अखंड २०२० साल हे यंदा शापीत वर्ष म्हणून संबोधले गेले. कोविड १९ चा साथीचा रोग संपुर्ण जगभर पसरला. यातुन भारत देखील सुटला नाही. मार्च पासून सगळ्या देशभर हा रोग पसरत गेला. या काळात अनेकांनी आपले जवळचे व प्रियजन आप्त मंडळी गमावली.
त्यामुळे २०२० या वर्षाने बर्‍याच लोकांच्या मनावर खोलवर घाव करून ठेवले आहेत. परिस्थिती आता बदलण्याचे आश्वासन देत असली तरी जिवीत स्वरुपाचे कधीही भरून न निघणारे नुकसान झाले आहे.
प्रत्येक क्षेत्राने आपले दिग्गज व्यक्ती गमावले. यातुन सिने सृष्टीदेखील सुटली नाही. भारतीय चित्रपट आणि दूरदर्शन क्षेत्रातने २०२० साली अनेक दिग्गज कलाकारांना गमावले. यात प्रेक्षकांच्या मनामध्ये स्थान मिळवणारे प्रख्यात अभिनेते, दिग्दर्शक, गायक, नृत्य दिग्दर्शक आणि इतरही अनेक लोकं जे या सिनेसृष्टीत काम करत होते, त्यांना कायमचे मुकले.
सर्जनशील व्यक्तिमत्त्वाची लोकप्रियता दशकांपेक्षा अधिक काळ प्रेक्षकांच्या मनावर राज्य करत राहते, मनोरंजन करण्याच्या त्यांच्या कौशल्यांची आणि कामगिरीची उंची आकाशात पोहोचली आहे . येथे, असेच काही २०२० मध्ये आपल्या कलेची छाप प्रेक्षकांच्या मनावर सोडून जाणारे काही दिग्गज.
१.इरफान खान
हॉलिवूडमध्ये स्थान मिळवणाऱ्या दिग्गज अभिनेत्यांपैकी एक म्हणजे इरफान खान. यावर्षी 29 एप्रिलला या 53 वर्षीय अभिनेत्याची कर्करोगाने अचानक एक्झिट झाली. इरफान यांना 2018 मध्ये न्यूरोएन्डोक्राइन कर्करोगाचे निदान झाले होते आणि तेव्हापासून त्यांच्यावर उपचार सुरू होते.
याचवर्षी 13 मार्च रोजी रिलीज झालेला अंग्रेझी मीडियम हा त्याचा अखेरचा चित्रपट ठरला. आपल्या करिअरची सुरुवात दुरदर्शनवरील एका छोट्या कार्यक्रद्वारे करुन नंतरच्या काळात इरफानने बॉलिवूड आणि हॉलिवूड दोन्हीकडे यश संपादन केले होते.
23 फेब्रुवारी 1995 रोजी खानने लेखक आणि सहकारी एनएसडी पदवीधर सुतापा सिकंदर यांच्याशी लग्न केले होते, हा एक प्रेम विवाह होता.
बॉलिवूडमध्ये यश मिळवूनही त्यांनी दूरदर्शनवर काम सुरू ठेवले होते. 1998 मध्ये रिलीज झालेल्या सलाम बॉम्बेमध्ये एका छोट्या व्यक्तिरेखेने आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात करणार्‍या इरफानने ब्रिटिश व अमेरिकन चित्रपटांत आपली छाप सोडली आहे.
२००७ मध्ये बॉक्स ऑफिसमध्ये नामस्के आणि लाइफ इन अ मेट्रो हे त्याचे चित्रपच विषेश गाजले होते. तर लाईफ ऑफ पाय या चित्रपटाने संपुर्ण जगभर नाव कमावले होते.
अलिकडेच राजस्थान राज्य सरकारने त्यांना रेसर्जंट राजस्थान च्या” ब्रॅंड अॅम्बेसेडर पदी नियुक्त केले होते. आपल्या ३० वर्षांच्या प्रदीर्घ कारकीर्दीत त्याने भरपूर प्रशंसा मिळवली. वास्तविक जीवनातील त्याची संघर्षपूर्ण कारकीर्द स्मरणात ठेवण्यासारखी आहे.
2. ऋषी कपूर
बॉलिवूडचा दिग्गज अभिनेता ऋषी कपूर यांचे 30 एप्रिल रोजी ६७ व्या वर्षी निधन झाले होते. दोन वर्ष ल्युकेमियाशी लढल्यानंतर ते त्या आजारातुन अखेरपर्यंत सावरले नाहीत. त्यांच्या या अकाली निधनाने त्याच्या कुटुंबियांना, मित्रमंडळींसोबत त्यांच्या चाहत्यांना धक्का बसला होता.
ऋषी उर्फ चिंटूचा जन्म कपूर कुटुंबात झाला जे भारतीय चित्रपटसृष्टीतील एक अत्यंत प्रतिष्ठित कुटुंब आहे. 1970 साली मेरा नाम जोकर या चित्रपटातून बाल कलाकार म्हणून सिनेसृष्टीत पदार्पण केले आणि 1973 मध्ये आलेल्या बॉबीमध्ये त्याचा नावाचा परिचय झाला. 2019 मध्ये आलेल्या बॉडीमध्ये ते अखेरच्या वेळी दिसले होते जो त्यांच्या मृत्यूपूर्वी प्रदर्शित झाला होता.
आपल्या संपुर्ण कारकिर्दीमध्ये त्यांनी ... अधिक चित्रपटांमध्ये काम केले. त्यांच्यासाठी किशोर कुमार, मोहम्मद रफी अशा अनेक गायकांनी गाणी गायली आणि ती सगळीच गाणी यशस्वी ठरली आहे. २०१७ पर्यंत असे गाण्याचे शोज मुंबईच्या षण्मुखानंद हॉलमध्ये, बंगलोरमध्ये आणि पुण्यात झाले आहेत.
ऋषी कपूरने ‘खुल्लम खुल्ला’ या नावाचे आत्मचरित्र लिहिले आहे.
3. सुशांतसिंग राजपूत
14 जून रोजी सुशांतसिंग राजपूत यांच्या निधनाने सर्वांनाच धक्का बसला. या तरुण अभिनेत्याने आत्महत्या करुन त्याच्या घरी मृत अवस्थेत आढळला होता. टीव्ही स्टारच्या लोकप्रियतेनंतर काई पो चे सह बॉलीवूडमध्ये पदार्पणानंतर चित्रपट रसिकांचे त्याने लक्ष वेधून घेतले होते! ह्या चित्रपटासाठी त्यांना सर्वोत्तम पदार्पणासाठी स्क्रीन पुरस्कार मिळाला होता.
एमएस धोनी द अनटोल्ड स्टोरी मुळे या अभिनेत्याने इंडस्ट्रीमध्ये एक बेंचमार्क स्थापित केला होता.
अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम सोडल्यानंतर करिअरची सुरूवात करणार्‍या एसएसआरने अनेक व्यावसायिक हिट चित्रपटांमध्ये काम केले होते. 'दिल बेचरा' हा त्यांचा शेवटचा चित्रपट, मरणोत्तर रिलीज झाला त्याच्या या चित्रपटाचे प्रेक्षकांनी खूप कौतुक केले. चाहते आणि चित्रपट प्रेमी अजूनही या ३४ वर्षीय अभिनेत्याच्या मृत्यूबद्दल शोक करतात.
4. बासु चटर्जी
दिग्गज चित्रपट निर्माते बासु चटर्जी यांनी 4 जून रोजी अखेरचा श्वास घेतला. चित्रपट निर्माता-पटकथा लेखक आणि दिग्दर्शनासाठी ते प्रसिद्ध होते. आपल्या छोटी सी बात, रजनीगंधा, बातों बातों में, एक रुका हुआ फ़िसा आणि चमेली की शादी यासारख्या चित्रपटांच्या दिग्दर्शनासाठी ते प्रख्यात होते. चित्रपटामधून वास्तवादी जग निर्माण करणाऱ्या बासूदांनी, पडद्यावरची माणसे आपल्या आसपासच्या माणसापेक्षा वेगळी नाहीत, हे दाखवून दिले.
दूरदर्शनसाठी चॅटर्जी यांनी “व्योमकेश बक्षी” आणि “रजनी” सारख्या टीव्ही मालिका बनवल्या. 1997 मध्ये अनुपम खेर आणि प्रतिभा सिन्हा अभिनित त्यांचा शेवटचा दिग्दर्शित चित्रपट “गुडगुडी” होता.
5. सौमित्र चटर्जी
भारतीय चित्रपटसृष्टीतील व रंगभूमीवरील अभिनेते आणि कवी सौमित्र चटर्जी म्हणजेच सौमित्र चट्टोपाध्याय ज्यांना २००४मध्ये भारत सरकारने यांना पद्मभूषण पुरस्कारदेऊन गौरवले. बंगाली चित्रपटसृष्टीतील प्रख्यात चॅटर्जी यांचे एन्सेफॅलोपॅथीशी झुंज देऊन वयाच्या 85 व्या वर्षी निधन झाले. 'अपुर संसार' अभिनेत्याने 5 ऑक्टोबरला कोरोना पॉझिटिव्हची चाचणी केली होती आणि 14 ऑक्टोबरला ती नकारात्मक आली होती. दादासाहेब फाळके विजेते जवळजवळ 40 दिवस आयसीयूमध्ये होते आणि त्यांच्या सहकार्यामुळे त्यांचे आरोग्य चिंताजनक बनले होते. 'अपूर संसार'च्या निमित्ताने दिग्दर्शक आणि नायक म्हणून एकत्र आलेल्या सत्यजित राय आणि सौमित्र यांनी तब्बल चौदा चित्रपटांत एकत्र काम केलं होतं त्यांच्या नावावर २०० हून अधिक चित्रपट आहे, या अपूचा निरागसपणा प्रेक्षकांच्या मनात कायमचा रेंगाळत राहीला.
6. असिफ बसरा
अभिनेता असिफ बसरा १२ नोव्हेंबरला धर्मशाळेतील एका खासगी निवासी संकुलात मृतदेह लटकलेल्या अवस्थेत आढळला होता. बसराच्या आकस्मिक मृत्यूमुळे इंडस्ट्रीला मोठा धक्का बसला होता.
मार्च मध्ये कोरोनाच्या प्रसंगाला आळा घालण्यासाठी लागू झालेल्या लॉकडाऊननंतर अभिनेता आपल्या पायावर परत उभ राहण्यासाठी धडपडत होता. 53 वर्षीय अभिनेता जब वी मेट, का पो चे !, पाताल लोक, वन्स अपॉन ए टाईम इन मुंबई मधील अभिनयासाठी प्रसिद्ध होता.
7. एस.पी. बालसुब्रह्मण्यम
दिग्गज पार्श्वगायक आणि अभिनेता एस.पी. बालसुब्रह्मण्यम (एसपीबी) यांचे 25 सप्टेंबर रोजी निधन झाले. कोरोना व्हायरसने त्यांच्या फुफ्फुसांना बाधित केले होते. त्यामुळे पाच दशकांपेक्षा अधिक काळाच्या कारकीर्दीत 16 भाषांमध्ये 40,000 पेक्षा जास्त गाणी गाणाऱ्या गायकाला कायमचे शांत केले.
5 ऑगस्ट रोजी, एका फेसबुक पोस्टमध्ये, 74 वर्षीय एसपीबीने म्हटले आहे की तो कोरोनाव्हायरसच्या आजाराने ग्रस्त आहे आणि विश्रांती घेण्यासाठी स्वत: ला रुग्णालयात दाखल केले. प्लेबॅक गायन कारकीर्दीच्या पाच दशकांहून अधिक काळ एसपीबीने कित्येक प्रशंसा मिळविल्या होत्या.
हिंदी चित्रपट सृष्टीतील अभिनेता सलमान खान यांच्या आवाजाशी साम्य असल्याने त्याच्या चित्रपटातील त्याच्या गीतांना पार्श्वगायन करण्याची संधी सुब्रमण्यम यांना मिळाली. ही गाणी समाजात लोकप्रिय ठरली आहेत. भारत सरकारकडून दिल्या जाणाऱ्या पद्मश्री (२००१) आणि पद्मभूषण(२०११) या सर्वोच्च बहुमानाचे प्राप्तकर्ता होते. या व्यतिरिक्त, त्यांनी फिल्मफेअर पुरस्कार आणि सहा फिल्मफेअर अवॉर्ड्स दक्षिणमध्ये जिंकले होते.
8..सरोज खान
बॉलिवूडच्या ज्येष्ठ नृत्यदिग्दर्शिका सरोज खान यांचे 3 जुलै रोजी निधन झाले. 71 वर्षीय नृत्यदिग्दर्शिका हार्ट अटॅकमुळे मरण पावल्या. त्यांच्या आयुष्यात त्यांनी तीन वेळा राष्ट्रीय पुरस्कार जिंकला. 2003 मध्ये त्यांना माधुरी दीक्षित आणि ऐश्वर्या राय-बच्चन यांच्या चित्रित “देवदास” मधील “डोला रे डोला” या गाण्यासाठी सन्मान मिळाला.
सरोज खानने 1974 मध्ये गीता मेरा नाम या चित्रपटाद्वारे चित्रपटसृष्टीत कोरिओग्राफर म्हणून पदार्पण केले. तिच्या नवीनतम कामांमध्ये गेल्या वर्षी “मणिकर्णिका” आणि 2015 मध्ये “तनु वेड्स मनु रिटर्न्स” मधील कंगना रनौत यांचे नृत्यदिग्दर्शन समाविष्ट होते. बॉलिवूडने या 'मास्टर'च्या निधनाबद्दल शोक व्यक्त केला होता.
9. वाजिद खान
लोकप्रिय संगीतकार जोडी म्हणजे साजिद-वाजिद. बॉलिवूड संगीतकार-गायक वाजिद खान यांचे 1 जून रोजी निधन झाले. 42 वर्षीय संगीतकार आणि गायकाचे हृदयविकाराच्या झटक्याने निधन झाले. किडनीच्या आजारासह त्यांना अनेक समस्यांनी ग्रासले होते. प्रतिकारशक्ती कमी असल्याने परिस्थिती आणखी बिकट झाली.
२०१० मध्ये साजिद-वाजिदने सलमान खानच्या ब्लॉकबस्टर “दबंग” या चित्रपटाद्वारे प्रसिद्धी मिळविली होती. या जोडीच्या चित्रपटात अनेक सुपरहिट गाणी आहेत. वाजिद खान यांच्या निधनाची बातमी पसरताच शोक व्यक्त करणायात आला.
10. पंडित जसराज
पौराणिक शास्त्रीय गायक पंडित जसराज यांच्या निधनाने यंदा भारतातील संगीत जगताला मोठा धक्का बसला. पंडित जसराज यांचे हृदयविकाराच्या कारणामुळे 17 ऑगस्ट रोजी वयाच्या 90 व्या वर्षी अमेरिकेत निधन झाले.
हरियाणामध्ये 1930 मध्ये जन्मलेले पंडित जसराज यांचे वडील पंडित मोतीराम मेवाती घराण्याचे गायक होते. ही ईश्वरी कला जनसामान्यांपर्यंत नेणारे आम्ही फक्त त्या ईश्वरी शक्तीचे दूत आहोत असे ते मानत होते. 80 वर्षांच्या कारकीर्दीत पद्म विभूषण पुरस्कार विजेते जगातील रंगभूमीपासून ते भारतीय चित्रपट संगीतापर्यंत होते.
-प्रियंका देशमुख
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.
दैनिक गोमन्तक आता सर्व सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर. ताज्या घडामोडींसाठी फेसबुक, इन्स्टाग्राम, ट्विटर, शेअर चॅट आणि टेलिग्राम आम्हाला फॉलो करा. तसेच, दैनिक गोमन्तकच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.