाढ झाल्याने सरकारी रोख्यांसारख्या सिक्युरिटीजवरील उत्पन्न वाढते. जसजसे उत्पन्न वाढते, जुन्या सिक्युरिटीजचे बाजार मूल्य घसरते.
यूएस बँकांकडे त्यांच्या मालमत्तेचा महत्त्वपूर्ण भाग रोखे आणि ट्रेझरी नोट्स यांसारख्या सिक्युरिटीजमध्ये गुंतवला जातो. व्याजदर खूपच कमी असताना हे रोखे खरेदी करण्यात आले.
त्याचबरोबर व्याजदरात प्रचंड वाढ झाल्याने, पूर्वी जारी केलेल्या सिक्युरिटीजचे बाजारमूल्य लक्षणीय घटले. यामुळे बँकांचे मोठे नुकसान झाले आहे.
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.