रशिया की चीन, हवाना सिंड्रोम 'या' गूढ रोगाचे कारण कोण?

अनेक महिन्यांच्या अटकळ आणि अहवालांनंतर अखेर अमेरिकेची गुप्तचर संस्था CIA (सेंट्रल इंटेलिजन्स एजन्सी) ने असा निष्कर्ष काढला आहे की, 'हवाना सिंड्रोम' या रहस्यमय आजारामागे कोणतीही विदेशी शक्ती नाही. हा असा आजार आहे जो कथितपणे यूएस मुत्सद्दींना बळी बनवतो. याबाबत अनेक वर्षांपासून विविध दावे केले जात आहेत. तो फक्त मुत्सद्दींवर शिकार करतो म्हणून त्याला रहस्यमय म्हणतात. यामागे वेगवेगळी कारणे सांगितली जातात. आता सीआयएने याबाबतचा अहवाल तयार केला आहे. (Havana Syndrome News)

हवाना सिंड्रोम नावाचा आजार 2016 मध्ये पहिल्यांदा उघड झाला होता, ज्याचे बळी हवाना, क्युबा येथील यूएस दूतावासाचे डझनभर मुत्सद्दी होते. यामध्ये मायग्रेन, मळमळ, स्मरणशक्ती कमी होणे आणि चक्कर येणे अशी लक्षणे दिसून आली. अनेक अधिकाऱ्यांमध्ये अशी लक्षणे महिनोनमहिने कायम राहिली. ताज्या प्रकरणांमध्ये एका व्यक्तीचा समावेश आहे ज्याला उपचारासाठी स्वित्झर्लंडहून अमेरिकेत (America) न्यावे लागले. गेल्या पाच वर्षांत व्हिएन्ना, पॅरिस, जिनिव्हा, बीजिंग आणि हवानासह विविध ठिकाणी मुत्सद्दी, हेर आणि अमेरिकन अधिकार्‍यांवर हजारो खटले दाखल झाले आहेत.

एक हजार प्रकरणांचा आढावा घेतला

अहवालानुसार, यूएस अन्वेषकांनी यापैकी 1,000 प्रकरणांचे पुनरावलोकन केले आणि सांगितले की त्यामागील कारणे स्पष्ट केली जाऊ शकतात. सीआयएने एका अहवालात निष्कर्ष काढला की या प्रकरणांमागील कारणे परकीय शक्तीचे षड्यंत्र नसून पर्यावरणीय घटक, अज्ञात वैद्यकीय परिस्थिती किंवा तणाव आहे. मात्र, दोन डझन प्रकरणांवर काहीही सांगता येणार नाही, असेही अहवालात म्हटले आहे. सप्टेंबर 2021 मध्ये, सीआयए संचालक बिल बर्न्स यांच्या प्रतिनिधी मंडळाच्या सदस्याने सांगितले की त्यांना हवाना सिंड्रोमची (havana syndrom) लक्षणे आहेत. त्यानंतर त्यांना डॉक्टरांची मदत घ्यावी लागली. भारताचा प्रवास करून अमेरिकेत परतल्यावर या सदस्याला ही लक्षणे दिसली होती.

अधिकाऱ्यांनी रशियाला जबाबदार मानले

रशियाच्या मायक्रोवेव्ह हल्ल्यांमुळे अधिकारी हवाना सिंड्रोम इफेक्ट्सचे लक्ष्य बनत आहेत, असा विश्वास यापूर्वी अमेरिकेच्या अधिकाऱ्यांनी व्यक्त केला आहे. मात्र याबाबत शास्त्रज्ञांना नेहमीच शंका वाटत आली आहे. आता सीआयएने आपल्या अहवालात म्हटले आहे की, या रहस्यमय आजारामागे रशिया, चीन किंवा इतर कोणतीही विदेशी शक्ती असण्याची शक्यता नाही. मात्र, या घटनांचा तपास सुरूच राहणार असल्याचे सीआयएचे संचालक बिल बर्न्स यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे.