महागाईने सर्वसामान्यांच्या खिशावर गदा आणणारी सरकारी आकडेवारी जाहीर केली आहे. एप्रिलमध्ये किरकोळ चलनवाढीचा दर 7.79 टक्क्यांपर्यंत पोहोचला आहे. तर अन्नधान्य चलनवाढीचा दर 8.38 टक्के राहिला. महागाईचा हा दर आठ वर्षांतला मोठा उच्चांक आहे. यापूर्वी मे 2014 मध्ये महागाई दर 8.33% होता. तर मार्च 2022 मध्ये किरकोळ महागाई 6.95 टक्के होती. मार्चमध्येही महागाईचा दर 17 महिन्यांच्या उच्चांकावर होता. (Retail Inflation)

महागाईने आरबीआयची मर्यादा ओलांडली

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने महागाईची कमाल मर्यादा 6% निश्चित केली आहे. महागाईसाठी सहिष्णुता 2-6 टक्क्यांवर ठेवण्यात आली आहे. परंतु एप्रिलच्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की ते आता त्यापेक्षा खूप जास्त झाले आहे. हा सलग चौथा महिना आहे जेव्हा महागाई दर आरबीआयच्या निश्चित मर्यादेपेक्षा जास्त आहे. यापूर्वी, किरकोळ महागाई दर फेब्रुवारीमध्ये 6.07% आणि जानेवारीत 6.01% होता. सांख्यिकी आणि कार्यक्रम अंमलबजावणी मंत्रालयाने गुरुवारी ग्राहक किंमत निर्देशांक (CPI) वर आधारित किरकोळ महागाईची आकडेवारी जाहीर केली.

महागाईतून सर्वसामान्यांचे निघणार 'तेल'

खाद्यपदार्थांच्या किमती अनियंत्रित राहतात. एप्रिलमधील फूड बास्केट महागाईचे आकडेही याची पुष्टी करतात. एप्रिलमध्ये अन्नधान्य चलनवाढ 8.38 टक्के होती. तर मार्च 2022 मध्ये ते 7.68% आणि गेल्या वर्षी एप्रिलमध्ये 1.96% होते. अन्नधान्य महागाई वाढण्यात सर्वात मोठा हात आहे खाद्यतेलाच्या किमतीत वाढ. याशिवाय डॉलरच्या तुलनेत रुपयाची घसरण आणि इंधनाच्या किमती उच्च पातळीवर राहणे यामुळेही महागाई वाढली आहे. एप्रिलमध्ये खाद्यतेलाचा महागाई दर सर्वाधिक 17.28 टक्के होता. तर यानंतर भाज्यांच्या महागाईचा दर 15.41 टक्क्यांनी वाढला. याशिवाय, इंधन आणि प्रकाशाचा महागाई दर एप्रिलमध्ये 10.80% होता.

शहरांपेक्षा खेड्यांमध्ये महागाई जास्त आहे

महागाईचे आकडे बघितले तर त्याचा परिणाम शहरांपेक्षा खेड्यांमध्ये जास्त दिसून आला आहे. एप्रिल 2022 मध्ये, ग्रामीण स्तरावर किरकोळ चलनवाढीचा दर 8.38% होता, तर शहरांमध्ये तो 7.09% होता. त्याच वेळी, अन्नधान्याच्या चलनवाढीच्या बाबतीत, शहरी भागात अन्न महागाईचा दर 8.09% होता, तर ग्रामीण भागात तो 8.50% होता. मार्च 2022 मध्ये, शहरी स्तरावर महागाईचा दर 6.12% होता, तर ग्रामीण पातळीवर तो 7.66% होता. त्याच वेळी, मार्च 2022 मध्ये अन्नधान्य महागाई दर देखील शहरी स्तरावर 7.04% होता आणि ग्रामीण पातळीवर तो 8.04% वर पोहोचला होता.

ईएमआयचा बोजा वाढू शकतो

महागाईचा वाढता स्तर लक्षात घेता, रिझर्व्ह बँकेने एप्रिल मॉनेटरी पॉलिसी कमिटीच्या बैठकीत 2022-23 या आर्थिक वर्षासाठी महागाईचा अंदाज 1.2 टक्क्यांनी वाढवून 5.7 टक्क्यांवर नेला होता. यासह, मध्यवर्ती बँकेने आर्थिक वर्ष 2022-23 साठी आर्थिक विकासाचा अंदाज 7.8 टक्क्यांवरून 7.2 टक्क्यांवर आणला आहे. यानंतर मे महिन्याच्या सुरुवातीला रिझर्व्ह बँकेने तातडीची बैठक घेऊन रेपो रेट 0.40 टक्क्यांनी वाढवून 4.40 टक्के करण्याची घोषणा केली. रिझर्व्ह बँकेच्या चलनविषयक धोरण समितीची पुढील बैठक 06 जून ते 08 जून दरम्यान होणार आहे.

युक्रेन संकटाने महागाई वाढवली

युक्रेन संकट सुरू होण्यापूर्वी, रिझर्व्ह बँकेने मार्चमध्ये किरकोळ चलनवाढ त्याच्या शिखरावर असेल अशी अपेक्षा केली होती. एप्रिलपासून ते उतार पडण्यास सुरुवात होईल आणि हळूहळू ते 4 टक्क्यांपर्यंत खाली येईल. दरम्यान, मार्च 2022 मध्ये देशाच्या औद्योगिक उत्पादनात 1.9% वाढ झाल्याची एक चांगली बातमी आहे. मंत्रालयाने औद्योगिक उत्पादन निर्देशांकाचा डेटाही शेअर केला आहे.