Father of Green Revolution, MS Swaminathan passed away in Chennai at the age of 98:
भारताच्या हरित क्रांतीचे जनक मानले जाणारे एमएस स्वामीनाथन यांचे गुरुवारी चेन्नई येथे निधन झाले. ते ९८ वर्षांचे होते. त्यांच्या नातेवाईकांनी दिलेल्या माहितीनुसार स्वामीनाथन यांचे वृद्धापकाळाने सकाळी 11.15 वाजता तेनमपेट येथील त्यांच्या निवासस्थानी निधन झाले.
स्वामीनाथन यांच्या पश्चात त्यांच्या तीन मुली आहेत. यापैकी डॉ. सौम्या स्वामीनाथन, MSSRF च्या अध्यक्षा म्हणून काम करतात. दुसऱ्या कन्या डॉ. मधुरा स्वामीनाथन, भारतीय सांख्यिकी संस्थेत अर्थशास्त्राच्या प्राध्यापक आहेत आणि नित्या स्वामीनाथन, यांनी ईस्ट अँग्लिया विद्यापीठात व्याख्याते म्हणून काम केले आहे.
स्वामीनाथन यांनी 1949 मध्ये बटाटा, गहू, तांदूळ आणि ताग यांच्या अनुवांशिकतेवर संशोधन करून कारकीर्द सुरू केली. 1960 च्या दशकात, जेव्हा भारत मोठ्या प्रमाणात दुष्काळाच्या उंबरठ्यावर होता ज्यामुळे अन्नधान्याचा तुटवडा निर्माण झाला होता, तेव्हा स्वामीनाथन आणि नॉर्मन बोरलॉग आणि इतर शास्त्रज्ञांनी गव्हाचे उच्च उत्पन्न देणारे बियाणे विकसित केले.
विकासामुळे भारतातील पारंपारिक शेतीपासून बियाणे आणि संबंधित तंत्रांच्या उच्च-उत्पादक वाणांच्या परिचयाकडे एक संक्रमण झाले. त्यामुळे भारतात हरितक्रांती झाली आणि स्वामीनाथन यांना हरितक्रांतीचे जनक म्हटले गेले.
अनेक विद्वान भारताच्या कृषी उत्पादनासाठी वरदान म्हणून हरितक्रांतीच्या बाजूने होते, तर खते आणि कीटकनाशकांसह बियाण्याच्या उच्च-उत्पादक वाणांच्या वाढीमध्ये वापरल्या जाणार्‍या संसाधनांच्या प्रतिकूल पर्यावरणीय परिणामांचा हवाला देऊन काही जणांनी याला विरोधही केला होता.
स्वामिनाथन यांनी विविध कृषी संशोधन प्रयोगशाळांमध्ये प्रशासकीय पदे भूषवली आहेत. त्यांनी भारतीय कृषी संशोधन परिषद आणि नंतर आंतरराष्ट्रीय भात संशोधन संस्थेचे महासंचालक म्हणून काम केले. 1979 मध्ये त्यांनी कृषी मंत्रालयाचे प्रधान सचिव म्हणूनही काम पाहिले.
1988 मध्ये, एमएस स्वामिनाथन हे इंटरनॅशनल युनियन ऑफ द कॉन्झर्व्हेशन ऑफ नेचर अँड नॅचरल रिसोर्सेसचे अध्यक्ष बनले होते.
स्वामिनाथन यांना कृषी विज्ञान क्षेत्रातील योगदानासाठी अनेक पुरस्कार मिळवले आहेत. त्यांना 1961 मध्ये शांती स्वरूप भटनागर पुरस्कार आणि 1986 मध्ये अल्बर्ट आइनस्टाइन जागतिक विज्ञान पुरस्कार देण्यात आला.
भारत सरकारने त्यांना 1967 मध्ये पद्मश्री, 1972 मध्ये पद्मभूषण आणि 1989 मध्ये पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित केले. स्वामीनाथन यांना 1987 मध्ये पहिला जागतिक अन्न पुरस्कारही देण्यात आला.
दैनिक गोमंतकचे सदस्य व्हा
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.