भारतीय अर्थव्यवस्था 'सुप्पर' तर चीन, अमेरिकेला घरघर!

Indian Economy: जगतील विकसीत देशांच्या अर्थव्यवस्थेला घरघर लागली आहे. अमेरिकेत नोकऱ्या आणि महागाईचे आकडे नक्कीच खाली आले आहेत, पण अपेक्षित सुधारणा अजून झालेली नाही. युरोपीय देशांमध्ये पुन्हा महागाई वाढत आहे.

जर्मन कंपन्या आता इतर देशांमध्ये उत्पादन करत आहेत, कारण त्यांना इंधनाच्या किमतीचा दबाव येत आहे. चीनमधून ज्या प्रकारचे संकेत येत आहेत, त्यावरुन असे दिसते की तेथील सरकारने अजून काम करणे आवश्यक आहे.

ब्रिटनची अवस्थाही अत्यंत वाईट आहे. याचा अर्थ पूर्वेपासून पश्चिमेपर्यंत सर्व देशांना धक्का बसला आहे.

दुसरीकडे, भारताच्या अर्थव्यवस्थेबाबत (Indian Economy) उत्साह पाहायला मिळत आहे. पहिल्या तिमाहीतील जीडीपीचे आकडे याची साक्ष देत आहेत. भारताचे सेवा आणि उत्पादन क्षेत्र देशाच्या अर्थव्यवस्थेत महत्त्वपूर्ण योगदान देत आहे.

जुलै महिन्यात महागाई 15 महिन्यांच्या उच्चांकावर पोहोचली असली तरी ऑगस्ट महिन्यात त्यात घट होण्याची शक्यता आहे.

याचे कारण भाजीपाल्याचे दर घसरले आहेत. चला तर मग अमेरिका ते चीन आणि युरोपपर्यंतची आर्थिक स्थिती समजून घेण्याचा प्रयत्न करुया...

अमेरिकेतही महागाईचा ताण

कोर पर्सनल कंजंप्शन एक्सपेंडिचर प्राइस इंडेक्स जुलैमध्ये सलग दुसऱ्या महिन्यात 0.2 टक्क्यांनी वाढला आहे. महागाईचे (Inflation) आकड्यांमध्ये घट दिसून आली आहे. त्याचे महत्त्वाचे कारण म्हणजे गेल्या वर्षभराहून अधिक काळ व्याजदरात सातत्याने होणारी वाढ.

त्यानंतरही महागाईचे आकडे फेडचे लक्ष्य असलेल्या पातळीवर पोहोचलेले नाहीत. यूएस सेंट्रल बँकेला महागाईचा दर 2 टक्क्यांवर आणायचा आहे.

दुसरीकडे, ताज्या जॉब डेटावरुन असे दिसून येते की हायरिंग स्ट्रॉंग होती. उत्पन्न वाढ खूप मंदावली आहे. कर्मचारी कार्यालयात परतले आहेत. गेल्या दोन महिन्यांत वेतन कमी झाल्यानंतर ऑगस्टमध्ये 1,87,000 नोकऱ्या जोडल्या आहेत.

युरोप आणि ब्रिटनची स्थितीही वाईट आहे

दुसरीकडे, युरोप आणि ब्रिटनची स्थिती अत्यंत वाईट असल्याचे दिसून आले आहे. युरोपीय देशांबद्दल बोलायचे झाल्यास, महागाईचे आकडे पुन्हा वाढू लागले आहेत.

वर्षभरापूर्वीच्या तुलनेत ग्राहकांच्या किमती 5.3 टक्क्यांनी वाढल्या आहेत, जे धोरण निर्मात्यांच्या लक्ष्यापेक्षा अडीच पट अधिक आहे. दुसरीकडे, ब्रिटनमध्येही परिस्थिती चांगली नाही. महागाई सतत वाढत आहे आणि बँक ऑफ इंग्लंडचे व्याजदरही सतत वाढत आहेत.

तर जर्मनीची आर्थिक स्थिती अत्यंत बिकट असल्याचे पाहायला मिळत आहे. ऊर्जेच्या किमती वाढल्यामुळे, गुंतवणूकीत घट नोंदवली आहे.

सर्वेक्षणात सहभागी असलेल्या अर्ध्याहून अधिक कंपन्यांचे म्हणणे आहे की, ऊर्जा संक्रमणाचा त्यांच्या स्पर्धात्मकतेवर नकारात्मक परिणाम होत आहे.

चीनची अर्थव्यवस्था मंदीत

जगातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था मंदीतून बाहेर पडण्याचा प्रयत्न करत आहे. मात्र, ऑगस्ट महिन्यात उत्पादन क्षेत्रात किंचित सुधारणा झाली असून नवीन ऑर्डर्सही वाढल्या आहेत.

तथापि, पीएमआयचे आकडे इतके चांगले दिसत नाहीत. प्रॉपर्टी मार्केटमध्ये घट झाली आहे आणि ग्राहकांच्या खर्चात घट झाली आहे.

भारताची अर्थव्यवस्था वेगाने वाढतेय

भारताच्या अर्थव्यवस्थेबाबत एक प्रकारचा उत्साह पाहायला मिळत आहे, याचा अंदाज पहिल्या तिमाहीतील जीडीपीच्या आकड्यांवरुन दिसून येतो. व्याजदरात वाढ झाल्यानंतरही सेवा क्षेत्रात तेजी पाहायला मिळत आहे.

सेवा आणि उत्पादन या दोन्ही क्षेत्रांत नोकरीची स्थिती सुधारली आहे. जीएसटी संकलनात वाढ झाली आहे. महागाईबाबत चिंता नक्कीच आहे, पण येत्या काळात त्यात सुधारणा होण्याचीही शक्यता आहे.

उदयोन्मुख देशांची अर्थव्यवस्था

मेक्सिकोची अर्थव्यवस्था दुसऱ्या तिमाहीत पूर्वीच्या अंदाजापेक्षा किंचित मंद गतीने वाढली. अमेरिकेसोबतचा व्यापार आणि मजबूत श्रमिक बाजारपेठ यामुळे देशाला फायदा झाला आहे.

दुसरीकडे, झांबियाची चलनवाढ ऑगस्टमध्ये 16 महिन्यांच्या उच्चांकावर पोहोचली आहे, त्यानंतर एका आठवड्यानंतर सेंट्रल बँकेने किमतीच्या दबावावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी पॉलिसी रेटमध्ये सलग तिसऱ्यांदा वाढ केली आहे. जे 2025 च्या पहिल्या सहामाहीपर्यंत सुरु राहण्याचा अंदाज आहे.