Hindu Muslim Christian Population in Goa

पणजी: हिंदू समुदायाचा टक्का गोवा मुक्तीनंतर सातत्याने वाढत राहिला असून २०११ पर्यंत तो ६६.५६ टक्के झाला आहे. ख्रिश्चन समुदायाचा टक्का १९६१ मध्ये ३८.०७ होता, जो सातत्याने घटून २०११ मध्ये २५.१० टक्के झाला. मुस्लिम समुदायाचा टक्का झपाट्याने वाढत गेला, जो १९६१ च्या १.८९ टक्क्यांवरून २०११ मध्ये ८.३३ टक्के झाला.

गोव्यातील हिंदू लोकसंख्येबाबत सविस्तर पाहिले तर २०११ च्या जनगणनेनुसार गोव्यात ६६ टक्के लोकसंख्या हिंदू होती, २५ टक्के ख्रिश्चन, आणि ८ टक्के मुस्लिम लोकसंख्या होती. गोवा हे ऐतिहासिकदृष्ट्या हिंदू बहुसंख्याक असलेले राज्य असले तरी पोर्तुगीज सत्ताकाळातील धर्मांतरामुळे ख्रिश्चन समाज मोठ्या प्रमाणात वाढला होता.

सध्याची आकडेवारी हिंदू धर्मीयांची बहुसंख्यता कायम असल्याचे दर्शवते, पण तुलनात्मक घट काही प्रमाणात दिसून येते.

गोव्याच्या शंभर वर्षांतील जनगणनेच्या विश्लेषणावरून असे दिसते की राज्याची लोकसंख्या आणि धार्मिक रचना काही महत्त्वपूर्ण बदलांना सामोरे गेली आहे.

विशेषतः पोर्तुगीज सत्ताकाळानंतर आणि भारतात विलीनीकरणानंतर हिंदू, ख्रिश्चन आणि मुस्लिम समुदायांच्या लोकसंख्येच्या टक्केवारीत बदल दिसून आला.

१९०० ते १९६० या कालावधीत पोर्तुगीज राजवटीत मोठ्या प्रमाणावर ख्रिश्चन धर्माचा प्रसार झाले. हिंदूंची लोकसंख्या तुलनेने अधिक असली तरी, ख्रिश्चन समुदायाची टक्केवारी वाढली.

भारतात गोवा विलीन झाल्यानंतर १९६१ च्या जनगणनेने राज्याच्या एकूण लोकसंख्येचा आकडा ५.९१ लाख दाखवला.

२०११ च्या जनगणनेनुसार, गोव्याची लोकसंख्या १४.५८ लाख होती. हा आकडा हिंदूंच्या टक्केवारीत काहीशी घट आणि ख्रिश्चन व मुस्लिम समुदायाच्या टक्केवारीत वाढ दर्शवतो.

१९६१- २०११ दरम्यानची आकडेवारी

हिंदू : १९६१ मध्ये हिंदू लोकसंख्या ६०.०४ टक्के होती, जी २०११ मध्ये ६६.५६ टक्के झाली आहे.

ख्रिश्चन : १९६१ मध्ये ख्रिश्चन लोकसंख्या ३८.०७ टक्के होती, जी २०११ मध्ये घटून २५.१० टक्के झाली.

मुस्लिम: १९६१ मध्ये मुस्लिम लोकसंख्या १.८९ टक्के होती, जी २०११ मध्ये ८.३३ झाली. मुस्लिम समुदायाचा टक्का स्वातंत्र्यानंतर झपाट्याने वाढला आहे.

देशात मात्र हिंदूंमध्‍ये घट; मुस्‍लिम वाढले

गेल्या काही दशकांतील आकडेवारीनुसार, भारतात (गोव्यासह) हिंदूंच्या लोकसंख्येचा टक्का कमी होताना दिसत आहे. १९५० मध्ये भारतात हिंदू लोकसंख्या सुमारे ८४ टक्के होती, तर २०११ पर्यंत ती ७९.८ टक्के झाली. मुस्लिम लोकसंख्या या दरम्यान ९.८ टक्क्यावरून १४.२ टक्के झाली.

लोकसंख्येतील बदलाचे कारणे

हिंदू आणि मुस्लिम लोकसंख्येतील वाढ मुख्यतः नैसर्गिक वाढीमुळे झाली आहे.

ख्रिश्चन समुदायामध्ये लोकसंख्येची घट उच्च स्थलांतर दर आणि कमी जन्मदरामुळे झाली असावी.

गोवा हे स्थलांतराचे ठिकाण असल्यामुळे इतर धर्मीय समुदायांचे प्रमाणही वाढले आहे, परंतु मोठ्या प्रमाणावर नाही.