गुंतवणूकदारांच्या मनात एक प्रश्न पुन्हा पुन्हा घोळतो की त्यांनी म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करावी की शेअर बाजारात गुंतवणूक करावी. शेअर बाजारात (Stock Market) गुंतवणूक करण्याचे मुख्यतः दोन मार्ग आहेत. पहिला स्वतः शेअर्स खरेदी आणि विक्री करा. दुसरा मार्ग म्हणजे म्युच्युअल फंडाच्या (Mutual funds) माध्यमातून शेअर बाजारात गुंतवणूक करणे. दोन्ही गुंतवणुकीच्या पद्धती चांगल्या आहेत, फरक एवढाच आहे की थेट शेअर्स खरेदी करण्याचे फायदे आणि तोटे या दोन्हीसाठी तुम्ही स्वतः जबाबदार असाल. बाजारात कधी प्रवेश करायचा, कोणता शेअर खरेदी करायचा, किती दिवसांसाठी गुंतवणूक करायची हे तुम्ही ठरवायचे. जर तुम्ही म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक केली तर फंड मॅनेजर हे सर्व निर्णय तुमच्या वतीने घेतात.

जर तुम्ही शेअर बाजाराबाबतही जागरूक असाल तर आर्थिक तज्ज्ञ सांगतात की, शेअर बाजारावर तुमची पकड चांगली असेल तर तुम्ही थेट बाजारात गुंतवणूक करून अनेक पटींनी परतावा मिळवू शकता. एखाद्याच्या सांगण्यावरून तुम्ही बाजारात गुंतवणूक केली तर त्यातून पैसेही मिळतात, पण ही गुंतवणुकीची पद्धत योग्य नाही. अशा लोकांनी म्युच्युअल फंडात इक्विटी स्टॉक्समध्ये गुंतवणूक करावी जिथे चांगला परतावा मिळतो. म्युच्युअल फंड व्यवस्थापक अतिशय कुशल असतात. त्यांना पोर्टफोलिओ कसा डिझाइन करायचा हे माहित असते. कोणत्या क्षेत्रात, कोणत्या कंपनीत कितपत गुंतवणूक करावी, याची संपूर्ण माहिती त्यांच्याकडे असते.

पोर्टफोलिओ नेहमी वैविध्यपूर्ण ठेवण्याचा सल्ला आर्थिक तज्ञ नेहमीच देतात. त्यामुळे जोखीम कमी राहते. पोर्टफोलिओ वैविध्यपूर्ण ठेवल्याने जोखीम कमी होते. बाजारातील कोणत्याही हालचालीचा तुमच्या गुंतवणुकीवर फारसा प्रभाव पडत नाही. जेव्हा एखादी व्यक्ती एखाद्या विशिष्ट क्षेत्रातील विशिष्ट स्टॉकमध्ये गुंतवणूक करते तेव्हा त्याची जोखीम अधिक असते. तर, म्युच्युअल फंडामध्ये, तुमचे पैसे वेगवेगळ्या क्षेत्रातील वेगवेगळ्या शेअर्समध्ये गुंतवले जातात, अशाप्रकारे क्षेत्र विविधीकरणाबरोबरच, स्टॉक डायव्हर्सिफिकेशनचा फायदा देखील उपलब्ध होतो.

गुंतवणूकदारांनी हे समजून घेतले पाहिजे की तुम्ही शेअर बाजारात स्वत:हून गुंतवणूक केल्यास, योग्य स्टॉक निवडल्यास तुम्हाला मल्टीबॅगर परतावा मिळू शकतो, परंतु, म्युच्युअल फंड इतक्या कमी कालावधीत तुम्हाला मल्टीबॅगर परतावा देत नाही. हे देखील लक्षात ठेवले पाहिजे की स्वतःहून गुंतवणूक केल्याने तुमची गुंतवणूक अनेक पटींनी कमी होऊ शकते, म्युच्युअल फंडाच्या बाबतीत सहसा असे होत नाही. सोप्या शब्दात सांगायचे तर, जास्त परताव्यासह, अधिक जोखीम देखील स्वतःच्या गुंतवणुकीशी संबंधित असते. म्युच्युअल फंड संतुलित परतावा तसेच संतुलित जोखमीची हमी देते.

आर्थिक तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की म्युच्युअल फंड ही ध्येयाभिमुख गुंतवणूक आहे. यामध्ये तुम्हाला वार्षिक आधारावर किती परतावा मिळणार हे कळेल. हे दीर्घकाळात मल्टीबॅगर असल्याचे सिद्ध होते. त्यात गुंतवणूक केल्यानंतर तुम्ही सक्रिय असणे आवश्यक नाही. बाजारात स्वतःहून गुंतवणूक करताना त्या स्टॉकची आणि सेक्टरची अपडेटेड माहिती आवश्यक असते. जर तुम्ही शेअर मार्केटमध्ये ट्रेडिंग करत असाल किंवा त्यातील बारकावे समजून घ्यायचे असतील, तर गुंतवणुकीचा मार्ग वेळोवेळी शिकता येतो, अनुभव घेतल्यानंतरच स्वत:हून बाजारात गुंतवणूक करण्याची शिफारस आर्थिक तज्ज्ञ दर वेळी करतात.