मक्याच्या पिठाची रोटी बहुतेक हिवाळ्यात खाल्ली जाते, पण मका (गाय) कधीही खाऊ शकतो. मक्याचे पीठ आणि मका हे आपल्या जीवनात रुजले आहेत आणि ते आपल्या देशाच्या मातीचे आहे असे वाटते. पण असे नाही की हे स्वादिष्ट भरड धान्य परदेशी आहे आणि ते काहीशे वर्षांपूर्वीच भारतात आले आहे. तसे, आता जगात उत्पादित होणाऱ्या तृणधान्यांमध्ये मका सर्वात जास्त पिकवला जातो. तो गुणांनी परिपूर्ण आहे.

(Maize is very important in Indian lifestyle)

सध्या मक्याचा हंगाम आहे. रस्त्यावर, वळणावर, रस्त्यावर जा, कोळशाच्या ज्योतीवर कणीस भाजताना दिसेल. हा भाजलेला कणीस मसाले आणि लिंबू चोळून खाल्ल्यावर त्याचा सुगंध आणि चव हृदय आणि मनाला वेधून घेते. लहानपणीचे ते किस्सेही आठवतील, जेव्हा उडणाऱ्या पतंगाची तार खाली आणण्यासाठी मुलं मक्याच्या गाठीमध्ये धागा टाकत असत. ही गाठ त्याचे अचूक काम करत असे, कारण दगडाऐवजी त्याचा आकार पकडासाठी योग्य होता आणि वजनही ठीक होते. पण आम्ही तुम्हाला सांगतो की मक्का भारत देशाचा नाही मक्क्याने काही वर्षांपूर्वीच भारतात प्रवेश केला आहे.

इतिहास 9 हजार वर्षांपूर्वीचा आहे

संशोधनात असे आढळून आले की दक्षिण मध्य मेक्सिकोच्या बलसास नदीच्या खोऱ्यात सुमारे 9000 वर्षांपूर्वी मक्याची लागवड केली जात होती. पुढे मक्का येथून अमेरिकेच्या इतर भागात गेले. अमेरिकेत प्राचीन काळापासून त्याची लागवड केली जात आहे, जी आजही सुरू आहे. मका हे भारतातील धान्य नाही, कारण भारतातील धार्मिक ग्रंथांमध्ये किंवा प्राचीन आयुर्वेदाच्या पुस्तकांमध्ये त्याचे कोणतेही वर्णन नाही. या ग्रंथांमध्ये फक्त गहू आणि बार्लीचे वर्णन केले आहे. हिंदू धर्मग्रंथांमध्ये गहू आणि जवाच्या कानातल्यांची पूजा केली गेली आहे आणि हवन-यज्ञामध्ये ते खूप उपयुक्त असल्याचे म्हटले आहे. भारतातील मक्याचे पीक 1600 च्या उत्तरार्धात वाढू लागले आणि आता बहुतेक राज्यांमध्ये त्याची लागवड केली जाते.

शेती ही जगातील सर्वात मोठी आहे

आम्ही तुम्हाला सांगतो की संपूर्ण जगात पिकवल्या जाणार्‍या धान्यांपैकी मक्याची सर्वात जास्त लागवड केली जाते आणि ते अमेरिकेत पहिल्या क्रमांकावर आहे. जगात पिकवल्या जाणार्‍या कॉर्नपैकी 35 टक्के कॉर्न अमेरिकेत घेतले जाते. त्यानंतर चीन हा मका उत्पादक दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. यानंतर ब्राझील, मेक्सिको, अर्जेंटिना आणि भारतात मक्याची लागवड केली जाते.

विशेष म्हणजे मका अमेरिकेतच सर्वाधिक खाल्ले जाते, त्यानंतर चीन आणि ब्राझीलचा क्रमांक लागतो. मका खाण्यात भारत सातव्या क्रमांकावर आहे. तसे पाहता, संपूर्ण जगात पिकवलेल्या मक्यापैकी फक्त 20 टक्के मका अन्नासाठी वापरला जातो, बाकीचा वापर उद्योगांव्यतिरिक्त पोल्ट्री फीड, पशुखाद्य, प्रक्रिया केलेले अन्न, स्टार्च इत्यादी बनवण्यासाठी केला जातो.

पॉपकॉर्नही वाढले

आधुनिक युगात पॉपकॉर्न आणि बेबी कॉर्नच्या रूपात मक्याच्या वापरामध्ये प्रचंड वाढ झाली आहे. खाद्यपदार्थांच्या रूपाने त्यांचा कल जगभरात वाढत आहे. आहारतज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की पॉपकॉर्न खाणे ही सवय (व्यसन) आहे आणि अमेरिकन आणि ब्रिटन लोक त्याबद्दल वेडे आहेत. पौष्टिक, चविष्ट आणि कोलेस्टेरॉलविरहित असल्याने बेबी कॉर्नकडे कल वाढला आहे. त्यात फायबर देखील भरपूर आहे आणि कीटकनाशक रसायने त्याच्या वाढत्या पिकात प्रवेश करू शकत नाहीत.

मका पौष्टिक गुणधर्मांनी परिपूर्ण आहे

गुणांबद्दल बोलायचे झाले तर मक्याचा कल गोड आणि थंड असतो. हे पौष्टिक तर आहेच पण कफ आणि पित्तावरही नियंत्रण ठेवते. आहारतज्ञ आणि होमसेफ सिम्मी बब्बर यांच्या मते, मका हृदयासाठी फायदेशीर आहे. तसेच पचनक्रिया सुधारते. त्यात जळजळ आणि वेदना कमी करणारे पोषक घटक देखील असतात. ते म्हणाले की, जास्त कॉर्न खाल्ल्याने पोटफुगी होऊ शकते. ज्या लोकांना पचनाची समस्या आहे, त्यांनी मक्याचे कमी सेवन करावे, याचे कारण म्हणजे ते पचायला वेळ लागतो. जर तुम्ही कॉर्न उकळल्यानंतर खाल्ले तर ते सर्वात फायदेशीर आहे. ते पचनही होईल आणि फायबरमुळे पोटही तंदुरुस्त राहिल.