क्रिप्टोकरन्सी कायदेशीर होणार का?

बिटकॉइनसह (bitcoin) कोणत्याही क्रिप्टोकरन्सीला (cryptocurrency) नियमन आणि कायदेशीर दर्जा देण्याबाबत जगभरात चर्चा सुरू आहे. जगभरातील केंद्रीय बँका (Central banks) आणि सरकारे या दिशेने गांभीर्याने विचार करत आहेत. अलीकडे, मध्य अमेरिकन देश एल साल्वाडोरने बिटकॉइनला कायदेशीर निविदा दिली. डिजिटल चलनाला कायदेशीर निविदा देणारा हा पहिला देश आहे. IMF ने अद्याप या मुद्द्याला समर्थन दिलेले नाही. आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीचे म्हणणे आहे की साल्वाडोरने बिटकॉइनला कायदेशीर निविदा दिली नसावी.

बिटकॉइनला कायदेशीर दर्जा देण्याबाबत, IMF म्हणतो की त्याची किंमत खूप वेगाने चढ-उतार होते. यामुळे, यामध्ये खूप जोखीम आहे आणि यामुळे ग्राहक संरक्षण, आर्थिक स्थिरता, आर्थिक अखंडतेची हमी मिळत नाही. आयएमएफचे हे विधान अशा वेळी आले आहे जेव्हा एल साल्वाडोरचे राष्ट्राध्यक्ष म्हणाले की ते त्यांच्या देशात बिटकॉइन शहर तयार करतील. यासाठी 1 बिलियनचे बिटकॉइन बाँड जारी केले जातील.

IMF सल्ला

IMF ही जागतिक वित्तीय संस्था आहे. ते आपल्या सदस्य देशांना अर्थव्यवस्था आणि आर्थिक स्थैर्याबाबत केवळ तांत्रिक सल्ला देत नाही, तर वेळोवेळी आर्थिक सहाय्य देखील करते. जुलै 2021 मध्ये, IMF ने आपल्या सदस्य देशांना ब्लॉगद्वारे कोणत्याही डिजिटल चलनाला (digital currency) राष्ट्रीय चलनाचा दर्जा देऊ नये असे आवाहन केले होते.

लोकसंख्येकडे बँकिंग सुविधा

एल साल्वाडोरबद्दल बोलायचे झाले तर तेथील 75 टक्के लोकांकडे बँकिंग सुविधा नाही. मात्र, तेथील लोकांनी बिटकॉइनकडे राष्ट्रीय चलन म्हणून पाहावे आणि त्यात व्यवहार करावेत, अशी सरकारची इच्छा आहे. बिटकॉइनच्या आधी डॉलर हे तिथले राष्ट्रीय चलन (National currency) होते. तेथील राज्यकर्त्याने बिटकॉईनला राष्ट्रीय चलनाचा दर्जा देताना सांगितले की ते डॉलरची जागा घेत नाही, तर त्याला पूरक म्हणून काम करेल.

डॉलरशिवाय बिटकॉईनलाही राष्ट्रीय चलनाचा दर्जा

IMF ने सांगितले की, डॉलर आणि बिटकॉइन या दोन्हींना एल साल्वाडोमध्ये राष्ट्रीय चलनाचा दर्जा मिळाला आहे. अशा स्थितीत तिथले लोक जेव्हा वस्तू किंवा सेवा विकत घेतील तेव्हा त्यांच्यासाठी पेमेंटचा चांगला पर्याय कोणता असेल, या संभ्रमात पडतील. याशिवाय, बिटकॉइनच्या किंमतीतील चढ-उतारांमुळे, महागाईतही दररोज चढ-उतार होणार आहेत. याशिवाय आयएमएफने सरकारी महसूल, करचोरी, कर आकारणीची पद्धत, मनी लाँडरिंग आणि इतर समस्यांबद्दल सांगितले.