पॅरासिटामॉल हे असे औषध आहे जे तुम्हाला भारतातील बहुतेक घरांमध्ये आढळेल. घरात कोणाला सर्दी, फ्लू किंवा ताप असेल तर त्याला भारतीय डॉक्टरांना दाखवण्यापूर्वी पॅरासिटामॉल देणे योग्य वाटते. पण आपण ते बरोबर करतो का? रुग्णाला पॅरासिटामॉल देण्याची योग्य पद्धत माहित आहे का हा मोठा प्रश्न आहे.

(Right Use Of Paracetamol medicines)

जर तुम्हाला या दोन्ही गोष्टी माहित नसतील तर आज हा लेख वाचून तुम्हाला समजेल की पॅरासिटामॉल कोणाला, कधी आणि कसे दिले जाते. यासोबतच आम्ही तुम्हाला या लेखात सांगणार आहोत की पॅरासिटामॉलसोबतच इतरही औषधे आहेत जी आजारी रुग्णाला देऊ नयेत.

पॅरासिटामॉल कोणत्या रोगांसाठी वापरले जाते?

सामान्यतः पॅरासिटामॉलचा वापर सर्दी, खोकला आणि तापासाठी केला जातो. यामध्ये विशेषतः विषाणूजन्य ताप आहे, ज्यासाठी आपण बहुतेक पॅरासिटामॉल वापरतो. मात्र, अनेकदा आपण डोकेदुखी, मोच किंवा दातदुखीमध्येही याचा वापर करतो. हे वेदनांवर प्रभावी आहे कारण पॅरासिटामॉल शरीरातील प्रोस्टॅग्लॅंडिन नावाच्या रसायनांवर परिणाम करून वेदनाशामक म्हणून कार्य करते. त्याचप्रमाणे, जेव्हा तापामध्ये तुमचे शरीर तापत असते, तेव्हा पॅरासिटामॉल घेतल्याने मेंदूच्या त्या भागाचे तापमान कमी होते जिथे संपूर्ण शरीराचे तापमान नियंत्रित होते.

पॅरासिटामॉल कोणी वापरू नये

पॅरासिटामॉल अत्यंत सावधगिरीने वापरावे, विशेषत: ज्यांना यकृत किंवा मूत्रपिंडाशी संबंधित आजार आहेत त्यांच्यासाठी. यासोबतच, तुम्हाला दारूचे व्यसन असले तरी, तुम्ही पॅरासिटामॉलचा वापर अतिशय काळजीपूर्वक किंवा डॉक्टरांच्या सल्ल्याने करा. त्याच वेळी, पॅरासिटामॉल 2 महिन्यांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना देऊ नये. सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे तुम्ही 24 तासांच्या आत पॅरासिटामॉलच्या 4 पेक्षा जास्त डोस कधीही घेऊ नये. अशी गरज भासल्यास सर्वप्रथम वैद्यकीय सल्ला घ्या.

पॅरासिटामोल घेण्याचा योग्य मार्ग कोणता आहे

तुम्ही कधीही रिकाम्या पोटी पॅरासिटामॉल घेऊ नये. तुम्ही जर हे औषध घेत असाल, तर सर्वप्रथम काहीतरी खा, जेणेकरून तुमचे शरीर या औषधामुळे होणाऱ्या क्रिया हाताळण्यास सक्षम होईल. जर तुम्ही रिकाम्या पोटी पॅरासिटामॉल खाल्ले तर तुमच्या शरीरात गॅस तयार होऊ लागतो. तुम्हाला अॅसिडिटीची तक्रारही होऊ शकते. म्हणूनच डॉक्टर पॅरासिटामॉल लिहून देतात तेव्हाही ते म्हणतात की ते नाश्ता आणि रात्रीच्या जेवणानंतरच घ्यावे.

पॅरासिटामॉलसोबत कोणती औषधे घेऊ नयेत

प्रत्येक औषधाची स्वतःची रचना असते. आपण दोन प्रकारची रचना औषधे एकत्र घेतल्यास शरीरात अनेक प्रकारच्या क्रिया प्रतिक्रिया होऊ शकतात. त्यामुळे जर तुम्ही पॅरासिटामॉल खात असाल तर चुकूनही ही औषधे सोबत खाऊ नका. यात समाविष्ट -

• Busulfan जे कर्करोगावर उपचार करते.

• कार्बामाझेपिन जे एपिलेप्सीवर उपचार करते.

• कोलेस्टिरामाइन जे प्राथमिक पित्तविषयक सिरोसिसवर उपचार करते.

• डोम्पेरिडोन जे उलट्यापासून आराम देते.

• Metoclopramide जे अपचनासह अशा अनेक आजारांवर उपचार करते.

तथापि, येथे लिहिलेल्या सर्व गोष्टी स्वीकारण्यापूर्वी, आपण एकदा आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. तुमचा आजार आणि या औषधांची रचना यावर अवलंबून, तुमचे डॉक्टर तुम्हाला यावर अधिक चांगला सल्ला देऊ शकतात.